Reč pumeńa u karticama drugih reči |
|
Br | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | Akcija |
|
353 | amparat | împărat | владар | amparat (mn. amparaț) [akc. amparat] (i. m.) — vladar, imperator ◊ pin povĭeșć kopilarĭeșć sa pumeńașće măĭ mult țaru, da pin kînćișe lăutarĭeșć, amparatu — kroz priče za decu više se pominje car, a kroz lautarske pesme, imperator ♦ var. împarat [Por.] | (Ima umotvorina!) | [Vidi] |
|
|
|
4049 | înśetuńel | încetinel | лагано | înśetuńel [akc. înśetuńel] (pril.) — (demin.) lagano, tiho, nežno ◊ duarme ușuor, kît đi înśetuńel să puvestîm, kopilu sa pumeńașće șî plînźe — lako spava, koliko god tiho da pričamo, dete se budi i plače ♦ / (demin.) < înśet [Por.] ∞ înśet | | [Vidi] |
|
|
|
5833 | moruaĭkă | moroaică | вампирица | moruaĭkă (mn. moruaĭśe) [akc. moruaĭkă] (i. ž.) — (demon.) vampirica ◊ moruaĭka ĭe moruoń fămeĭesk, ama sa pumeńașće numa pin đeskînćiśe, ka parĭakĭa lu muruoń, alće povĭeșć đi ĭa nus — vampirica je ženski vampir, ali se pominje samo u bajalicama kao vampirov par, drugih priča o njoj nema [Por.] ∞ moruoń | | [Vidi] |
|
|
|
5394 | nădăĭeļńik | nădăielnic | досетљив | nădăĭeļńik (nădăĭeļńikă) (mn. nădăĭeļńiț, nădăĭeļńiće) [akc. nădăĭeļńik] (prid.) — (folk.) dosetljiv, pametan ◊ pin povĭeșć sa pumeńașće vrun Stoĭan Nădăĭeļńiku kare a șćut tuot ș-a fuist uom vikļan — u pričama se pominje neki Dosetljivi Stojan koji je znao sve i bio mudar čovek ♦ up. Pătru Proumblatu [Por.] ∞ nădăi | | [Vidi] |
|
|
|
3817 | pumeńală | pomenire | буђење | pumeńală (mn. pumeńelurĭ) [akc. pumeńală] (i. ž.) — buđenje ◊ kîntă kokuoșî, ažuns vrĭamĭa đi pumeńală — pevaju petlovi, došlo je vreme za buđenje ◊ dupa taĭatură avut pumeńală rău grĭa — posle operacije, imao je jako teško buđenje ♦ var. pumeńit2 ♦ var. pumeńire ◊ numa pumeńa-ma tu ka nuapća trekută, ș-o sî țîșńaskă đin ćińe așa pumeńire — samo me ti probudi kao prošle noći, pa će ti presesti takvo buđenje [Por.] ∞ pumeńi | | [Vidi] |
|
|
|
3815 | pumeńi | pomeni | будити | pumeńi (ĭuo pumeńesk, ĭel pumeńașće) [akc. pumeńi] (gl. p. ref.) — 1. buditi ili probuditi nekoga iz sna; buditi se, probuditi se ◊ s-a dus să pumeńaskă lukratuori, kî s-a varsat zuoriļi — otišao je da probudi radnike, jer je svanulo ◊ kopilu s-a pumeńit șî plînźe — dete se probudilo i plače 2. pominjati nekoga, sećati ga se ◊ ńi luvarîm la taĭnă, șî pumeńirîm pi tuoț aĭ nuоștri aĭ batrîń — započesmu priču, i pomenusmo sve naše stare ◊ kînd uomu sugiță, vrunu ăl pumeńașće, șî dakă giśașće kare, sugițatu stă — kada čovek štuca, neko ga pominje, i ako pogodi ko je, štucanje prestaje [Por.] | | [Vidi] |
|
|
|
3819 | pumeńire | pomenire | буђење | pumeńire [akc. pumeńire] (i. ž.) ● v. pumeńală [Por.] ∞ pumeńi | | [Vidi] |
|
|
|
3818 | pumeńit | pomenire | буђење | pumeńit2 [akc. pumeńit] (i. s.) ● v. pumeńală [Por.] ∞ pumeńi | | [Vidi] |
|
|
|
5869 | rusaļe | rusalie | русаље | rusaļe (i. ž.) — (demon.) rusalje ◊ sa krĭađe în Porĭeśa kî rusaļiļi sînt șapće însă vîlvuasă kare în sîptamîna luor ĭasă đin vilaĭtu luor șî mĭerg pin lumĭa nuastră — veruje se u Poreču da su rusalje sedam natprirodnih bića koja u njihovoj sedmici izlaze iz svoga sveta i kreću se među ljudima ◊ rusaļiļi kînd dau pista uom kare duarme în drumu luor, or la raspînćiśe pi unđe trĭek, or supt vrun ļemn, ĭaļe ăl ĭau șî ĭel nu sa măĭ pumeńașće ńiśkînd — kad rusalje naiđi na čoveka koji im spava na putu, ili na raskrsnici kroz koju prolaze, ili pod nekim drvetom, one ga uzmu i on se više nikad ne probudi ◊ rusaļiļi sînt la nuoĭ în Porĭeśa mult măĭ puțîn kunoskuće đikît șoĭmańiļi, șă mulće povĭeșć đi ĭaļe sînt luvaće đin povĭeșćiļi lu șoĭmańe — rusalje su kod nas u Poreču mnogo manje poznate nego šojmanke, i mnoge priče o njima su uzete iz priča o šojmankama [Por.] | | [Vidi] |
|
|
|
3927 | urduare | urdoare | крмељ | urduare (mn. urduorĭ) [akc. urduare] (i. ž.) — krmelj ◊ sa pumeńașće đimińața ku uoki pļiń đi urduorĭ — budi se ujutru sa očima punim krmelja ◊ đes are urduorĭ, da n-are învăț sî-ĭ șćargă — ima često krmelje, a nema naviku da ih briše [Por.] | | [Vidi] |
|
|
|
6039 | verźauă | vergea | узлењача | verźauă1 (mn. verźaļe) [akc. verźauă] (i. ž.) — (tehn.) uzlenjača, uzlenak, privržanj ◊ verźaua ĭe bît đi ļemn bagat în žgĭabu sululuĭ đinapuoĭ a razbuoĭuluĭ, đi kare ĭe ku ață gruasă ļegată urḑala ku kîpatîńiļi al đinapuoĭ — uzlenjača je drveni štap umetnut u žljeb zadnjega vratila razboja, za koji je debelim koncima vezana osnova svojim zadnjim krajem ◊ kînd sa gaćașće țasutu, verźaua pikă șî fĭaćiļi marĭ o prind ku đințî șî ĭasă a fară, să audă śe nume măĭ întîń o sî sa pumeńaskă, kă dupa așa baĭat o sî sa mariće — kad se tkanje svrši, uzlenjača ispadne, i devojke je hvataju zubima i izlaze napolje da čuju koje će se prvo muško ime pomenuti, jer će se za takvoga momka udati [Por.] ∞ razbuoĭ | | [Vidi] |
|
|
|
6071 | zgîțai | zgâțâi | трести | zgîțai (ĭuo zgîțîĭ, ĭel zgîțîĭe) [akc. zgîțai](gl. p. ref.) — tresti, drmati ◊ đi kînd iĭ zgîțîĭe patu să-l pumeńaskă, ama ĭel duarme bat muort, șă nu sîmće ńimika — otkad mu trese krevet da ga probudi, ali on spava mrtav pijan, i ne oseća ništa ♦ sin. klăćina [Por.] | | [Vidi] |
|
|