1027 | țîfnă | ţâfnă | избочина | țîfnă (mn. țîfńe) [akc. țîfnă] (i. ž.) — 1. (geog.) a. izbočina, uzvišica na terenu, brežuljak ◊ dupa țîfna-ĭa ĭe kasa mĭa — iz one uzvišice je moja kuća [Crn.] b. uzvišeni šiljak na sastavu dva potoka ◊ țîfnă sa ḑîśe la țărmur askuțît unđe sa-npreună doă ogașurĭ — „cifna” se kaže za šiljak brežuljka koji se javlja na sastavu dva potoka ◊ kînd vĭeḑ o pĭatră mare sîngură pi kîmp, ḑîś: „Ăće o țîfnă-n mižluoku kîmpuluĭ!" — kada vidiš veliki usamljeni kamen na poljani, kažeš: „Evo jedne ’cifne’ na sred poljane!” (Jasikovo) [GPek] c. velika strmina, uspon ◊ ći prinḑ ku nasu đi pomînt pănă ĭeș pi țîfnă-n sus — hvataš se nosom za zemlju dok izađeš uz striminu na gore (Tanda, Rudna Glava) [Por.] 2. (psih.) prznica, prgavac, osoba koja se lako i brzo ljuti i duri bez nekog posebnog razloga ◊ țîfnă ĭe uom kare sa mîńiĭe đi fiĭe-śe — „cifna” je čovek koji se ljuti za bilo šta [GPek][Por.] | | [Vidi] |
6463 | vîlva pluoi | vâlva ploi | демон кише | vîlva pluoi (sint.) — (demon.) demon kiše ◊ vîlva pluoĭi ĭe însă kare puartă nuviri ku pluaĭe, ĭa ĭe înkăļikată pi vîru nuvăruluĭ al măĭ mare, dupa kare sa trag nuviri aĭ-lalalț, șî rînduĭe unđe să pluaĭe, śe fĭeļ đi pluaĭe, șî kîtă vrĭame — kišni demon je zduhać koji vodi kišne oblake, on jaše na vrhu najvećeg oblaka za kojim se vuku ostali oblaci, i određuje gde će da pada kiša, kakva kiša, i koliko dugo ◊ în Tanda vîlva pluoi a đi la urmă a fuost Ĭovan Dămiĭan, kare, kînd sa fi apropiĭat vrun ploĭuoń grĭeu, a ĭeșît în mižluoku kîmpuluĭ șă đin tuota pućerĭa a zberat, a kîntat, a žukat, s-a tîvaļit, ș-așa a kriśit la lumĭe să fiĭe sprimită kă vińe prăpadu — u Tandi poslednji zduhać je bio Jovan Demijan, koji je, kad bi se približila neke teška kiša, izlazio u polje i iz sve snage vikao, pevao, igrao i valjao se, i tako je ljudima javljao da budu spremni jer ide katastrofa [Por.] ∞ vîlvă | | [Vidi] |