Narodna književnost Vlaha: kartica zapisa, obrađena: 20.01.2016.
Skraćenice: |
Karta oblasti: |
Copyright: |
Convert: |
Broj pogleda : 563 | ||||
|
|
| ||||||
|
(672) PROZA (verovanje) (22) ALA ĐIN ŹUGASTRU Pi la anu 1930. đi Ruža lu Trifuļeşći, fată đi noă ań đin Ţîrnaĭka, s-atîrnat o ală. Avut glas supţîrĭel, fećesk, da ku lumĭa a vorbit numa kînd fata a fuost apruape; a giśit ursa, a spus đi lume pĭerdută, đi furaluk, đi tuaće fiĭe śe ś-a-ntrabato lumĭa. A spus kă o kĭamă Mariĭa, şî măĭ are o suoră kare traĭaşće în Dubromńik, şî una dusă în vro ţară strină. A mĭers dupa fata-ĭa đarîndu, ama măĭ mult a şaḑut într-un źugastru unđe fata a pazît vićiļi. Aśiĭa la ḑîļiļi marĭ s-adunat vilaĭt đin tuaće părţîļi, đi mulće uorĭ a veńit şî bandaşî, da şî mĭenźiĭi a ĭeşît ku barăśiļi-lor. Đi patru ań, kît ala-ĭa a fuost în sat, s-auḑît đi ĭa în tuaće părţîļi, şî nuovińiļi a skris đi ĭa. Pintru źugastro-la, kare ĭe şî-n ḑî đi astîḑ akolo, la Kulmĭa muori în Ţrnaĭka, lumĭa a bućeḑato ala đin źugastru. Fata-ĭa a krĭeskut, ama ńiś kînd nu sa măĭ măritat. Măĭ amînat s-auḑît pin sat kă ala s-a nîpraćit pi fata-ĭa pintru vina babi, kare a fuost vrîžîtuarĭe şi a lukrat ku aĭ rîăĭ. Ĭa, śkă, adunat uopt vrîžîtuorĭ ţapińe, đin kăş kare a fuost învîrḑîće pin svadă ku vro partiĭe đin stapîńiĭa satuluĭ, şî ļ-a dus la baltă-n Ļubova, sî skuată draśi să trînćaskă partiĭa-ĭa đi la stapîńiĭe, kă, śkă, n-a măĭ putut lumĭa să traĭaskă đi rău iĭ. Kînd s-a-ntuors đi la baltă, baba a kaḑut đi pi punće ş-a spart îrbu ku farmiśiļi. Draśi s-a mîńiĭat, ş-a trîmĭes ala-ĭa să nîkažaskă pi ńepuatî-sa. Kînd fata a-npļińit doasprîaśe ań, ala đintr-odată s-a pĭerdut. Uńi a puvestît kî s-a dus altunđeva, alţî ĭară kă s-a pĭerdut kînd žîndari a-nkis pi tata fĭeći în apsă kîćeva ḑîļe. La tužît, śkă, puopa Ţîrnăĭśi kă vorbĭaşće đin burtă, şî ku aşa minśuń traźe lumĭa pruastă đi la bisîarikă-n lăturĭ. (ALA IZ KLENA) Oko 1930. godine, posredstvom devetogodišnje devojčice Ruže iz familije Trifulješći, pojavila se u Crnajki, selu u Gornjem Poreču, nekakva „ala”. Imala je tanan i piskav ženski glas, a sa ljudima je razgovarala samo kad je devojčica bila u blizini; proricala je sudbinu, kazivala o nestalim osobama i izgubljenim stvarima, i uopšte odgovarala radoznalim ljudima na svakojaka pitanja. Za sebe je govorila da se zove Marija i da ima još dve sestre, jednu u Dubrovniku a drugu u nekoj stranoj zemlji. Pratila je devojčicu svuda, ali je najradije boravila u usamljenom jasenu na livadi gde je ova čuvala stado. Tu se o praznicima skupljao svet sa raznih strana, bivalo je da dođu i svirači, a poneki dosetljivi kafedžija podizao je i svoju baraku. Za četiri godine koliko je „ala” boravila u ovom selu, pročula se toliko da su čak i novine o njoj pisale. Zbog onoga klena, koji i danas stoji na Kulma mori u Crnajki, ljudi su je nazvali ala đin žugastru. Devojčica je odrasla, ali se nikad nije udavala. Kasnije se u selu pročulo da je ala spopala ovo dete krivicom njene babe koja se bavila crnom magijom. Ona je - priča se - okupila još osam moćnih vračara, čije su porodice bile pristalice neke opozicione partije, i odvela ih na baru u Ljubovoj reci da podignu đavole protiv vladajuće stranke i obore je s vlasti, jer je bila dozlogrdila narodu. U povratku sa bare pala je sa ćuprije i razlupala grne sa mađijom. Razljućeni đavoli poslali su alu da muči njenu unuku. Kada je devojčica napunila dvanaest godina, ala se iznenada povukla. Po nekima zato što je bila poslata u neki drugi kraj, a po drugima zato što su devojčinog oca žandari odveli u aps na nekoliko dana. Optužio ga je, vele, seoski pop da govorom iz trbuha zamajava praznoverni svet i odvlači ga od crkve. Kazivač: Terensko istraživanje u Crnajki 1984. godine. [Por.] Zapis obradio: Durlić Mesto: Crnajka Opština: Majdanpek Područje: 05 Munćani (Porečani) |
| PRETRAŽIVANJE * CĂUTARE |
|
|
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||