Reč mĭarźe nije obrađena kao osnovna reč!

Reč mĭarźe u karticama drugih reči
Br	Vlaški	Rumunski	Srpski	Gnezdo reči	Reč u umotvorinama	Akcija
111	arĭe	arie	гумно	arĭe (mn. ărĭ) [akc. arĭe] (i. ž.) — gumno, guvno ◊ arĭe ĭe luok unđe sa trăirat șî s-a vînturat grîu ku kalu șî ku vîntu — gumno je mesto gde se pomoću konja i vetra vršilo i vejalo žito ♦ var. are ♦ up. gĭep [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
2418	aviuon	avion	авион	aviuon (mn. aviuańe) [akc. aviuon] (i. s.) — (tehn.) avion ◊ kînd măĭ întîń am vaḑut nuapća kă śuauă mĭarźe pi śĭerĭ șî ļikură, am ginđit kă ĭe satelitu rusăsk, dar akuma șćiu kă a fuost ńiskar aviuańe — kad sam prvi put video noću da nešto ide preko neba i svetluca, mislio sam da je ruski satelit, ali sada znam da su to bili nekakvi avioni ♦ var. avion ♦ sin. ăroplan, iroplan [Por.]		[Vidi]
2042	așćamîta	așteamăt	узастопце	așćamîta [akc. așćamîta] (pril.) — uzastopce, kriomice, postrance, obaška (za način kretanja) a. uzastopce ◊ sa ḑîśe mĭerź đ-așćamîta kînd mĭerź dupa śińeva, kînd mĭerź pi urma luĭ — kaže se ideš „ašćamata” kad pratiš nekoga u stopu (Osnić) [Crn.] ◊ tuoț mĭerg ku vrun rînd, la gramadă, da ĭel sa traźe pi urma luor, ńiś nu sa lasă đi iĭ, ńiś nu sa-npreună ku iĭ — svi idu po nekom redu u grupi, a on se vucara za njima, niti ih ostavlja, niti im se priključuje (Rudna Glava) b. kriomice, u potaji ◊ nu mĭerź bîrabar ku uomu, numa furiș în urma luĭ — ne ideš naporedo s čovekom, nego kriomice iza njega (Tanda) [Por.] c. obaška, izdvojeno ◊ mĭarźe sîngur ka pļesńitu, nu mĭarźe ku lumĭa-n rînd — ide sam obaška, kao blesav, ne ide s ljudima zajedno (Jasikovo) [GPek]		[Vidi]
519	babĭașće	băbește	бапски	babĭașće [akc. babĭașće] (pril.) — bapski, na bapski način, onako kako se ponaša ili postupa stara žena ◊ mĭarźe babĭașće — ide kao baba ♦ dij. var. babiuluĭ [Por.] ∞ babă		[Vidi]
815	bećag	beteag	болестан	bećag (bećagă) (mn. bećaź, bećaźe) [akc. bećag] (prid.) — bolestan, fizički slab, nesposoban za rad ◊ mĭarźe în bît kî ĭe bećag đi un piśuor — poštapa se jer ga boli noga ◊ uomu mi bećag, nu puaće sî lukrĭe — muž mi je bolestan, ne može da radi [Crn.] ♦ sin. bolnau [Por.] ∞ bećažî		[Vidi]
661	beļit	belit	огуљен	beļit (beļită) (mn. beļiț, beļiće) [akc. beļit] (prid.) — 1. oguljen ◊ a kaḑut, ș-akuma mĭarźe ku nasu beļit — pao je, i sada ide sa oguljenim nosom ◊ ļemno-sta la beļit trîasńitu pi o parće — ovo drvo ogulio je grom sa jedne strane [Crn.] 2. obeljen, označen ◊ a beļit lubari ku sakurĭa, ĭ-a însamnat đi taĭat — obeleo je stabla sekirom, označio ih je za seču 3. oslepljen, sa slabim vidom ◊ ĭa beļit uoki, đi śećit la lumanarĭe — „obelele” mu oči od čitanja uz sveću 4. buljav ◊ uom ku uoki beļit — buljavko 5. (fig.) nadrljao, doživeo neku neprijatnost, nastradao ◊ a beļit pula — (vulg.) „zagulio” kurac, nastradao, nadrljao; umro ◊ a beļit pĭaļa — „obeleo” kožu (odrali ga) [Por.] ∞ beļi		[Vidi]
619	berbeśiuluĭ	berbecește	овновски	berbeśiuluĭ [akc. berbeśiuluĭ] (pril.) — ovnovski, kao ovan ◊ îl loviĭ odată berbeśiuluĭ — udario sam ga jednom ovnovski ◊ mĭarźe berbeśiuluĭ, ku kapu pin parĭaće — ide kao ovan, glavom kroz zid [Crn.] ∞ berbek		[Vidi]
895	bîzîĭtură	bârfă ?	трач	bîzîĭtură (mn. bîzîĭturĭ) [akc. bîzîĭtură] (i. ž.) — trač, glasina, ogovaranje ◊ nu askulta la bîzîĭtur-ļi a iĭ, kă ĭa nu lukră alta ńimika, numa mĭarźe đi la ușă la ușă, șî latră uamińi — ne slušaj njene tračeve, jer ona ne radi ništa drugo, nego ide od vrata do vrata i ogovara ljude [Por.] ∞ bîzai		[Vidi]
1043	țîțai	țîțîí	скакутати	țîțai (ĭuo țĭțîĭ, ĭel țîțîĭe) [akc. țîțai] (gl.) — 1. skakutati, poskakivati ◊ kopiļe, nu țîțai atîta, sî nu sparź śaua — dete, ne skakući toliko, da nešto ne razbiješ ◊ kînd auḑî kî baba o sî vină pi la nuoĭ, țîțai đi drag — kad je čuo da će baka da nas poseti, poskočio je od radosti 2. drhtati, tresti se (od emocija) ◊ kînd vaḑu kî-ĭ s-a bagat uoĭiļi mĭaļe în viĭe, porńi sî țîțîĭe đi śudă — kad je video da su mu moje ovce ušle u vinograd, počeo je da se trese od besa [Crn.] ♦ dij. sin. dîrdîĭe [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
1047	țîță	ţâţă	сиса	țîță (mn. țîță) (i. ž.) — 1. sisa, dojka ◊ ku așa țîță ar puća sî krĭaskă źemanarĭ — sa takvim sisama mogla bi da doji blizance ◊ îĭ mĭarźe lapćiļi đin țîță ka apa đin urśuor, đi aĭa ĭe kopilu marĭe șî kreskut — teče joj mleko iz dojki kao voda iz testije, zato je dete zdravo i napredno 2. usnik na testiji ◊ đin urśuor apă bĭeĭ pi țîță — iz testije vodu piješ na usniku [Crn.] ◊ dă țîță — doji ◊ dă țîță la kopil — doji dete ◊ dă țîță la sapă — „doji motiku”: zabušava na poslu, ne kopa, već stoji grudima naslonjen na držalje motike ♦ (demin.) țîțîșuară (mn. țîțîșuare) [akc. țîțîșuară] ◊ țîțîșuare boldorĭaļe — jedre, nabrekle, oštre, istaknute sise [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
1404	ćuakă	coacă	штап	ćuakă (mn. ćuoś) [akc. ćuakă] (i. ž.) — štap sa kukom kojim se poštapaju stariji ljudi ◊ mĭarźe-n ćuakă — poštapa se ♦ sin. kîržîĭe ◊ ćuaka ĭe fakută đin bît pruost ku kîrļig, da kîržîĭa ĭe bît đi rîḑîmat, fakut frumus, đi maĭsturĭ kîržań — „ćuaka” je napravljena od običnog štapa sa kukom, a „krža” je štap za poštapanje, lepo izrađen od strane majstora „kržana” [Por.] ♦ dij. var. ćuankă (Leskovo) [GPek] (Ranovac) [Mlava]		[Vidi]
1172	ćuș	ciuf	ћук	ćuș1 (mn. ćușî) (i. m.) — 1. (ornit.) ćuk, noćna ptica iz porodice sova (Athene noctua) ◊ ćușu sî kuĭbarĭașće în butuarkă — ćuk se gnezdi u duplji [Crn.] ◊ ćușu ḑîua nu vĭađe ńimika — ćuk danju ne vidi ništa (s. Plavna) [Pad.] ♦ sin. șćuoĭ (Tanda) 2. (fig.) (pej.) a. rogonja, čovek koga žena vara ◊ ćušuļe, đeșkiđeț uoki odată, da nu vĭeḑ śe-ț lukră muĭarĭa pin sat? — rogonjo, otvori oči već jednom, zar ne vidiš šta ti žena radi po selu? b. tupavko, priprost, naivan čovek; glupan ◊ bagă sama śe vorbĭeșć, nu fi ćuș — pazi šta pričaš, ne budi glup ♦ (augm.) ćușumau, ćușuman [Por.] 3. (muz.) naziv jedne od vlaških erotskih pesama, koju su pevali stari lautari [Mlava]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
2283	dar	dar	дал	dar1 (vez.) (part.) — 1. a. dal, il’, ili ◊ dar va fi așa, dar nu va fi, ńima nu puaće să șćiĭe — dal je tako, dal nije tako, niko ne može znati b. pa ◊ dar kum puaće altfĭeļ să-l fakă, kînd nu șćiĭe? — pa kako može drugačije da ga uradi, kad ne zna? 2. (upitna rečca) da li ◊ dar șćiĭe ĭel aĭa, or nu, aĭa o să veđiem — da li on to zna, ili ne, to ćemo videti 3. (part.) zar ◊ dar nu putuș tu sîngur sî vĭeḑ kî aĭa nu mĭarźe la bun? — zar ti nisi mogao sam da vidiš da to ne ide na dobro? ♦ var. dal [Por.]		[Vidi]
3421	dăĭnuĭa	dăina	љуљати	dăĭnuĭa (ĭuo ma dăĭnăĭ, ĭel sa dăĭnăĭe) [akc. dăĭnuĭa] (gl. p. ref.) — ljuljati (se), klatiti (se) ◊ bat muort, mĭarźe pi drum șî sa dăĭnăĭe, numa śe nu kađe — mrtav pijan, ide putem i ljulja se, samo što ne padne ◊ s-a dus în oraș, ș-a lasat ușa kășî pustîńe să sa dăĭnăĭe la vînt — otišao u grad, i ostavio vrata puste kuće da se klate na vetru ♦ sin. ļigana [Por.]		[Vidi]
1780	dăruit	dăruit	дарован	dăruit (dăruită) (mn. dăruiț, dăruiće) [akc. dăruit] (prid.) — darovan, koji je primio dar, poklon ◊ lumĭa dăruită mĭarźe-nkarkată ku darurĭ — darovani ljudi idu natovareni poklonima [Por.] ♦ dij. var. daruit [Crn.] ∞ dărui		[Vidi]
1545	dăspălurat	desfălurát	распасан	dăspălurat (dăspălurată) (mn. dăspăluraț, dăspăluraće) [akc. dăspălurat] (prid.) — raspasan ◊ mĭarźe tuot dăspălurat — ide sav raspasan [Hom.] ♦ dij. var. đisfălurat (Rudna Glava) ♦ đesfălorat (Tanda) [Por.]		[Vidi]
1247	drakuos	drăcos	враголаст	drakuos (drakuasă) (mn. drakuoș, drakuasă) [akc. drakuos] (prid.) — 1. vragolast, đavolast; živahan; snalažljiv ◊ kînd ĭe śińiva drakuos, tuot îĭ mĭarźe pi mînă — kad je neko vragolast, sve mu ide na ruku 2. koji sarađuje sa đavolima ◊ șćiĭe sî skuată draśi șî s-îĭ mîńe sî fakă vrun rîău — zna da dozove đavole, i da ih natera da nečine neko zlo [Crn.] ♦ dij. sin. aldraku, adraku [Por.] ∞ drak		[Vidi]
1378	drîgalaș	drăgălaș	драг	drîgalaș (drîgalașă) (mn.) [akc. drîgalaș] (i. m.) — a. ljubavnik, udvarač ◊ a noroḑît, mĭarźe a ĭevi ku drîgalașu-ĭeĭ đi supt mînă — poludela je, ide javno sa svojim ljubavnikom ruku pod ruku ♦ var. drăgalaș (Tanda) [Por.] b. mezimac, miljenik (Leskovo) (zapis: D. Marković ) [GPek] ∞ drag		[Vidi]
1266	drum	drum	друм	drum (mn. drumurĭ) (i. s.) — drum, put ◊ đ-aiś pîn în Buļuoț drumu ĭe larg șĭ đirĭept — odavde do Boljevca put je širok i prav [Crn.] a. ◊ drumo-l mare — veliki put, javni put, glavna saobraćajnica ♦ (fig.) veliki (spoljni) svet; javnost ◊ mĭarźe ka kațaua, șî ma latră pi drumo-l mare — skita kao kučka, i olajava me javno (=ogovara) ◊ traĭașće pi drumo-l mare — živi kao beskućnik, skitnica ♦ sin. șļau, șļiau — javni put, važniji put b. ◊ drumo-l mik — mali put, sporedni put, puteljak, staza; prečica ◊ kînd s-a întuors đi la bîlś, a dat pi drumo-l mik, șî đ-aĭa aźuns ĭuta — kad su se vratili sa vašara, udarili su prečicom, pa su zato brzo stigli ◊ drum înćins — prav put c. ◊ drum đi kar — kolski put d. ◊ drum đi viće — stočni put, put kojim ide stoka na pašu ili pojilo ♦ sin. kaļe, kalare, karare [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
1338	duguĭală	duhoare	задах	duguĭală (mn. duguĭelurĭ) [akc. duguĭală] (i. ž.) — zadah, neprijatan miris; vonj ◊ đin țuaļiļi luĭ mĭarźe duguĭală ka kînd a durmit în ștală — iz njegovog odela širi se zadah kao da je spavao u štali ♦ (skr.) dug (mn. dugurĭ) ◊ vinu đin baśivă arĭe dug urît — vino iz bačve ima neprijatan miris ♦ up. putuarĭe — smrad [Crn.] ♦ dij. var. dug, duguare — zapah, težak miris (Leskovo) [GPek]		[Vidi]
1437	dulfă	dolcă	кучка	dulfă (mn. dulfe, var. dulfĭe) [akc. dulfă] (i. ž.) — 1. (zool.) kučka, ženka psa (obično lošije rase) ◊ dulfă ĭe un fĭeļ đi kațauă — dulfa je jedna vrsta kučke 2. (fig.) (pej.) (za ženu) skitara, kurva ◊ śe-ț trîabe dulfa-ĭa đi muĭarĭe, kare mĭarźe đin mînă-n mînă? — šta će ti ta kučka od žene, koja ide iz ruke u ruku? [Por.]		[Vidi]
1285	dupa	după	после	dupa [akc. dupa] (predl.) — posle, iza (nekoga ili nečega), za (nekim ili nečim) ◊ dupa pluaĭe ĭasă suariļi — posle kiše izlazi sunce [Crn.] ◊ dupa prînḑ — posle ručka ◊ dupa amńaḑîț — posle podne [Por.] ◊ ĭel mĭarźe înainće, da muĭarĭa dupa ĭel — on ide napred, a žena za njim [Crn.] ◊ a dat dunga dupa skapît — zbrisao je iza prevoja (nestao sa vidika) [Por.]		[Vidi]
1440	dura!	dura ?	дура	dura! [akc. dura!] (uzv.) — dura! uzvik kjim se teraju konji ◊ kînd kalu mĭarźe-n śiet, da tu vrĭeĭ să-l ĭuțășć, tu iĭ daĭ ku zengiĭļi în burtă, șî-ĭ zbĭerĭ: „Dura! Dura!” — kada konj ide lagano, a ti hoćeš da ga poteraš, udariš ga uzengijama po stomaku, i vikneš mu: „Dura! Dura!” [GPek] ∞ kal		[Vidi]
1415	đal	deal	брег	đal (mn. đalurĭ) (i. m.) — (geog.) I. (za reljef) breg, brdašce; brdo ◊ kît vĭeḑ ku uoki, numa đalurĭ, nuĭe luok poļažńik ńiśunđe — dokle pogled dopire, samo bregovi, ravnice nema nigde II. (u izr.) 1. za kretanje a. za kretanje ka višim delovima terena ◊ în đal — na brdo, na gore, prema vrhu brda; uzbrdo ◊ ma duk în đal — idem na gore, idem ka brdu; idem na brdo ◊ mĭerg în đal — idem uzbrdo, penjem se na brdo ◊ sa suĭe-n đal — penje se na brdo; uspinje se ◊ mare đal — velika uzbrdica b. za kretanje uzvodno, s obzirom na to da se vodotoci slivaju sa viših delova terena ◊ la đal — uzvodno 2. kao oznaka za stranu sveta, kada se glavni vodotoci u kraju poklapaju sa smerom istok-zapad ◊ kînd rîu în vaļa mare, în kare ĭe pus satu, mĭarźe đi la zovrńit kîtra rĭsarit, atunśa vorbiļi „la đal” ku „zovrńitu” sînt tot una — kada glavna reka u dolini u kojoj je selo, teče sa zapada na istok, onda reči „la đal” :„ka brdu” i „zovrnjit”: „zalazak; zapad” isto znače ♦ supr. vaļe ♦ up. krak, śuakă [Por.]		[Vidi]
4316	đesfălorat	desfălurat	распојасан	đesfălorat (đesfălorată) (mn. đesfăloraț, đesfăloraće) [akc. đesfălorat] (prid.) — raspojasan, razuzdan, bahat ◊ kînd are bań, ńima nuĭe așa đesfălorat ka ĭel — kad ima para, niko nije tako razuzdan kao on ◊ đesfălorat ĭe uom kare nuĭe înbrakat kum trăbe: mĭarźe fara bumbĭ, fara kurauă, đișkiptorat — raspojasan je čovek koji nije obučen kako treba: ide bez kaiša, bez dugmeta, raskopčan ♦ var. đesfîlurat (Rudna Glava) [Por.] ♦ dij. var. dăspălurat [Hom.]		[Vidi]
1487	đesfirat	desfirat	расукан	đesfirat (đesfirată) (mn. đesfiraț, đesfiraće) [akc. đesfirat] (prid.) — rasukan; rasparan (za končane predmete) ◊ sarak, mĭarźe tuot k-o kimĭașă đesfirată — siromah, ide stalno u nekoj rasparanoj košulji ♦ var. đisfirat [Por.] ∞ đesfira		[Vidi]
1658	điduoĭļa	de-a-doilea	попречно	điduoĭļa [akc. điduoĭļa] (pril.) — poprečno, popreko ◊ s-a frînt ļiemnu đi vînt șă stîă điduoĭļa pista drum, ńima ni puaće sî trĭakă đi ĭel — polomilo se drvo od vetra i leži poprečno na putu, niko ne može da prođe od njega ◊ bat muort, mĭarźe điduoĭļa, numa śe nu kađe — mrtav pijan, hoda poprečke, samo što ne padne [Por.]		[Vidi]
1723	đisfășurat	desfășurat	одмотан	đisfășurat (đisfășurată) (mn. đisfășuraț, đisfășuraće) [akc. đisfășurat] (prid.) — odmotan, odvijen, raspovijen (za nešto što je bilo uvijeno, zavijeno, zamotano i sl.) ◊ mĭarźe ka Nasta Suļi, ku braśir-ļi đisfășuraće — ide kao Nasta Suljina sa odmotanim tkanicama ♦ var. đisfîșurat ♦ supr. înfîșurat [Por.] ♦ dij. var. đisfașurat [Crn.] ∞ đisfășura		[Vidi]
1669	đisfoĭat	desfoiat	разлистан	đisfoĭat (đisfoĭată) (mn. đisfoĭaț, đisfoĭaće) [akc. đisfoĭat] (prid.) — razlistan, rasklopljen, rascvetan, raskupusan, raskopčan ◊ mĭarźe pin vînt ku burka đisfoĭată, puaće ļesńe sî sa bulnavĭaskă — ide po vetru sa raskopčanim kaputom, može lako da se razboli ♦ supr. înfoĭat [Por.] ∞ fuaĭe		[Vidi]
1582	đisfrînat	desfrânat	разуздан	đisfrînat (đisfrînată) (mn. đisfrînaț, đisfrînaće) [akc. đisfrînat] (prid.) — razuzdan ◊ a luvat mau, mĭarźe đisfrînat pin sat da kopiĭ bat kanta dupa ĭel — pomahnitao, ide razuzdan kroz selo a deca lupaju kantu za njim ♦ var. đesfrînat [Por.] ∞ đisfrîna		[Vidi]
1688	đispanat	despănat	расклињен	đispanat (đispanată) (mn. đispanaț, đispanaće) [akc. đispanat] (prid.) — 1. rasklinjen, kome su skinuti klinovi, klipovi ili izvađeni čepivi ◊ am spart gĭața la fusu mori, ș-akuma muara lukră bun, đispanată — razbio sam led sa vodeničnog vretena, i sada vodenica radi dobro, raščepljena 2. razgolićen, raspasan, raščupan, razdrljan, neurednog izgleda — n-a-nkiptorat bumbi kum trîabe, șî mĭarźe ku kamașa đispanată — nije dobro zakopčao dugmad, pa ide sa razdrljanom košuljom [Por.] ∞ đispana		[Vidi]
1647	đisprupađit	dezbrobodit	разбрађен	đisprupađit (đisprupađită) (mn. đisprupađiț đisprupađiće) [akc. đisprupađit] (prid.) — razrbrađen, koji je razvezao ili skinuo maramu ◊ nare rușîńe, mĭarźe đisprupađită — nema stida, ide razbrađena ♦ var. đispurpađit, đisprpađit (Rudna Glava), đespropođit (Tanda) [Por.] ∞ đisprupađi		[Vidi]
1641	đișćins	deștins	отпасан	đișćins (đișćinsă) (mn. đișćinș, đișćinsă) [akc. đișćins] (prid.) — otpasan, raspasan, sa odvezanim pojasom, kaišom, učkurom ◊ mĭarźe ku kuraua đișćinsă, iĭ pikă pîntaluońi — ide sa otpasanim kaišem, spașće mu pantalone ♦ supr. înćins [Por.] ∞ đișćinźe		[Vidi]
2246	fir	fir	нит	fir (mn. firĭe) (i. s.) — 1. nit, konac, vrpca ◊ fir đi ață — končana nit ◊ mĭarźe ka pi fir — ide kao pod konac ◊ s-a rupt firu — pokidao se konac ◊ fir supțîrĭe, gruos — konac tanak, debeo ◊ nu șćiĭe sî țîasă, numa-nvîrḑîașće fir-ļi — ne zna da tka, samo mrsi konce 2. struk cveta ◊ fir đi busuĭuok — struk bosiljka 2. dlaka ◊ nu-ĭ faļiașće fir đi pîăr đin kap — ne fali joj dlaka kose sa glave 3. generacija; potomstvo ◊ șî fir đi firu luĭ o să tragă pakaćiļi luĭ — i daleki potomci će nositi njegov greh 4. (geogr.) istaknuta i uska kosa, čijom ivicom vodi put ◊ pļekăm đin sat șî pi fir în sus, ńi duśem la Śuaka uokńi-n rudńik la lukru — pođemo iz sela i kosom na gore, idemo na Čoka okni u rudnik, na posao [Por.]		[Vidi]
2300	fîrțaĭală	fâţăială	врцкање	fîrțaĭală (mn. fîrțaĭelurĭ) [akc. fîrțaĭală] (i. ž.) — vrckanje ◊ fîrțaĭală sa ḑîśe kînd vrunu miśkă đin kur, kînd șîađe, or kînd mĭarźe pi drum — vrckanje se kaže kada neko mrda zadnjicom dok sedi, ili kada ide putem ◊ fîrțaĭala muĭeri ĭe momĭală đi uom, sî pĭardă kapu, șî să aļiarźe dupa ĭa ka naruodu — žensko vrckanje je mamac za čoveka, da izgubi glavu, i da trči za njom kao lud [Por.] ∞ fîrțai		[Vidi]
2298	fîrță	fârţă	вртигуз	fîrță (mn. fîrțe) [akc. fîrță] (i. ž.) — 1. vrtiguz, nemirko ◊ nu-l măĭ țîńe luoku, așa fîrță đi kopilaš n-am măĭ vaḑut — ne drži ga mesto, takvog vrtiguza od dečarca još nisam video 2. (pej.) (za ženu) vrtirepka, namiguša ◊ mĭarźe ka fîrța pin sat, șî nuĭe đi mirat śe sa atîrnă tot nat đi ĭa — ide kroz selo ko vrtirepka, pa nije čudo što se svako kači za nju [Por.] ∞ fîrțai		[Vidi]
2462	fļintă	flintă	дроца	fļintă (mn. fļinće) [akc. fļintă] (i. ž.) — droca ◊ fļintă ĭe muĭarĭa kare a pļekat đi la uom, șî mĭarźe ka uļimișńița, nu puartă griža kum ĭe-nbrakată, ńiś śe vorbĭașće, or ku kare duarme — droca je žena koja je pošla od muža, ide kao uličarka, ne vodi računa o oblačenju, niti šta govori, ili s kim spava [Por.] ◊ fļintă ĭe o žîguare dă muĭare — droca je džukela od žene (Manastirica, Mlava) [Mlava] ◊ fļinta ĭe muĭare fara rînd, kare fļikaćiașće mult, șî vorbĭașće lumĭa đe rău fara ńiśkotrĭabă — flinta je žena koja nema reda, koja mnogo blebeće, i ogovara ljude bez ikakvog razloga (Jasikovo) [GPek]		[Vidi]
3307	fuĭuagă	fuioagă	вијугаво	fuĭuagă [akc. fuĭuagă] (pril.) — (za kretanje) vijugavo, vrludavo; u kolini; u talasu; navrat-nanos ◊ sa ḑîśe đi śuava kî mĭarźe fuĭuagă kînd sa țîńe șîr, da nu mĭerg đirĭept, numa înkolo-nkolo — kaže se da se nešto kreće vijugavo kad se drži red, ali se ne ide pravo, nego tamo-amo ◊ stîna, kînd sîmće sanuńa, or kînd satulă traźe la apă, aļargă fuĭuagă — stado ovaca, kad oseti slanište, ili kada sito juri na pojilo, juri navrat-nanos ♦ sin. fuĭoruagă ◊ pîrdańiśiļi đi furńiś, ăm tună-n kasă fuĭoruagă — prokleti mravi, ulaze mi u kuću u koloni [Por.]		[Vidi]
3109	fuĭuor	fuior	повесмо	fuĭuor (mn. fuĭuară) [akc. fuĭuor] (i. s.) — 1. povesmo konoplje ◊ fuĭuor ĭe aĭa śe sa kapîtă kînd sa traźe kîńipa pin drîgļiaće, șî ĭe sprimit đi tuors — povesmo je ono što se dobija kada se konoplja provuče kroz grebenm i spremno je za predenje 2. nit, konac ◊ fuĭuor đi lînă — vuneni konac 3. mlaz; talas; niz; stroj; stub ◊ fumu mĭarźe fuĭuor pi kuoș — tanak stub dima izlazi kroz odžak ◊ la muĭare smolao mĭerg paduki fuĭuor pista frunće — smolavoj ženi vaške idu u stroju preko čela ◊ kînd zmău a zburat pista śierĭ, dupa ĭel s-a tras fuĭuor đi skinćiĭ — kada je zmaj leteo preko neba, iza njega se vukao mlaz iskrica ♦ (augm.) fuĭoruagă 4. (antr.) nadimak ◊ fuĭuor sa poļikrĭaḑă uomu kare ĭe nalt șî supțîrĭe — „fujor” se kao nadimak daje čoveku koji je visok i mršav ◊ đin poļikră fuĭuor, ĭasă prezimiļi rumĭńesk sîrbizat Fuĭorić or Fuĭuorović — od nadimka „fujor” (povesmo) nastaje posrbljeno vlaško prezime Fujorić ili Fujorović [Por.] ∞ kîńipă		[Vidi]
2475	fum	fum	дим	fum (mn. fumurĭ) [akc. mn. fumurĭ] (i. ž.) — 1. dim ◊ fumu sa faśe đin vro arsură — dim nastaje iz nekog sagorevanja ◊ ĭastă la kasă śińiva, kă mĭarźe fumu pi kuoș — ima nekog kod kuće, jer izlazi dim kroz odžak ◊ dăm șî miĭe, să trag un fum đin lulă — daj i meni da povučem jedan dim iz lule ◊ fum alb, fum ńiegru — beli dim, crni dim 2. prašina koja se diže ◊ mînă karuța ku kaĭ, đi fumu sa rađikă dupa iĭ — tera čeze sa konjima da se prašina diže za njima [Por.]		[Vidi]
6411	gazî	găzi	газити	gazî (ĭuo gazîăsk, ĭel gazîașće) (gl. p. ref.) — gaziti, pregaziti ◊ mĭarźe șkĭuop k-a gazîto vaka pi piśuor — šepa kad ide, jer ju je krava nagazila na nogu ◊ dakă nu baź sama, ći gazîașće, kît ĭe đi naruod — ako ne paziš, zgaziće te, koliko je lud [Por.]		[Vidi]
2495	gîrliță	gârliţă	гушобоља	gîrliță (mn. gîrliț) [akc. gîrliță] (i. ž.) — (vet.) gušobolja, upala grla kod svinja ◊ gîrliță ĭe buală porśaskă — „grlica” je svinjska bolest ◊ puorku bolnau đi gîrliță nu manînkă, nu măĭ mĭarźe, kađe žuos, are fuok, suflă grĭeu, fîrfuanje, șî la urmă ļipsîașće — svinja obolela od „grlice” ne jede, ne kreće se, pada, ima temperaturu, teško diše, krklja, i na kraju lipše ◊ puorśi bolnavi s-a ļikuit ku o buĭađe adînsă, kare a kĭemato „buĭađe đi gîrliță” — bolesne svinje lečile su se posebnom travom, koja se zvala „trava za grlicu” [GPek] ∞ puork		[Vidi]
3881	goļișman	sărăcan	гоља	goļișman (goļișmană) (mn. goļișmań, goļișmańe) [akc. goļișman] (prid.) — (augm.) golja koji nema šta da obuče ◊ goļișman ĭe aăla kare ĭe atîta đi sarak, đi n-are ńiś țuaļe đi-nbrakat, numa mĭarźe rupćiguos — golja je onaj koji je toliki siromah, da nema ni odeću da se obuče, nego ide odrpan ♦ var. goļiman [Por.] ∞ guol		[Vidi]
4853	grapiș	grăpiș	дрљаво	grapiș [akc. grapiș] (pril.) — (o kretanju) drljavo, kao drljača ◊ sa ḑîśe kă vrunu mĭarźe grapiș, kînd sa traźe pi burtă, sprižińit numa în kuaće — kaže se da neko ide drljavo, kad se vuče na stomaku, oslonjen samo na laktove [Por.] ∞ grapă		[Vidi]
2503	iță	iţă	нити	iță (mn. iță) [akc. iță] (i. ž.) — (tehn.) niti, deo tkačkog razboja ◊ iță sînt ață ļegaće în lață, kare sînt înșîraće pi doa bîće, bagaće pin kîpatîńiļi lu lață — niti su konci uvezani u omče, koje su nanizane na dva štapa, provučena kroz krajeve omči ◊ bîtu kare ĭe bagat đintr-o parće în lațu lu iță sa kĭamă fuśiĭu đi iță — štap koji se provlaći kroz jedan kraj omče na nitima, zove se nitnjača ◊ razbuoĭu puaće să aĭbă đi la doă pănă la șasă iță, număru luor mĭarźe dupa fĭeļu đi țasut — razboj moža da ima od dve do šest niti, njihov broj zavisi od vrste tkanja ◊ đi la fuśiu đisupra, ițăļi sînt ļegaće đi brîglarĭu lu iță, da đi la-l đi žuos sînt ļegaće ku talpițîļi — sa gornje nitnjače, niti su vezane za prečagu, a sa donje vezane su za potplace ◊ lukru lu iță a fuost kînd țîsatuarĭa kalkă pi talpiță să sa skimbĭe, șî sî fakă ruost la urḑală, đi sî puată să trĭakă sovĭeĭka pin ĭa — posao niti bio je da se smenjuju kad tkalja nagazi potplace, i da prave zev u osnovi, da bi mogla da prođe snovaljka kroz nju [Por.] ∞ razbuoĭ		[Vidi]
4054	înapuoĭ	înapoi	уназад	înapuoĭ [akc. înapuoĭ] (pril.) — (o kretanju) unazad; naopako ◊ a stokńit buoĭi înapuoĭ, kă n-a putut să trĭakă ku karu pista rîu — terao je volove unazad, jer nije mogao da pređe kolima preko reke ◊ parke ĭe blîstamat, tuot iĭ mĭarźe înapuoĭ — kao da je proklet, sve mu ide naopako ♦ var. înapuoĭșa ♦ sin. îndarăt [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
5378	înkăļikat	încălecat	јашући	înkăļikat (înkăļikată) (mn. înkăļikaț, înkăļikaće) [akc. înkăļikat] (prid.) — jašući ◊ mĭarźe pista kulmĭe înkăļikat pi kal, ku fluarĭa dupa urĭake ka baĭețălu — ide brdom jašući konja, sa cvetom iza uveta kao momčić [Por.] ∞ kal		[Vidi]
2530	întrokĭat	întreochiat	оболелих очију	întrokĭat (întrokĭată) (mn. întrokĭaț, întrokĭaće) [akc. întrokĭat] (prid.) — (zast.) (med.) obolelih očiju (za goveda) ◊ buou vro stamînă mĭarźe întrokĭat: uoki-ĭ sînt sînźaruoș, pļińe đi lîăkrîmĭ ... sa kunuașće kă nu vĭađe kalumĭa — vo već nedelju ide obolelih očiju: oči su mu krvave, pune suza ... primećuje se da ne vidi dobro [Por.] ∞ întrokĭa		[Vidi]
4912	ĭarugă	ierugă	јаруга	ĭarugă (mn. ĭaruź) [akc. ĭarugă] (i. ž.) — jaruga, odvodni kanal ◊ ĭaruga ĭe kanalu pi kare mĭarźe apa đi la ĭaz pănă la muară — jaruga je kanal kojim ide voda od jaza do vodenice ♦ var. ĭerugă [Por.] ∞ muară		[Vidi]
2453	kair	caier	кудељка	kair (mn. kaire) [akc. kair] (i. s.) — kudeljka, kudeljča; svojak ◊ kairu ĭe un zmuaćik đi lînă, skîrmanat șî spalat, sprimit đi pus în furkă sî sa tuarkă — kudeljka je svežanj vune, opran i očešljan, spreman da se stavi na preslicu i oprede ◊ đi mult n-aĭ putut să vĭeḑ muĭarĭe kare mĭarźe pi drum fara kair în furkă — nekada nisi mogao da vidiš ženu koja ide putem bez kudeljke u preslici [Por.]		[Vidi]
2423	kîtra	către	према	kîtra [akc. kîtra] (pril.) — prema, ka ◊ mĭarźe lupu pi pîrće kîtra mińe, da ĭuo ku mîńiļi guaļe — ide vuk prtinom prema meni, a ja goloruk ◊ nu vińe la mińe-n brață, numa spaĭmată sa traźe kîtra duos — ne dolazi meni u naručje, nego se prestrašena vuče prema šumi [Por.]		[Vidi]
6372	kîzanźiu	cazangiu	каzанџија	kîzanźiu (mn. kîzanźiĭ) (i. m.) — kazandžija ◊ kîzanźiu ĭe maĭstur kare faśe la kazańe, or uom kare are kazan șî ku ĭel mĭarźe đi la kasă la kasă șă friźe rakiu la lume — kazandžija je majstro koji izrađuej kazane, ili čovek koji ima kazan i sa njim ide od kuće do kuće i peče rakiju ljudima [Por.] ∞ kazan		[Vidi]
5515	koļindrĭeț	colindreț	кољиндрец	koļindrĭeț [akc. koļindrĭeț] (i. m.) — (kal.) kolindrec, koledar; koledari ◊ koļindrĭeț ĭe kopil kare în ḑîua đi Aźun mĭarźe în gramadă ku koļindrĭețî đi la kasă la kasă — kolindrec je dete koje na Badnji dan ide sa grupom kolindreca od kuće do kuće ◊ koļindrĭeț sînt gramadă đi kopiĭ kare mĭerg în ḑîua đi Aźun đi la kasă la kasă — kolindreci su gomila dece koji na Badnji dan ide od kuće do kuće ◊ koļindrĭețî mĭerg ku trășćiļi în șîaļe șî ku koļinḑîļi în mînă — kolindreci idu sa torbama na leđima i kolindskim štapom u ruci ◊ koļindrĭețî sînt profakuț în tuaće fĭelur, kare n-are ļorfă, sa mînžașće ku karbuń pi față — kolindreci su maskirani na razne načine, a ko nema masku, garavi se ugljenom po licu [Por.] ♦ dij. sin. pițarău (Majdanpek)[Buf.] ∞ koļindă		[Vidi]
4929	kuastă	coastă	косина	kuastă2 (mn. kuașće) [akc. kuastă] (i. ž.) — (geogr.) kosina, padina; nagnuta strana brda ◊ kusta ĭe pođina alu kulmĭe — kosina je padina kose ◊ drumu đi kar într-o vrĭame mĭarźe pi kuastă, pĭeurmă ĭasă la kulme șă pi vîru kulmi țîńe pănă la baśiĭe la munće — kolski put jedno vreme ide kosinom, posle izlazi na kosu i grebenom kose vodi do bačije u planini ◊ (u izr.) đa kuasta — ukoso, kosinom ♦ sin. kostîș [Por.]		[Vidi]
6040	lăkomiță	zăgaz ?	устава	lăkomiță (mn. lăkomiț) [akc. lăkomiță] (i. ž.) — (tehn.) ustava, brana ◊ lăkomița ĭe ușă fakută pi marźîna ĭaruźi, kare sa înkiđe ku blăń, kînd trăbe sî sa oprĭaskă or sa porńaskă muara — ustava je prolaz na obali jaruge, koji se zatvara daskama, kad treba da se zaustavi ili pokrene vodenica ◊ kînd lăkomița sa înkiđe, apa mĭarźe pi ĭarugă șă umpļe butuońu, șî muara lukră — kad se ustava zatvori, voda teče jarugom, puni badanj i vodenica radi ◊ kînd lăkomița sa đeșkiđe, apa nu kure kîtra butuoń, numa sa duśe ĭară în rîu, înapuoĭ, șî muara stă — kad se ustava otvori, voda ne teče ka badnju, nego se vraća nazad u reku, i vodenica stoji ♦ var. lîkovița [Por.] ♦ dij. sin. zapuor (Plavna)[Pad.] ∞ muară		[Vidi]
2812	lozî	lozi	глупавити	lozî (ĭuo lozăsk, ĭel lozîașće) [akc. lozî] (gl.) — 1. (psih.) glupaviti, gubiti razum; tupaviti; lapiti ◊ baba a-nśeput să lozîaskă, nu măĭ șćiĭe śe vorbĭașće — baba je počela da lapi, više ne zna šta govori 2. (fig.) govoriti gluposti; spletkariti; glupirati se; lupati, lupetati ◊ nu sa ćiame đi ńima, mĭarźe pin sat șî lozîașće — ne boji se nikoga, ide selom i spletkari [Por.] ∞ luază		[Vidi]
4939	ļegana	legăna	љуљати	ļegana (ĭuo ļagîn, ĭel ļagînă) [akc. ļegana] (gl. p. ref.) — ljuljati, njihati ◊ muma ļagînă kopilu în ļagîn să-l adoarmă — majka ljulja dete u kolevci da ga uspava ◊ vîntu ļagînă krĭanźîļi în ļemn — vetar njiše grane na drveću ◊ uomo-l bĭețîuos traźe piśuariļi dupa ĭel șî sa ļagînă kînd mĭarźe — pijan čovek vuče noge za sobom i ljulja se dok ide ♦ var. ļigana [Por.]		[Vidi]
705	ļifuri	laf	лапрдати	ļifuri (ĭuo ļifur, ĭel ļifură) [akc. ļifuri] (gl.) — 1. laprdati, govoriti nejasno, nerazgovetno ◊ ļifură, k-așa-ĭ vuorba — brblja, jer mu je takav govor ◊ ĭuo ńimik nu înțaļeg śe ļifură uomo-sta? — ja ništa ne razumem šta ovaj čovek brblja ? 2. govoriti nepristojnosti ◊ ļifură śe nu-ĭ mĭarźe-n rînd — brblja što ne treba [Crn.] ♦ dij. var. ļafuri ♦ var. ļuafuĭi ♦ sin. latra ◊ ļuafîĭe lozaĭturĭ — lupeta koješta, baljezga; (fig.) laje [Por.]		[Vidi]
6020	magńit	măgnituta	замишљен	magńit (magńită) (mn. magńiț, magńiće) [akc. magńit] (prid.) — (psih.) zamišljen, zabrinut, setan ◊ mĭarźe sîngur trist șî magńit, sigurat are vro grižă mare pi kap — ide sam i zamišljen, sigurno ima neku veliku brigu na umu ♦ sin. trist [Por.]		[Vidi]
3243	maruos	măros	поносан	maruos (maruasă) (mn. maruoș, maruasă) [akc. maruos] (prid.) — 1. ponosan ◊ a vorbito tuoț đi rău, ama ĭa ĭară mĭarźe maruasă pin lume, șĭ ku kapu rîđikat sa uĭtă la lume-n uokĭ — svi su je ogovarali, ali ona opet ide ponosno kroz svet, i dignute glave gleda ljude u oči ◊ fi maruos kî ĭș rumîn — budi ponosan što si Vlah 2. uobražen, ohol ◊ (u izr.) uom maruos — puvander, hvalisav ◊ sa faśe, sa țîńe maruos — pravi se važan, duva se ◊ đi źaba sa faśe maruos, kî tuoț ăl șćiu kare ĭe — badava se pravi važan, kad svi znaju ko je ♦ up. frumuos, mîndru [Por.] ∞ mare		[Vidi]
4050	merĭeu	mereu	полако	merĭeu [akc. merĭeu] (pril.) — (o kretanju) polako, sporo, bez žurbe ◊ mĭarźe merĭeu kă nu sa grabĭașće ńiśunđe — ide polako jer se ne žuri nigde ◊ merĭeu, măĭ merĭeu, șîmăĭ merĭeu — sporo, sporije, najsporije ♦ sin. înśet ♦ supr. ĭut, rîapiđe [Por.] ♦ dij. sin. aļin1 [Kmp.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
4051	miriuor	mereor	полагано	miriuor [akc. miriuor] (pril.) — (o kretenju) polagano ◊ a mĭers miriuor, paș dupa paș — išao je polagano, korak za korakom ◊ muoșu mĭarźe merĭeu, da baba sa traźe miriuor dupa ĭel — čiča ide polako, a baba se polagano vuče za njim ♦ / (demin.) < merĭeu ♦ sin. mirekuț [Por.] ∞ merĭeu		[Vidi]
6505	mĭerźa	merge	ићи	mĭerźa (ĭuo mĭerg, ĭel mĭarźe) (gl. ref.) — ići, kretati se ◊ nu mĭerźa așa đi ĭut, kă nu puot să ć-aźung — nemoj ići tako brzo, jer ne mogu da te stignem ◊ mĭerź kum puoț, kînd nu măĭ puoț, kată umbră șă șîăḑ — kreći se kako možeš, kad više ne možeš, potraži hlad i sedni [Por.] ♦ var. merźa [Buf.]		[Vidi]
2494	nîtarîuluĭ	nătărâului	наопако	nîtarîuluĭ [akc. nîtarîuluĭ] (pril.) — naopako ◊ nu ńi mĭarźe lukru, a pļekat tuot nîtarîuluĭ — ne ide nam posao, sve je krenulo naopako [Por.] ∞ nîtarău		[Vidi]
6222	ńenarokuos	nenorocos	несрећан	ńenarokuos (ńenarokuasă) (mn. ńenarokuoș, ńenarokuasă) [akc. ńenorokuos] (prid.) — nesrećan ◊ śe gud dă să lukrĭe, nu mĭarźe, parke ĭe blîstamat să fiĭe ńenarokuos — što god pokuša da uradi, ne ide, kao da je proklet da bude nesrećan ♦ var. ńenorokuos ♦ supr. narokuos [Por.] ∞ naruok		[Vidi]
3103	ńinźe	ninge	снежити	ńinźe (ĭuo ńing, ĭel ńinźe) [akc. ńinźe] (gl. p.) — (o snegu) snežiti, padati ◊ kađe zapada, ńinźe, dragu kopiilor đ-al mare — pada sneg, sneži, velika dečja radost ◊ n-a ńins đemult — nije padao sneg odavno ◊ nu ńinźe zapadă, numa mĭarźe đin śierĭ o șļapiță — ne pada sneg, nego ide s neba neka bljuzgavica [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
3955	parĭare	părere	пажња	parĭare (mn. parărĭ) [akc. parĭare] (i. ž.) — (zast.) 1. pažnja ◊ pin padure sa mĭarźe ku parĭare mare — kroz šumu se ide sa velikom pažnjom 2. žalost ◊ mare parĭare a fuist kînd auḑît k-a perit uom ćinîr — velika žalost je bila kad se čulo da je poginuo mlad čovek [Por.] ∞ parĭa		[Vidi]
2688	pivă	piuă	лочка	pivă2 (mn. pivĭ) [akc. pivă] (i. ž.) — (tehn.) ločka, breov; kočnica ◊ piva đi kar ĭe un tutuk skobit kît ĭe larźimĭa alu șîna lu ruata karuluĭ, șî ku ĭa sa înpĭađikă karu kînd mĭarźe-n vaļe, înkarkat ku tovar grĭeu — ločka je jedan trupac izdubljen za širinu šine kolskog točka, kojim se koče kola kada pod teškim teretom idu nizbrdo ◊ piva la vîr are o buată, đi kare sa ļagă lanțu ku un kîpatîń, da ku alalalt lanțu ĭe ļegat đi ruda karuluĭ — ločka ima na vrhu jednu budžu, o koju je vezan lanac jednim krajem, a drugim je lanac vezan za kolsku rudu ◊ piva astîḑ sa faśe đi fĭer, șî fînka karurļi đi buoĭ gata s-a pĭerdut, akuma sa puńe la prikoļița đi traktur — ločka se danas pravi od metala, i pošto su se zaprežna kola gotovo izgubila, sada se stavlja na traktorsku prikolicu (Crnajka) [Por.] ♦ dij. sin. pĭađikă ◊ la nuoĭ nuĭe kunoskută vuorba „pivă”, aĭa la nuoĭ sa kĭamă pĭađikă — kod nas nije poznata reč „piva”, kod nas se to zove kočnica (Jasikovo) [GPek], pĭađikă (Sige) [Hom.] ♦ dij. sin. oprituare (Kobilje) [Stig] ♦ dij. sin. înpeđekatuare (Kladurovo), păpuk dă kar (Ranovac), papuk dă roată dă kar (Bošnjak, Mlava) [Mlava], papuk dă kar (Isakovo) [Mor.] ◊ papuku s-a pus la ruata dă kar kînd a mĭers ku karu pră pripor învale, să inpĭađiśe karu, să nu ĭa mau — ločka se stavljalala na kolski točak kad se kolima išlo nizbrdo, da zakoči kola, da ne uhvate maju (Vrbnica, Pomoravlje) [Pom.] ∞ pĭađikă	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
47	pîraulă	paraulă	курва	pîraulă (mn. pîrauļe) (i. ž.) (pej.) — kurva, žena lakog morala; lajavuša, torokuša ◊ pîraula ĭe kurveșćină, muĭare đi pi drumol mare; n-are ńiś un lukru, mĭarźe đi la uom la uom — paraula je kurvetina, uličarka, bez ikakvog posla; ide od čoveka do čoveka [Por.] ∞ pîrî		[Vidi]
1698	poduabă	podoabă	дроњак	poduabă (poduabe) [akc. poduabă] (i. ž.) — dronjak, iznošeno ili pocepano odelo ◊ sa vĭađe kî ĭe sarak, kî mĭarźe înbrakat numa în ńișći poduabe — vidi se da je siromah, jer ide obučen samo u nekakve dronjke (Rudna Glava) ◊ poduabă ĭe țuală batrînă, lupadată pi puod — „podoba” je staro odelo, bačeno na tavan (Tanda) [Por.]		[Vidi]
5820	prorupe	prorupe	застати	prorupe (ĭuo prorup, ĭel prorupe) [akc. prorupe] — (o toku vode) 1. zastati ◊ pluaĭe ka kînd tuorń ku gaļată, ma să prorupă numa kîta, nuoĭ ĭuta o să aļergăm la kasă — kiša lije kao iz kabla, ali samo malo da zastane, mi ćemo brzo otrčati kući 2. probiti, izliti se ◊ a prorupt apa, șă nu măĭ mĭarźe pi ĭаrugă în građina lu veśin, numa kure în ogaș — voda je probila, i ne ide više jarugom u komšijsku baštu, nego se izliva u potok ♦ up. pro rupĭa Por.] ∞ rupĭa	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
3324	putrîvit	potrivit	погодан	putrîvit (putrîvită) (mn. putrîviț, putrîviće) [akc. putrîvit] (prid.) — pogodan; dobro urađen; pogođen; potrefljen; usklađen ◊ aĭ batrîń a șćut să aļiagă luok putrîvit đi sapat borđiĭu — stari su znali da izaberu pogodno mesto za kopanje zemunice ◊ a țasut bun, ma n-a do șćut să aļiagă fărburĭ putrîviće, kă nu mĭarźe tuota farba una ku alta — dobro je tkala, ali nije najbolje umela da odabere usklađene boje, jer ne ide svaka boja jedna s drugom [Por.] ∞ putrîvi		[Vidi]
4040	rîapiđe	repede	брзо	rîapiđe [akc. rîapiđe] (pril.) — brzo, hitro, žurno ◊ ĭ-a spus sî mĭargă rîapiđe, da ĭel sa traźe ka śĭața — rekli su mu da ide brzo, a on se vuče kao magla ◊ unu mĭarźe rîapiđe, da altu șî măĭ rîapiđe đikît ĭel — jedan ide bzo, a drugi ide brže od njega ♦ sin. ĭuta [Por.] ∞ rîpeḑî		[Vidi]
4043	rînd	rând	ред	rînd (mn. rîndurĭ) [akc. rînd] (i. s.) — 1. red, niz ◊ a batut klopîtu, șî tuoț șkolari a statut în rînd — lupalo je zvono i svi đaci su stali u red ◊ mĭarźe tuot pi rînd — ide sve po redu ◊ la urmă șî ĭel a doaźuns la rînd — na kraju je i on konačno došao na red 2. sređenost, uređenost; sklad ◊ la iĭ în kasă nuĭe ńiś un rînd — u njihovoj kući nema nikakvog reda ◊ muĭarĭa fara rînd — neuredna žena 3. menstruacija ◊ a kîpatat rîndu muĭerĭesk, nuĭe înkarkată — dobila je menstruaciju, nije trudna 3. (u izr.) ovaj put, ovom prilikom ◊ đi rîndo-sta a skapat, đ-altadată nu — ovoga puta je utekao, drugi put neće ♦ sin. șuk [Por.]		[Vidi]
2517	rîșkiĭa	rășchia	намотавати	rîșkiĭa (ĭuo rîșkiĭ, ĭel rîșkiĭe) [akc. rîșkiĭa] (gl. p. ref.) — 1. namotavati pređu na motovilo ◊ sa rîșkiĭe tuorsu đi pi fus or đi pi gĭem pi rîșkituorĭ, đi sî sa fakă moutke — namotava se rpeđa sa vretena ili klubeta na motovilo, da bi se napravila kanura 2. (onom.) škripati ◊ iĭ rîșkiĭe opinśiļi pănă mĭarźe pi drum, kă đi ļiańe nu rađikă piśuariļi, numa ļi traźe pi pomînt — škripe mu opanke dok hoda drumom, jer od lenjosti ne diže noge, nego ih vuče po zemlji ◊ rîșkiĭe ku ļingura pi ćipsîĭe, o kurîță đi kańală kare sa prins pi fund — škripi kašikom po tepsiji, čisti je od masnoće koja se uhvatila na dnu (Tanda) ♦ var. rășkiĭa [Por.]		[Vidi]
3204	rîu	râu	река	rîu (mn. rîurĭ) [akc. rîu] (i. s.) — 1. (vodotok) reka ◊ rîu ĭe apă mare kurgatuarĭe kare mĭarźe pi vaļe, adunînd ogașăļi śe sa skurg đi pi śuoś șî đi pi munț — reka je veći vodotok koji teče dolinom, skupljajući potoke što se slivaju sa brda i sa planina ◊ rîu sakă numa kînd ĭe sîaśită mare, șî aĭa numa akolo unđe ĭe apa măĭ skundă — reka presuši samo kad je velika suša, i to samo tamo gde je voda najplića 2. (ukras na haljetku) prugasti vez ◊ kimĭeșîļi șî omeńeșć șî muĭerĭeșć, a fuost înpuĭaće ku rîurĭ — košulje i muške i ženske bile su ukrašene prugastim vezom ♦ (demin.) rîuļeț ♦ up. ogaș, parău [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
2093	ropańiș	ropaniș	подбелиште	ropańiș (mn. ropańișurĭ) [akc. ropańiș] (i. s.) — (bot.) podbelište, mesto obraslo velikim podbelom ◊ nu măĭ sa mĭarźe pi lînga rîu đi ropańiș — ne može se više ići pored reke od podbelišta [Por.] ∞ ropan		[Vidi]
4865	ruată	roată	точак	ruată1 (mn. ruoț) [akc. ruată] (i. ž.) — (tehn.) točak ◊ ruata ĭe un śerk totîrlat pus pi uosîĭe, kare sa-nvîrćașće șî mĭarźe înainće-napuoĭ — točak je okrugao obruč nasađen na osovinu, koji se okreće i ide napred-nazad ◊ karu đi buoĭ are patru ruoț, aļi đinainće sînt măĭ miś, da aļi đinapuoĭ sînt măĭ marĭ — volovska kola imaju četiri točka, prednji su manji, a zadnji veći ◊ ruata đi kar are șînă, naplaț, spiță, kîpațînă șî buśauă — kolski točku ima šinu, naplatak, paok, glavčinu i naglavak ◊ ruata muori — vodenični točak ◊ ruată đi karat — bicikl [Por.]		[Vidi]
5775	rupt	rupt	исцепан	rupt (ruptă) (mn. rupț, rupće) [akc. rupt] (prid.) — iscepan, pocepan, iskidan, pokidan; prekinut ◊ țuaļiļi pi ĭa a fuost tuaće rupće — odeća na njoj bila je sva pocepana ◊ tatî-su ĭ-a rupt kărțîļi șkolarĭeșć, ș-a-nvăluĭit tutun î-ńaļe — otac joj je cepao školske knjige i u njih uvijao duvan ◊ (izr.) ku ruptu — nasilno ◊ (izr.) fuźe đi rupe — beži, pa cepa ◊ (izr.) kînd lumĭa mĭarźe în gramadă, fara rînd, sa ḑîśe kă mĭerg rupt ńiproažuns — kad ljudi idu u grupi, bez reda, kaže se da idu u neredu ◊ s-a rupe ku lukru — kida se od posla [Por.] ∞ rupĭa		[Vidi]
5776	ruptură	ruptură	исцепотина	ruptură (mn. rupturĭ) [akc. ruptură] (i. ž.) — 1. iscepotina, prekid; rupa ◊ ruptura ĭe luok unđe śuava s-a rupt, ș-a ramas gaură, luok guol — iscepotina je mesto gde se nešto prekinulo, pa je ostala rupa, praznina ◊ drumu dupa pluaĭe ĭe pļin đi rupturĭ — put je posle kiše pun rupa 2. dronjak ◊ mĭarźe, saraku, tota vara rupt, numa într-o ruptură đi țuală — ide celo leto, siroma, pocepan, samo u nekom dronjku od odeće [Por.] ∞ rupĭa		[Vidi]
4561	sînźe	sânge	крв	sînźe [akc. sînźe] (i. m.) — (anat.) krv ◊ sînźiļi ĭe ruoșu — krv je crvena ◊ sînźiļi mĭarźe pi nas — krv curi iz nosa ◊ s-a taĭat rău, șî duolturi n-a putut să-ĭ oprĭaskă sînźiļi — mnogo se posekao, i doktori nisu mogli da mu zaustave krv [Por.]		[Vidi]
3563	skumpataće	scumpătate	скупоћа	skumpataće (mn. skumpatăț) [akc. skumpataće] (i. ž.) — skupoća ◊ tot mĭarźe đin skumpataće în skumpataće, lumĭa nu măĭ puaće trai đ-atîća skumpatățurĭ — sve ide iz skupoće u skupoću, narod više ne može da živi od tolikih skupoća [Por.] ∞ skump		[Vidi]
4424	stîmpara	stîmpăra	хладити	stîmpara (ĭuo stîmpîr, ĭel stîmpîră) [akc. stîmpara] (gl. p. ref.) — hladiti, utuliti, stišati; gasiti ◊ apa đi žumuļit puorku ĭe prĭa ferbinće, trăbe sî sa stîmpîre kîta, să nu ńi arđem — voda za šurenje svinje je prevrela, treba malo da se ohladi, da se ne opečemo ◊ s-a dus tata ku un uom la varńiță, trăbe astîḑ să stîmpîre varu — otišao je otac sa jednim čovekom na krečanu, treba danas da gase kreč ◊ fuoku ĭe prĭa tare, stîmpărăl kîta, să nu sa strîvĭaskă ļamńiļi fara ńiśkotrĭabă — vatra je prejaka, utuli je malo, da se ne troše drva nepotrebno ◊ tuota ḑîua a kosît, da n-avut ku śe sî stîmpîre săća — ceo dan je kosio, a nije imao čime da gasi žeđ ◊ grĭeu duor ĭ-a kaḑut pi ińimă, șî mĭarźe kîpiĭat pin lume, katînd ku śe să-l stîmpîre — težak bol mu je pao na srece, i luta ošamućen po svetu, tražeći čime može da ga stiša ◊ kînd śuava sa stîmpîră, kaldura sa mićikuļaḑă, da kînd sa stînźe, kaldura sa pĭarđe đi tuot — kad se nešto hladi, toplota se smanjuje, a kad se gasi, toplota nestaje sasvim ♦ sin. stînźa [Por.]		[Vidi]
3980	stîns	stins	угашен	stîns (stînsă) (mn. stînș, stînsă) [akc. stîns] (prid.) — ugašen ◊ ńagura, da ĭel mĭarźe ku viđarĭa stînsă să no-l vadă ńima — mrak, a on ide sa ugašenim svetlom da ga ne vidi niko ◊ kaminu stîns da kasa pustîńe — ognjište ugašeno a kuća pusta ◊ (tehn.) var stîns — gašeni kreč [Por.] ∞ stînźa		[Vidi]
4423	Suare	soare	Сунце	Suare (mn. suorĭ) [akc. suare] (i. m.) — (astr.) Sunce ◊ suariļi ĭe stauă kare mĭarźe pi śerĭ, șî viđerĭaḑă pomîntu — sunce je zvezda koja se kreće nebom, i osvetljava zemlju ◊ suariļi rasîare đimińața la rîsarit — sunce se rađa ujutru na ustoku ◊ suariļi ĭe măĭ sus pi śerĭ la amńaḑîț — sunce je najviše na nebu u podne ◊ suariļi sara zavîrńe la apus — sunce uveče zalazi na zapadu ◊ (mag.) rumîń-aĭ batrîń tare a bagat sama să nu-nžure suariļi, pomîntu șî pîńa — stari Vlasi su jako vodili računa da ne psuju sunce, zemlju i hleb [Por.]		[Vidi]
4547	sugrumat	sugrumat	сужен	sugrumat (sugrumată) (mn. sugrumaț, sugrumaće) [akc. sugrumat] (prid.) — sužen, otanjen ◊ rîu nuostru đi la un luok înkoluo mĭarźe sugrumat đi tuot — naša reka od jednog mesta na dalje, teče sasvim suženo ♦ sin. îngust [Por.] ♦ dij. var. sugurmat (Jasikovo) [GPek] ∞ sugruma		[Vidi]
3944	sumĭat	sumet ?	подврнут	sumĭat (sumĭată) (mn. sumĭaț, sumĭaće) [akc. sumĭat] (prid.) — podvrnut, zavrnut ◊ mĭarźe ku śuariśi sumĭaț, dakă a ĭeșît đen morśilarĭ — ide sa zavrnutim nogavicama, iako je izašao iz blata [Por.] ∞ sumĭeta		[Vidi]
4158	suorb	sorb	брекиња	suorb (mn. suorbĭ) [akc. suorb] (i. m.) — (bot.) brekinja (Sorbus aria) ◊ kînd taĭ suorbu, đin ĭel mĭarźe ḑama ruoșîĭe ka sînźiļi — kad presečeš brekinju, iz nje curi tečnost crvena kao krv ◊ (mitol.) đin suorb țîgańi a fakut kuńe, ku kare ĭemreĭi a prins pi dumńeḑîu pi kruśe — od brekinje su Cigani napravili klinove kojima su Jevreji prikovali boga za krst ◊ (mitol.) đin suorb a fakut sîn-Źuorḑu suļiță ku kare a-npuns ala ś-a vrut să îngită fata lu vrun împarat — od brekinje je sveti Đorđe napravio koplje kojim je probo aždaju koja je htela da proguta kćer nekog cara [Por.] ♦ dij. var. sorb (Majdanpek) [Buf.]		[Vidi]
2613	sus	sus	горе	sus (pril.) — gore; iznad ◊ stîaļiļi sînt sus, pi śierĭ — zvezde su gore, na nebu ◊ đi sus — gornji, odozgore, koji je iznad, sa gornje strane ◊ zbuara pi sus — leti iznad tla, na visini; visoko ◊ (fig.) mĭarźe pi sus — ide ne gledajući nikog; ide dignuta nosa ♦ supr. źuos Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
4302	șkolarĭ	școlar	ученик	șkolarĭ (mn. șkolarĭ) [akc. șkolarĭ] (i. m.) — učenik, školarac ◊ șkolarĭ ĭe kopil kare mĭarźe la șkuală — učenik je dete koje ide u školu [Por.] ∞ șkuală		[Vidi]
4025	șļau	șleau	друм	șļau (mn. șļaurĭ) [akc. șļau] (i. s.) — drum, put; glavni put ◊ s-a rupt tuot pin padure đasă, pănă n-a ĭeșît la șļau — sav se odrao kroz gustu šumu, dok nije izašao na put ◊ pi vaļa Șășki trĭaśe șļau đi la Măĭdan kîtra Ărnaglaua — dolinom Šaške prolazi put iz Majdanpeka za Rudnu Glavu ◊ mut sa mĭarźe pe drum đe kar pista Kraku Vuĭeńi, pănă nu sa kubuare la șļau — dugo se ide kolskim putem preko Vujanove kose dok se ne siđe na glavni put (Topolnica) ♦ sin. drum [Por.]		[Vidi]
3486	śerkatură	încercare	покушавање	śerkatură (mn. śerkaturĭ) [akc. śerkatură] (i. ž.) — (zast.) pokušavanje, isprobavanje; pokušaj, proba ◊ śarkă măĭ odată, dakă vĭeḑ kă nu-ț mĭarźe, rađikă mîńiļi đi altă śerkatură — pokušaj još jednom, ako vidiš da ti ne ide, digni ruke od daljeg pokušavanja ◊ (u izr.) śerkatură guală — uzaludan pokušaj ♦ sin. (inov.) probă, probĭală [Por.] ∞ śerka		[Vidi]
5577	śobîlk	șteobîlc	шљап ?	śobîlk [akc. śobîlk] (uzv.) — (onom.) šljap? ◊ „śobîlk” s-auđe kînd śuava mĭarźe pin apă măĭ adînkă — „šljap” se čuje kad neko ide kroz dublju vodu [Por.]		[Vidi]
3478	śokîrdar	călău	џелат	śokîrdar (mn. śokîrdarĭ) [akc. śokîrdar] (i. m.) — (zast.) dželat ◊ întra Mustapiś șî-ntra Mînastirița, la Basara, a trait ńiskaĭ Suruļeșći kare a služît la turś ka śokîrdarĭ — između Mustapića i Manastirice, kod Basare, živeli su neki Surulešti koji su služili kod Turaka kao dželati ◊ śokîrdari a taĭat kapiće la lumńe — dželati su ljudima odrubljivali glave ◊ śokîrdarĭu taĭe kapu la uom, șă-l puńe-n brukă șî mĭarźe ku ĭel prîn sat, să vadă lumńa, sî sa spomînće — dželat odrubi čoveku glavu, nabije je na kolac i ide sa njom kroz selo, da vide ljudi, da se uplaše ◊ śokîrdari a taĭat șî nasurļi șî urĭekiļi, dakă turśi așa a žuđekat pră uom prîntu vro vină — dželati su ljudima sekli i noseve i uši, ako su Turci tako presudili za neku krivicu [Mlava] ∞ śukîrći		[Vidi]
5698	tofloguos	toflogos	шљампав	tofloguos (tofloguosă) (mn. tofloguoș, tofloguasă) [akc. tofloguos] (prid.) — šljampav ◊ tofloguasă ĭe insă kare are vro zmintă ku piśuariļi: or ĭe flokuasă, or puartă înkîlțamînt ku vrun număr-doă măĭ mare, or mĭarźe ka rața — šljampava je osoba koja ima neke smetnje sa nogama: ili je dlakava, ili nosi obuću za broj-dva veću, ili se gega kao plovka ♦ var. toflogan [Por.] ∞ tuofļa		[Vidi]
5690	totoroskai	?	тандркати	totoroskai (ĭuo totoroskăĭ, ĭel totoruaskîĭe) [akc. totoroskai] (gl.) — (onom.) tandrkati; truckati se ◊ s-auđe kum totoroskîĭe karu đi buoĭ pănă mĭarźe guol pi kadîlmă — čuje se kako tandrču volovska kola dok prazna idu kaldrmom [Por.]		[Vidi]
5849	trăĭerat	treierat	вршидба	trăĭerat (mn. trăĭeraturĭ) [akc. trăĭerat](gl. p.) — 1. (o žitu) vršidba ◊ numa pin povĭeșć alu aĭ batrîń sa șćiĭe kă đimult trăĭeratu a fuost ku kalu la are — samo se kroz prile starih zna da je nekada vršidba bila sa konjem na guvnu 2. (o kretanju) vršljanje, trčkaranje u krug ◊ kînd pi vrunu n-o-l țîńe luoku, numa mĭarźe rotokol înkolo-nkoluo, sa ḑîśe kă „trăiră”, ka aĭ batrîń kare a mĭers pi lînga are kare a fuost totîrlată — kad nekog ne drži mesto, nego trčkara u krugu okolo, kaže se da „vršlja”, kao stari koji su išli oko gumna koje je bilo okruglo ♦ var. trîĭerat [Por.] ∞ trăĭera		[Vidi]
4921	trekatuorĭ	trecător	пролазан	trekatuorĭ (trekatuare) (mn. trekatuorĭ, trekatuare) [akc. trekatuorĭ] (prid.) — (ret.) prolazan, prohodan ◊ apa s-a tras, poćaka śe mĭarźe pi ogaș ĭe akuma trekatuare — voda se povukla, staza koja ide potokom je sada prohodna ◊ traĭu ĭe skurt șă trekatuorĭ — život je kratak i prolazan [Por.] ∞ treśa		[Vidi]
3195	unđe	unde	где	unđe [akc. unđe] (pril.) — 1. gde ◊ unđe a fuost pănă akuma, ńima nu șćiĭe — gde je bio do sada, niko ne zna ◊ unđe puaće să audă, kînd ĭe surd? — gde može da čuje, kad je gluv? 2. odakle, otkuda ◊ đi unđe veńiră nuviri-șća aĭ ńegri, kî fu sańin pănă đinuarļa? — odakle dođoše ovi crni oblaci, kad beše vedro do malopre? ◊ đi unđe ĭeș kopiļe, đin śe sat? — odakle si dečko, iz kog sela? ◊ a veńit ńiś đi unđe — došao niotkuda 3. dokle ◊ aratat la marturĭ đi unđe pănă unđe ĭe moșîĭa luĭ — pokazao je svedocima odakle dokle je njegovo imanje 3. kuda ◊ numa draku șćiĭe unđe mĭarźe asta povastă, baș nuĭe bun ńiśkum — samo đavo zna kuda vodi ova priča, baš nije dobro nikako ♦ var. unđi ◊ unđi ĭe akuma, să-ĭ arăt ĭuo — gde je sada, da mu ja pokažem [Por.] ♦ dij. var. uńe (Vajuga) [Dun.]		[Vidi]
2575	uobḑăś	optezeci	осамдесет	uobḑăś [akc. uobḑăś] (br.) — osamdeset ◊ are uobḑăś đi ań, da mĭarźe ka baĭatu — ima osamdeset godina, a ide kao momak [Por.] ∞ uopt		[Vidi]
6525	urma	urma	следити	urma (ĭuo urmĭeḑ, ĭel urmĭaḑă) (gl.) — slediti ◊ uomu urmĭaḑă pi vrunu kînd mĭarźe dupa ĭel pi urma luĭ — čovek sledi nekoga kad ide za njim po njegovom tragu [Por.] ∞ urmă		[Vidi]
6526	urmaș	urmaș	следбеник	urmaș (urmașă) (mn. =) (prid.) — sledbenik ◊ urmaș ĭe insă kare mĭarźe dupa alta insă kă iĭ drag đ-aĭa śe ĭa lukră — sledbenik je osoba koja ide za drugom osobom jer voli to što ona radi ♦ sin. urmarĭeț [Por.] ∞ urmă		[Vidi]
3035	ușńer	ușernic	просјак	ușńer (mn. ușńerĭ) [akc. ușńer] (i. m.) — prosjak, skitnica, uličar ◊ ușńer ĭe uom kare nu lukră ńimika, numa mĭarźe dă la ușă la ușă — prosjak je čovek koji ne radi ništa, samo ide od vrata do vrata ♦ up. ușńerkă [Mlava]		[Vidi]
3036	ușńerkă	ușernică	уличарка	ușńerkă (mn. ușńerś) [akc. ușńerkă] (i. ž.) — uličarka, prostitutka ◊ a pļekat dă la parinț, ș-akuma ĭe o ușńerkă guală kare mĭarźe dă la ușă la ușă, șî sa kulkă ku fiĭe kare, kare-ĭ dă un kuodru dă pîńe — pošla je od roditelja, i sada je jedna teška uličarka koja ide od vrata do vrata, i legne sa svakim koji joj da komad hleba ♦ var. ușńikurtă [Mlava] ∞ ușńer		[Vidi]
2942	ușuor	ușor	лак	ușuor (ușuară) (mn. ușuorĭ, ușuare) [akc. ușuor] (prid.) — lak ◊ astîḑ la ńima nuĭe ușuor — danas nikome nije lako ◊ luĭ lukru mĭarźe ușuor, kă la-nvațat kum trîabe — njemu lako ide posao, jer ga je naučio kako valja ◊ măĭ ușuor kîta, nu va-npinźarîț — lakše malo, nemojte se gurati ◊ ușuor ka pana — lak kao pero ◊ nuapća ușuară — laku noć ◊ a fuost ńipîkatuos, șî avut muarće ușuară — bio je bezgrešan, i imao je laku smrt ◊ lîna ĭe mult măĭ ușuară đi kît pĭaļa — vuna je mnogo lakša od kože ♦ supr. grĭeu [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
3107	vaļe	vale	долина	vaļe (mn. văĭ) [akc. vaļe] (i. ž.) — (oron.) dolina; dolja ◊ vaļa ĭe adînśimĭa întra doa śuoś — dolina je udubljenje između dva brda ◊ vaļa adînkă — dubodolina ◊ vaļa mikă — mala dolina ◊ vaļa mare: vaļa ku rîu kare trĭaśe pin sat (nume đies) — velika dolina: dolina sa rekom koja protiče kroz selo (čest toponim) ◊ vaļa sakă, vaļa pin kare vrodată a mĭers apa — suvodolina, dolina kojom je nekada tekla voda ◊ (u izr.) đi vaļe — dolinski ◊ (u izr.) pi vaļe — po dolini; dolinom; u dolinu/dolini ◊ a rașît sî dubuară đi la śuakă, să traĭaskă pi vaļe — rešio je da siđe sa brda, da živi u dolini ◊ (u izr.) la vaļe — nizvodno ◊ kînd rî-o-l mare mĭarźe pin saće kîtra rîsarit, atunśa aĭ nuoștri ku vuorba „la vaļe” însamnă șî rîsaritu — kad glavna reka teče kroz sela ka istoku, onda naši rečima „la valje” označavaju i istok ◊ (u izr.) în vaļe — nizbrdo; na dole [Por.]	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
4259	vîrdare	verdare	детлић	vîrdare (mn. vîrdarĭ) [akc. vîrdare] (i. ž.) — (ornit.) detlić (Picus viridis) ◊ vîrdarĭa ĭe pasîre kare mĭarźe pi ļiemn însus-înźuos șî ćokńașće ku ćiku în butuarkă katînd la vĭermĭ — detlić je ptica koja se kreće po drvetu gore-dole i kucka kljunom po deblu tražeći crve ◊ vîrdarĭa sa kuĭbĭaḑă în butuarkă — detlić se gnezdi u duplji ◊ vîrdarĭa ĭe pasîrĭe ćokńituare — detlić je ptica čukačica [Por.] ♦ dij. var. vurdare (Ranovac) [Mlava]		[Vidi]
4952	zdrențuruos	zdrenăros	дроњав	zdrențuruos (zdrențuruasă) (mn. zdrențuruoș, zdrențuruasă) [akc. zdrențuruos] (prid.) — dronjav, odrpan, u ritama ◊ uom zdrențuruos ĭe aăla kare mĭarźe ku țuaļe rupće — dronjav čovek je onaj koji ide u pocepanoj odeći [Por.] ∞ zdrĭanță		[Vidi]
3326	zdumpańi	zdupăi	трескати	zdumpańi (ĭuo zdumpăn, ĭel zdumpăńe) [akc. zdumpańi] (gl. p. ref.) — (onom.) treskati, jako udarati o nešto uz tresak ◊ s-a mîńiĭat pi muĭare, mĭarźe đin suobă-n suobă, șî numa zdumpîńe ku ușîļi, parke sînt ușîļi đevină — naljutio se na ženu, ide iz sobe u sobu i samo treska vratima, kao da su mu vrata kriva ◊ s-a dus să vadă śe zdumpîńe-n puod, kă kopiĭi sa ćem să nu fiĭe vrun moruoń — otišao je da vidi šta to treska na tavanu, jer se deca boje da nije neki vampir ♦ var. (ret.) zdumpai [Por.] ∞ zdump	(Ima umotvorina!)	[Vidi]
6499	șkĭuopatură	șchiopătură	ћопавко	șkĭuopatură (mn. șkĭuopaturĭ) (i. ž.) — (med.) ćopavko ◊ șkĭuopatură ĭe nume đi insă șkĭuapă, kare șkĭopĭaḑă kînd mĭarźe — ćopavko je naziv za ćopavu osobu, koja šepa dok hoda [Por.] ∞ șkĭuop		[Vidi]