|
|
(552) baća (rom. bate) biti (se) [glagol] baća (ĭuo bat, ĭel baće) [akc. baća] (gl. p. ref.) — ① a. biti (se), tući (se), mlatiti (se); zabijati, sabijati; gađati; kovati; udarati ∎ baće kopilu luĭ — tuče svoje dete ∎ baće vaka — bije kravu ∎ baće pîăsîrĭ ku prașća — gađa ptice praćkom ∎ baće țapă đi klańe — zabija stožer za plast ∎ baće pruńiļi — mlati šljive ∎ baće pasuĭu s-îl skuată đin postaĭka — mlati pasulj da ga odvoji od mahune ∎ baće fĭeru înśintat — kuje vrelo gvožđe b. aplaudirati ∎ baće đin palmĭe — pljeska rukama, aplaudira ② igra ∎ baće puarka — igra svinjicu ∎ baće luopta — igra fudbal ∎ baće ruopîta — igra ropotu (vrsta orske igre) ③ duvati, padati (za prirodne pojave) ∎ baće vîntu — duva vetar ∎ baće bruma — pada slana ∎ baće pĭatra — pada grad ④ (fig.) ∎ baće drumu đi źaba — (dosl.) „bije” put za badava: uzalud putuje; putuje samo da mu dupe vidi put ∎ baće ļimba đi đinț, da ńima nu askultă — mlati zube jezikom, a niko ga ne sluša ∎ baće žuok — zbija šale, ismejava [Crn.] ∎ bată-l śĭerĭu — (klet.) ubilo ga nebo ∎ bată-l dumńeḑîu — (klet.) ubio ga gospod bog [Por.] ♦ dij. var. baťa [Kmp.] (stih) Baće, vînće, baće pin građiń ku fluorĭ, Sî-n vină duor đi la mĭeļ’ suruorĭ. Baće, vînće, baće pin fluarĭe rotată, Sî-n vină duor đi la mĭeu tată. ------- Baće, vînće, baće pin ļiamńe răklaće, Sî-n vină duor đi la mĭeu fraće. ------- Kî m-an dus în strinataće, Strinataće, rău đeparće. — Duni, vetre, duni, kroz bašte behara, Da mi ovde dođe ljubav od sestara. Duni, vetre, duni, kroz bokore cvente, Da me ovde ljubav moga oca sretne. ------- Duni, vetre, duni, preko gorskog cvata, Da mi ovde dođe ljubav moga brata. ------- Jer ja živim u tuđini, U tuđini, na daljini. (Odlomci iz pesme „Baće, vînće, baće”, recitovala Veselinka Bkić iz Rudne Glave, zapis: Durlić, februar 1984) [Por.] Etimologija: lat. batt[u]ere Grupa reči: negrupisano [=691 pojam] Reč zapisao: F. Paunjelović Mesto: Osnić Opština: Boljevac Područje: 06 Munćani (Crnorečani) IZ RUMUNSKIH REČNIKA: www.dexonline.ro I DRUGE NAUČNE LITERATURE BÁTE vb. 1. a atinge, a lovi, (pop. și fam.) a muștrului, (reg.) a meci, a murseca, a toroipăni, (fam.) a chelfăni, a ciomăgi, (fig. și adesea glumeț sau ir.) a aghesmui, a altoi, a bărbieri, a croi, a freca, a îmblăti, a mângâia, a mânji, a netezi, a peria, a pieptăna, a scărmăna, a scărpina, a târnosi, a târnui, (arg.) a cafti, a mardi. (Cine te-a ~?) 2. v. izbi. 3. v. lovi. 4. v. ciocăni. 5. v. bătători. 6. a se lovi, a se strivi, a se zdrobi, (reg.) a se meci. (Fructele s-au ~.) 7. v. făcălui. 8. v. roade. 9. (înv.) a semna. (~ moneda.) 10. v. birui. 11. v. izbândi. 12. v. întrece. 13. v. lupta. 14. a se întrece, a se lupta, a se măsura. (Hai să ne ~ în luptă dreaptă.) 15. a dăngăni, a suna, (prin Ban.) a zvoni. (~ clopotul la biserică.) 16. v. palpita. 17. v. sufla. 18. a trage. (Arma ~ departe.) 19. v. pedepsi. 20. v. lumina. Link : bate |
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
|
||||