Reč gud u karticama drugih reči |
|
Br | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | Akcija |
|
422 | aļes | alies | избор | aļes1 (mn. aļesurĭ) [akc. aļes] (i. s.) — izbor, biranje ◊ śe gud aļes să fiĭe, tot așa ńi — kakav god izbor da bude, isto nam je ◊ bun dugaĭaș, la ĭel puoț pi aļes să kumpirĭ — dobar prodavac, kod njega možeš po izboru da kupiš [Por.] ∞ aļeźa | | [Vidi] |
|
|
|
211 | ark | arc | лук | ark (mn. arkurĭ) (i. m.) — 1. luk ◊ ark ku kare sa arunkă saźata — „ark” je luk kojim se izbacuje strela 2. gudalo ◊ ark đi laută — violinsko gudalo ◊ traźe ku arku pi kuarda gruasă — prevlači gudalom preko debele žice (svira dubokim tonom) 3. luk kao graditeljski oblik na stambenim objektima ◊ kasă ku arkurĭ — kuća sa lukovima [Crn.], [Por.] 4. kuhinjski pribor ◊ arku dă taĭat koļiașa — luk za sečenja kačamka (Sige) [Hom.], [Por.] | (Ima umotvorina!) | [Vidi] |
|
|
|
212 | arkaș | arcaș | стрелац | arkaș (mn. arkașî) [akc. arkaș] (i. m.) — (zast.) 1. strelac ◊ arkaș a fuost uom înarmat ku ark șî saźată — strelac je bio čovek naoružan lukom i strelom ◊ bun arkaș ĭe uom kare puaće să putrîvĭaskă ku pușka tuot śe ĭa la nișan — dobar strelac je čovek koji može puškom da pogodi sve što uzme na nišan 2. gudalar, majstor za gudala ◊ rar a fuost arkaș buń pin saćiļi nuaștre, șî lîutari măĭ mult sîngurĭ a ogođit arkurļi kare ļi s-a frînt — retki su bili dobri gudalari po našim selima, pa su violinisti sami popravljali gudala koja su im se lomila [Por.] ∞ ark | | [Vidi] |
|
|
|
4089 | aurit | aurit | позлаћен | aurit (aurită) (mn. auriț, auriće) [akc. aurit] (prid.) — (tehn.) pozlaćen ◊ sa aurĭașće ku auru topit — pozlaćuje se istopljenim zlatom ◊ śe gud va fi aurit, are măĭ mare vrĭad pi pomînt — što god da je pozlaćeno, ima najveću vrednost na svetu [Por.] ∞ aur | | [Vidi] |
|
|
|
5345 | ćuok đi pulă | tecșilă ? | накурњак | ćuok đi pulă [akc. ćuok đi pulă] (sint.) — (izob.) nakurnjak ◊ vrodată, kînd n-a dus uamińi izmĭańe supt śuariś, đi ĭarnă a fakut un kĭes, în kare „a-nbrakat” pula, să nu-ngĭață đi frig; ĭ-a ḑîs „ćuok đi pulă” — nekada, kada muškarci nisu nosili gaće ispod pantalona, za zimu su izrađivali jednu kesu, u koju su „oblačili” ud, da se ne smrzne od hladnoće; zvali su ga nakurnjak [Por.] ∞ ćuok | (Ima umotvorina!) | [Vidi] |
|
|
|
1663 | Đeđu | Gegiu | Ђеђу | Đeđu [akc. Đeđu] (i. m.) — (antr.) Đeđu, ime junaka iz vlaške pesme ◊ în kînćik batrîńesk, Đeđu ĭe źińere al măĭ mare alu Žîgman kraļu — u starirnskoj pesmi, Đeđu je najstariji zet kralja Žigmana [Crn.] | (Ima umotvorina!) | [Vidi] |
|
|
|
4032 | kobi | cobi | призивати | kobi (ĭuo kobĭesk, ĭel kobĭașće) [akc. kobi] (gl. n.) — (rel.) prizivati zlu kob, slutiti ◊ lumĭa batrînă a kreḑut kă kînd vrun rău spuń pi nume, ăl kobĭeșć să-ț vină — stari ljudi su govorili da kad neko zlo pominješ po imenu, ti ga prizivaš da ti dođe ◊ pumeńeșć muarća, o kobĭeșć să-ț vină, pumeńeșć pi draku, ăl kobĭeșć să-ț vină — pominješ smrt, prizivaš je da dođe, pominješ đavola, prizivaš ga da dođe ◊ śe gud ĭe rău pi lumĭe, no-l pumeńi pi nume, kă-l kobĭeșć să-ț vină — što god je zlo na svetu, ne pominji ga po imenu, jer ga prizivaš da ti dođe ◊ nu numa kînd ḑîś, numa șî kînd faś śuava śe samînă la vrun rău, tu răo-la-l kobĭeșć — ne samo kad kažeš, nego i kad napraviš gest koji podseća na neko zlo, ti to zlo prizivaš ◊ kînd ći faś kĭoroman, kobĭeșć să kĭorășć, șî puaće șî sî kĭorășć — kad izigravaš slepca, prizivaš slepilo, i možeš da oslepiš [Por.] | | [Vidi] |
|
|
|
2838 | laută | lăută | виолина | laută (mn. lauț) [akc. laută] (i. ž.) — violina, gudački muzički instrument ◊ lauta are patru kuorḑ, pista kare lăutarĭu traźe ku arku — violina ima četiri žice, preko kojih violinista prevlači gudalom ◊ în laută măĭ frumuos sa kîntă źuokurļi aļi batrîńe — na violini se najlepše sviraju starinska kola ♦ up. lîutuarĭ [Por.] ♦ dij. var. laptă [Mlava] | | [Vidi] |
|
|
|
6222 | ńenarokuos | nenorocos | несрећан | ńenarokuos (ńenarokuasă) (mn. ńenarokuoș, ńenarokuasă) [akc. ńenorokuos] (prid.) — nesrećan ◊ śe gud dă să lukrĭe, nu mĭarźe, parke ĭe blîstamat să fiĭe ńenarokuos — što god pokuša da uradi, ne ide, kao da je proklet da bude nesrećan ♦ var. ńenorokuos ♦ supr. narokuos [Por.] ∞ naruok | | [Vidi] |
|
|
|
4790 | skîržală | scrijeleală | шкработина | skîržală (mn. skîržăļ) (i. ž.) — škrabotina ◊ śe gud skîržală pi pĭatră la Kîrșe gasăsk Rumîńi nuoștri, ginđesk kă ĭe sămn đi bań, șă sapă pănă nu sa sparg — koju god škrabotinu dađu na kamenu na Kršu naši Vlasi, misle da je znak zakopanog blaga, i kopaju dok se ne razbiju ♦ var. skrižală [Por.] | | [Vidi] |
|
|