Kartica reči			Reč obrađena: 28.08.2011
U sufinansiranju projekta 2015. i 2018. godine učestvovalo je Ministarstvo kulture RS
Sve fraze Spelovanje vlaških fraza Conv. in română: Konv. u VNS: Skraćenice: Karta oblasti: Copyright: Br. pogleda: 1627

(75) furśiļi pomîntuluĭ (rom. furcile pământului) sohe zemaljske  [imenica] furśiļi-pomîntuluĭ [akc. furśiļi-pomîntuluĭ] (i. ž.) — (mitol.) furśiļi pomîntuluĭ sînt ńiskar ļamńe marĭ, raklaće la vîr, kare țîn Pomîntu să nu sa suduamă. Pi ĭaļe s-a pus Draku să ļi ruadă, mîńiuos pi Dumńeḑîu, ku kare a fuost fîrtat pănă s-a fakut Pomîntu. Ļ-ar vi dorođa ĭel, șî pomîntu ar kađa, șî lumĭa s-ar zatri tuată, numa kînd vińe vrĭamĭa la ńikruśatu să rađiśe kapu, să vadă śe sa-ntîmplă pi pomînt, vĭađe muĭeriļi kum înkonđeĭe uauļi đi Pașć, șî pănă ĭel înbļezńașće în lukro-la muĭerĭesk - furśiļi pomîntuluĭ sa mîldarĭesk, șî lumĭa skapă đi la storăńe pănă la Pașćiļi alalalt. Furśiļe-ļa sa mîldarĭesk șî ku rugamînće. Đ-aĭa aĭ nuoștri aĭ batrîń la prazńik s-a-nkinat pintru furśiļi pomîntuluĭ, da pi la pomeń babiļi ļ-a nîmeńit șî kîći un kolak, adîns fakut đ-așa trĭabă ka o krĭanguță ku o furkiță la vîr. — Sohe zemaljske su nekakva drveta velika, sa račvama na vrhu, koja drže Zemlju da se ne prevrne; na njih se okomio Đavo da ih pregrize, ljut na Boga s kojim je bio ortak dok se stvarala Zemlja. Oglodao bi ih on, i Zemlja bi pala i ljudi bi se zatrli, da ne diže glavu da osmotri šta se zbiva na zemlji, baš u vreme kada žene šaraju uskršnja jaja. Dok on tako zblenuto gleda šta žene rade, sohe se podmlade, i ljudski rod se spasi do sledećeg Uskrsa. Sohe se obnavljaju i molitvama ljudi. Zato su naši stari metanisali na slavi za zemaljske sohe, a babe su im na daćama namenjivale poseban kolač, izrađen u obliku grančice sa račkom na vrhu. [Por.] (Prema različitim kazivačima iz Porečke Reke, zapis: Durlić, poč. XXI veka.) up. skărîļi pomîntuluĭ ∞ furkă (stih) Stihovi iz lautarske pesme: A jîduvi pomîntuluĭ, Piľipǐețî cîmpuǐluǐ, Taǐe furśiľi pomîntuluĭ, Da o dată, dădaorǐ, Sa uǐtă în građina cu fluorǐ. Ǐacă fluarǐa mǐ-a crǐescut, Șî tamîǐe a trecut, Pănă-n dzîoa a đi pașć, Uou-nflurit l-a roșît, Șă pănă pi iǐ ǐa mințît Furśiľi pomîntuluĭ a crǐescut! — Ti židovi ispod zemlje, Štetočine sa livada, Seku sohe, zemne stube, A jedanput ili dvaput Cvetnu baštu osmatraju. U baštici cveće raste I tamjanom prekađuje, Sve do dana uskršnjega Kada jaja šaraju se. I dok oni to gledaju Zemne sohe zarastaju (s. Topolnica) [Por.] (Odlomak, Durlić, „Razvitak”) (zdrav.) - Aj să bijam un par prîntu nuverj grijej, ape tulbure, vînturi să đia šî să nje okoljaskă. Aj să bijam prîntu furśilji pomîntuluj: să cînă Binje, să skutură Rîaljilji, să vină Binjilji ka albinjilji. — Hajde da popijemo za tmurne oblake, za mutne vode: vetrovi neka dunu i neka ih raznesu, da nas zaobiđu! Hajde da popijemo i za sohe koja drže zemlju: da drže Dobro a da stresu Zlo, neka nam Dobro dođe kao roj pčela! (s. Rašanac) [Mlava] (Odlomak, Demić, „Viminacium”). Literatura: Паун Ес Дурлић, ЕЛЕМЕНТИ ТИТАНОМАХИЈЕ У ВЛАШКИМ МИТОЛОШКИМ ПЕСМАМА, „Развитак”, година XLVI, број 223-224, Зајечар, 2006. год, стр. 105-115. Драган Демић, ГРАЂА ЗА ПОЗНАВАЊЕ СЛАВЕ („PRAZNJIKA”) КОД ВЛАХА У МЛАВИ, „VIMINACIVM”, 12, Зборник радова, Народни музеј Пожаревац, Пожаревац 2001, стр. 255-261. Grupa reči: Mitologija, demonizam i narodna književnost [=40 pojmova] Reč zapisao: Durlić Mesto: Rudna Glava Opština: Majdanpek Područje: 05 Munćani (Porečani) Linkovi: Slava u Mlavi, Titanomahija IZ RUMUNSKIH REČNIKA: www.dexonline.ro I DRUGE NAUČNE LITERATURE Când s-or roade furcile pământului. Preuzeto sa sajta Proverbe si zicatori (03.02.2012.)

Po gnezdu reči:  

∞ furkă



aa    ăă    bb    țț    čč    ćć    dd    ḑḑ    ğğ    đđ    ďď    ee    ff    gg    hh    ii    îî    ĭĭ    kk    ll    ļļ    mm    nn    ńń    oo    pp    rr    ss    şş    śś    tt    ťť    uu    vv    zz    žž    źź