Narodna književnost Vlaha: kartica zapisa, obrađena: 21.11.2015.


Skraćenice: 

Karta oblasti: 

Copyright: 

Convert: 

Broj pogleda : 771

(559) PROZA (basna) (2)

ĐI ŚE ĬE ALBINA ŃAGRĂ

Kînd s-a fakut pomîntu, albina a fuost albă, kum iĭ spuńe şî numiļi. A ńegrit đi ruşîńa ariśuluĭ. Dumńeḑîu a fakut pomîntu poļažńik ka ļaspiđa, şî kînd s-a pus pluoiļi aļi đintîń, a veńit rîuriļi şî boruźiļi ku tuot, ş-a îńekat mulće žuaviń kare numa ś-a fuost fakuće! Aļi ś-a skapat, s-adună şî sa duk la Dumńeḑîu sî sa vaĭće. S-a ginđit Dumńeḑîu, s-a ginđit, ama kum nu ĭ-a dat ńimik în gînd, întrabă žuavińi-ļa śe ginđesk ĭaļe. Ĭaļe una ḑîśe una, alta ḑîśe alta, şă ńiśkum să sa ogođaskă-n vuorbă ś-ar fi măĭ bun să fakă đi sî skîape đ-aşa rău. Kînd Dumńeḑîu ļ-askultă pi tuaće, bagă samă kî nuĭe žuavina a măĭ batrînă ş-a măĭ vikļană – ariśu! Trîmĭaće dupa ĭel albina, kî ĭa a fuost žuavină măĭ vrĭańikă. Albina bîz koļa, bîz koļa, şă-l gasîaşće. Ariśu a prînḑît ţapîn, şî s-a dat pi o parće în frunḑîļi luĭ să uđińaskă, şî tuman la prins suomnu kînd ažuns albina. Ĭa iĭ spuńe kare a trîmĭeso şî pintru ś-a veńit. Mîńios kă la pumeńit, ariśu sa-ntuarśe ku kuru kîtra ĭa, sa bĭasă tare, şî ḑîśe:

— „Mînka-ţ-ar kakatu aăla kare ć-a trîmĭes, kă nu şćiĭe să aduńe pomîntu în gramĭeḑ, să fakă śuoś înalće şî văĭ adînśe, şî apa o să mĭargă pintra ĭaļe, şî n-o sî măĭ fiĭe pouađe kare îńakă lumĭa ka akuma!”

Kînd albina a spus la Dumńeḑzîu tuot ś-a kriśit ariśu, ĭa a ńegrit đi ruşîńe. Dumńeḑiu askultă đi ariś, adună pomîntu, faśe śuoś şî văĭ, şî žuavińiļi skapă đi puouđe grĭaļe, da pi albină ursaḑă să-ĭ fiĭe kakatu śeva măĭ dulśe pi pomînt.


ZAŠTO JE PČELA CRNA

Pčela je na početku sveta bila bela, kako joj i samo ime kazuje (vl. albina < alb „belo”). Pocrnela je od stida, zbog nepristojnosti ježa. Bog je stvorio zemlju kao ravnu ploču, i čim su počele da padaju prve kiše – nadošli potoci i reke su se razlili i potopili mnoge tek stvorene životinje. Preostale se skupe i odu kod Boga da se žale. Zamislio se Bog, mislio, mislio, ali kako mu ništa nije padalo na um, zapita životinje za savet. One jedna jedno, druga drugo, i nikako da se slože šta im valja činiti. Kad ih je Bog sve saslušao, primeti da među njima nema najstarije i najmudrije životinje – ježa! Pošalje po njega pčelu, jer je ona bila najvrednija životinja. Pčela zuj-tamo, zuj-vamo i nađe ga. Jež je bio dobro ručao, i kad je pčela došla upravo je dremao zavaljen u gomili lišća. Kaže mu ko je šalje i zašto je došla. Ljut što ga je probudila, jež joj okrene leđa, proteže se, prdne iz sve snage, i kaže:

— „Izjeo ti govno taj ko te je poslao, kad ne zna da skupi zemlju u gomile i napravi brda visoka i doline duboke, pa će voda teći između brda, i neće više biti poplava koje će moriti svet kao sada!”

Kada je pčela prenela Bogu sve šta mu je jež poručio, pocrnela je od stida. Bog je poslušao ježev savet, sakupio je zemlju, napravio brda i doline i životinje su se spasile od teških poplava, a pčelu urekne da njeno govno bude nešto najslađe na svetu.


Kazivač: Žarko Trailović, zapis: Durlić, Rudna Glava, 1983. [Por.] Vlaški tekst čita: Paun Es Durlić
Zapis obradio: Durlić Mesto: Rudna Glava Opština: Majdanpek
Područje: 05 Munćani (Porečani)
PRETRAŽIVANJE * CĂUTARE
Po gnezdu reči:  

aa
  
ăă
  
bb
  
țț
  
čč
  
ćć
  
dd
  
  
ğğ
  
đđ
  
ďď
  
ee
  
ff
  
gg
  
hh
  
ii
  
îî
  
ĭĭ
  
kk
  
ll
  
ļļ
  
mm
  
nn
  
ńń
  
oo
  
pp
  
rr
  
ss
  
şş
  
śś
  
tt
  
ťť
  
uu
  
vv
  
zz
  
žž
  
źź