Narodna književnost Vlaha: kartica zapisa, obrađena: 30.06.2020.
Skraćenice: |
Karta oblasti: |
Copyright: |
Broj pogleda : 309 | |||||
|
|
| ||||||
|
(995) VEROVANJA (obicaj) (17) MÎRĻITU POMÎNTULUĬ Mîrļitu pomîntuluĭ a fuost ađet kare s-a țînut la Žuoĭ marĭ. S-a kreḑut đin bătrîńață kă pomîntu nu rođiașće dakă nu sa mîrļiașće. Đ-aĭa în ḑîua-ĭa în varsat đi zuorĭ uamińi a ĭeșit la luokurļi luor, într-o vrĭame kînd s-a dus șî muĭeriļi la morminț sî đa fuok đi pomană l-aĭ muorț, kî la Žuoĭ marĭ în varsat đi zuorĭ sa đeșkiđe ușa Raĭuluĭ. În mižluoku luokuluĭ s-a-ntuors kîtra rîsarit, a fakut kruśe șî s-a rugat la dumńeḑîu sî đia s-ažuće mîrļitu pomîntuluĭ să rođaskă luoku, să fiĭe birekĭet mare șî kasa luor să fiĭe sînatuasă. Ș-atunśa a đizlegat pîntaluońi șî s-a kulkat abușļa pi pomînt ... Ș-așa a statut aśiĭa ḑakînd pănă n-a ĭeșît suarļi, să-ĭ prindă zăriļi đin tîń așa-n brațîșaț ku pomîntu. Dupa aĭa s-a skulat șî s-a dus la kasă. Tuoț uamińi đin kasă s-a înparțît șî tot nat s-a dus la kîći un luok: stapînu kîăși s-a dus l-al măĭ mare, da kopiĭî l-al măĭ mik. Dakă n-a rođit baș bińe luokurļi unđe s-a dus kopiĭi, aĭ batrîń ĭ-a bužukurit kă înga sînt miś, șă nu șćiu să »mîrļiaskă« bińe ... S-a puvestît în sat kî măĭ la urmă a mîrļit pomîntu vrun muoșu Stoĭan Avesku. Kînd a murit muoșu, s-a pĭerdut ađetu. A ramas numa bažuokură întra saćiań pănă așćiată ćimpu aratuluĭ; nu ḑîk kî n-a măĭ ažuns vrĭama đi lukru, numa ḑîk: »Nuĭe vrĭamĭa đi arat, kă Stoĭan Avesku n-a măĭ mîrļit pomîntu!« Da fînkă Žuoĭ marĭ fug pi kîļindarĭ, sa ḑîśe șî kă pomîntu s-a mîrļit în vrĭame, or s-a mîrļit amînat. — MRKANJE ZEMLJE Mrkanje zemlje bio je običaj koji se držao na Veliki četvrtak. Verovalo se od starina da zemlja ne rađa ako se ne mrči. Zato su na taj dan u osvit zore muškarci izlazili na svoje njive, u isto vreme kad su i žene odlazile na groblje da pale vatre za pokojnike, jer se na Veliki četvrtak u osvit zore otvaraju vrata Raja. Na sred njive su se okretali ka istoku, prekrstili se i pomolili bogu da učini da mrčenje zemlje pomogne njivi da rodi, da bude velikoga berićeta, i da im ukućani budu zdravi. Potom bi odvezali pantalone i legali potrbuške na zemlju. I stajali su tu ležeći dok sunce ne grane, da ih prvi zraci uhvate tako zagrljene sa zemljom. Posle bi se digli i otišli kući. Svi muškarci iz kuće su se delili, i svaki je odlazio na po jednu njivu: domaćin kuće odlazio je na najveću, a dečaci na najmanju. Ako nisu dobro rodile njive na koje su odlazili dečaci, stariji bi ih zadirkivali da su još mali i da ne znaju dobro da »mrče« ... Pričalo se u selu da je poslednji mrčio zemlju neki čiča Stojan Avesko. Kad je čiča umro, izgubio se običaj. Ostala je samo pošalica među seljacima dok čekaju vreme oranja; ne kažu da još nije došlo vreme za posao, nego vele: »Nije vreme za oranje, jer Stojan Avesko još nije mrčio zemlju!« A pošto se Veliki Četvrtak pomera u kalendaru, kaže se i da se zemlja mrkala rano, ili da se mrkala kasno. Kazivač: Paun Ilić r. 1952 u Tandi, čuo od starih u selu. Zapis Durlić 26. VI 2013. [Por.] Zapis obradio: Durlić Mesto: Tanda Opština: Bor Područje: 05 Munćani (Porečani) |
| PRETRAŽIVANJE * CĂUTARE |
|
|
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||