Rezultat pretrage:
| Br | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | Mesto | Vidi |
| 466 | ađir | ager | спреман | ađir (ađiră) (mn. ađirĭ, ađirĭe) [akc. ađir] (prid.) — spreman, zapet ◊ arma ađiră — zapeta puška [Zvizd] ♦ up. agîr, aśir | Neresnica | [Vidi] | |
| 1162 | Ćirikuave | Dragobete | Драгобан | Ćirikuavĭe [akc. Ćirikuavĭe] (i. ž.) — (kal.) (ornit.) ptičji praznik, pada u martu, tačno datiranje u Zviždu je nesigurno ◊ Ćirikuavĭa ĭe o ḑîvă în marta, atunśa ĭe nunta păsîrilor — Ćirikova je jedan dan u martu, tada je ptičja svadba ◊ atunśa gaińiļi nu strîź la buobe, numa ļe laș sî sa aduńe sîngure — tada živinu ne vabiš na zrna, nego je puštaš da se skuplja sama ♦ var. Ćirik, Ćirikă, Ćiriku (Neresnica) [Zvizd] ♦ dij. sin. Dragobĭaće, Dragoban [Por.] ♦ dij. sin. Ćirikuva [Crn.]♦ up. Babiļi ∞ ćirik | Neresnica | [Vidi] | |
| 2397 | ferĭastă | ferastră | прозор | ferĭastă (mn. ferĭeșć) [akc. ferĭastă] (i. ž.) — (tehn.) prozor ◊ ferĭasta ĭe gaura-n parĭaće pin kare tună viđiarĭa — prozor je otvor u zidu kroz koji ulazi svetlost ◊ kînd lumĭa a trait ăn borđiĭe, n-așćut đi ferĭeșć — kada su ljudi živeli u zemunicama, nisu znali za prozore ◊ kînd s-a dus turśi, a-nśeput sî fakă bîrnarĭață, ku ferestuĭś miś, la kare în luok đi stîklă a pus pĭaļe đi ĭed, kare a raso, a raso pănă nu s-a supțîĭat atîta đi s-a vaḑut pin ĭa — kada su Turci otišli, počeli su da dižu brvnare, sa malim prozorima, na koje je se stavljala jareća koža, koju su drali, drali dok se nije istanjila toliko da je postala providna ◊ la ferĭastă astăḑ sa pun feruanke — na prozor se danas stavljaju zavese ◊ a dat ku pĭatra, a spart ferĭasta — bacio kamen, razbio prozor ◊ ferĭasta đeșkisă, ferĭasta înkisă — prozor otvoren, prozor zatvoren ◊ sa uĭtă pi ferĭastă — gleda kroz prozor ◊ ḑînḑîĭe đi frig supt ferĭastă, kă ńima no-l lasă înuntru — cvokoće od hladnoće pod prozorom, jer ga niko ne pušta unutra [Por.] | (opis) Ferĭasta are darak (1), fakut đin patru blăń măĭ gruasă, înkeĭaće la vîrurĭ, puaće să aĭbă un uokĭ or duauă (3); uokĭu ĭe fakut đin źam (2), źamu ĭe fakut đi blanuță, kare pi đinuntru au žgĭab în kare sa puńe stîkla (4). Pănă n-a ĭeșît stîkla, ferĭasta a fuost astupată ku pĭaļe đi ĭed, rasă đi măĭ mulće uorĭ pănă nu s-a provaḑut. Đi să nu tună uoțî, găžđiļi la ferĭeșć a pus fĭară înkruśișaće. Źamurļi a fuost prinsă în darak ku țîțîńe,(6) da s-a-nkis la mižluok ku laĭber. Đi la o vrĭame înkuaśa, kuolțurļi s-a-ntarit ku pļekurĭ, taĭaće-n vinglă. (5) — Prozor ima štok (1), izrađen od četiri deblje daske, užljebljene na krajevima; može da ima jedno ili dva krila (okna) (3); krilo je izrađeno od rama (2), a ram od letvica, koje iznutra imaju žljeb u koji se uglavljuje staklo (4). Dok se nije pojavilo staklo, prozor je bio pokriven jarećom kožom, koja se drala više puta dok ne bi postala providna. Od nekoga vremena na ovamo, przorski ram se ojačavao metalim vinglama.(5) Da ne bi ušli lopovi, bogatiji su na prozore stavljali unakrsne rešetke. Krila su bila prikačena na ram pomoću šarki, (6) a zatvarala su se rajberom. (Kaz. Mihajlo Germanović, zapis: Durlić, 9. VIII 2013.) [Por.] ◊ ğam (Prahovo) [Kmp.] ◊ ğamb (Rtkovo) [Dun.] ◊ pĭenđiră [akc. pĭenđiră] (Ranovac) [Mlava], (Duboka) [Zvizd], (Osnić) [Crn.]◊ pĭenđeră (mn. pĭenđerĭ) (Neresnica) [Zvizd] ◊ pĭenđer (Svinjarevo) [Pom.] ◊ pĭenđir (Isakovo, Bigrenica) [Pom.] ◊ ferĭastă (Manastirica, Rašanac) [Mlava], (Plavna, Malajnica) [Pad.] ◊ ferĭastră (Davidovac) [Dun.] | Rudna Glava | [Vidi] |
| 2308 | foĭenfiu | fonfiu | винка | foĭenfiu (mn. foĭenfiĭe) [akc. foĭenfiu] (i. ž.) — (bot.) vinčica (Vinca major) ◊ ku foĭenfiu babiļi dăskîntă — sa vinčicom babe vračaju [Zvizd] ∞ fonfiu | Neresnica | [Vidi] | |
| 24 | pîtpalak | liliac | слепи миш | pîtpalak2 (mn. pîtpalaś) [akc. pîtpalak] (i. m.) — (ornit.) slepi miš (Plecotus auritus, Nyctalus noctula) ◊ pîtpalaśi traĭesk pin pĭeșćire, ḑîua duorm da sara ĭasă șî zbuara să prindă mușć — slepi miševi žive po pećinama, danju spavaju a uveče izlaze i lete da hvataju mušice (Rudna Glava, Crnajka) [Por.] up. iļiļak, potrńiśe | Lingvistički atlas S r b i j a Ključ [Dun.] ◊ piftalak (Korbovo) ◊ pîtpalak (neka kladovska sela) Padureńi [Pad.] ◊ iļiļak (Plamna, Jabukovac) ◊ plutogarĭ (Plamna) Poreč [Por.] ◊ pîtpalak (Rudna Glava, Crnajka, Klokočevac, Topolnica) ◊ iļiļak (Tanda) ◊ potlogarĭ (Boljetin) Gornji Pek [GPek] ◊ pîtlaźan (Leskovo) ◊ iļiļak (Debeli Lug) Homolje [Hom.] ◊ potlogarĭ (Sige) ◊ liliak (Laznica) Crna Reka [Crn.] ◊ potlogarĭ (Krivelj, Brestovac, Šarbanovac) ◊ iļiļak (Lubnuca, Topla, Dobro Polje, Osnić) ◊ șokîće uorb (Bučje) Mlava [Mlava] ◊ potlogarĭ (Ranovac, Kladurovo) ◊ potlagarĭ (Rašanac) Braničevo [Bran.] ◊ potlogarĭ (Snegotin, Doljašnjica) Zvižd [Zvizd] ◊ potlogarĭ (Turija, Radenka, Voluja) ◊ putlogarĭ (Neresnica) Stig [Stig] ◊ îrće kĭuor (Vrbnica) ◊ potlogarĭ (Porodin) Resava [Res.] ◊ îrće uorb (Jasenovo) ◊ ļiļak (Bobovo) Morava [Mor.] ◊ bradîăț kĭuor (Vlaška) R u m u n i j a ◊ pâtpălac (Borloveni Vechi, Almăj) / dr Petrica Zamelca B u g a r s k a, V i d i n ◊ lililiu (Rabova) / Danail Bricău | Rudna Glava | [Vidi] |
| 5277 | punća raĭuluĭ | puntea raiului | рајско брвно | punća raĭuluĭ [akc. punća raĭuluĭ] (sint.) — (rel.) rajsko brvno ◊ Rumîńi krĭed kă uomu ăl muort, drumaind în raĭ, trĭaśe prăsta o punće dă pră kare puaće kađa în ĭad, dakă ĭe păkătuos — Vlasi veruju da pokojnik, putujući u raj, prelazi preko jednog brvna sa koga može pasti u pakao, ako je grešan [Por.] ∞ punće | Neresnica | [Vidi] | |
| 3824 | śumalkă | cimilitură | загонетка | śumalkă (mn. śumĭelś) [akc. śumalkă] (i. ž.) — (zast.) čumalka, reč kojom je počinjalo svako zagonetanje ◊ măĭ mare rîs la șăḑîtuorĭ a fuost kînd s-a luvat la śumĭelś — najviše smeha je na sedeljkama bilo kada su se hvatali zagonetki [GPek] ♦ dij. var. śumĭelśu (mn. śumĭelśe) ◊ nu puot sî-nțaļeg śumĭelśu-sta, da șî alće śumĭelśe grĭeu înțaļeg — ne mogu da shvatim ovu zagonetku, a i druge zagonetke teško shvatam (Neresnica) [Zvizd] ♦ sin. giśituare [Por.] ∞ giśi | (zag.) Śumalkă, śumalkă, će prinđe đe falkă șî dă ku ćińe đi salkă. (Durĭarĭa đințîluor) — Čumalka, čumalka, hvata te za vilicu i udara tobom o vrbicu. (Zubobolja). (Kaz. Mihajlo Janković rodom iz Crnajke, 60. godina, prizećen u Gornjanima, zapis: Janković Novica, uč. VIII razreda O.Š. „Branko Perić” u Rudnoh Glavi, Gornjane, 1984. godine) [Por.] | Debeli Lug | [Vidi] |
| 3825 | śumĭelśu | cimilitură | загонетка | śumĭelśu [akc. śumĭelśu] (i. m.) ● v. śumalkă [Zvizd] ∞ giśi | Neresnica | [Vidi] | |
| 3227 | trastă | traistă | торба | trastă (mn. trășć) [akc. trastă] (i. ž.) — 1. torba ◊ trastă țasută — tkana torba ◊ trastă ku obrăń — torba za uprtačima ◊ trastă guală — prazna torba ◊ trastă pļină — puna torba ◊ kînd sa dus la muară ku trasta pļină đi grîu, a kusuto la gură sî nu sa vĭarsă — kad se išlo u vodenicu sa torbom punom žita, opšivao joj se otvor da se ne prospe 2. (za odeću) kad je neki haljekat loše krojen, ili je prevelik ◊ kimĭașa ĭe prĭa mare, stă trastă pi kopil — košulja je prevelika, visi kao torba na detetu ♦ (demin.) trastuță ♦ (augm.) trastuoń [Por.] ♦ dij. var. traĭstă (Majdanpek) [Buf.] ♦ up. tagîrță [Por.] | (izr.) Mĭarźe pi kal ku trasta în șîaļe, să-ĭ fiĭe ușuor la kal. (Sa ḑîśe đi vrun uom pruost la kap, kare grĭeu priśape fiĭe śe). — Jaše konja sa torbom na ledjima, da konju bude lakše. (Kaže se za budalu, koji teško shvata stvari). U selima Gornjeg Poreča, Zapis: Durlić, druga polovina XX veka. [Por.] (stih) (pej.) Guguļan ku traĭsta golă Dăĭ în kur să-l fut să moră! Guguļan ku traĭsta pļină, Dăĭ în kur să-l fut să vină! — Guguljan sa praznom torbom, U dupe ga, neka crkne! Guguljan sa punom torbom, U dupe ga, neka dođe! (Așa a zberat kopiĭi bufańilor đi la Măĭdan dupa saćań đin okuol, kare întođeuna a purtat trasta la șîaļe, fiva guală, fiva pļină. — Tako su bufanska deca iz Majdanpeka vikala za seljacima iz okolnih sela, koju su uvek nosili torbu na leđima, bilo punu, bilo praznu. Po svedočenju starijih Rudnoglavaca, zapis: Durlić, druga pol. XX veka) [Buf.] ◊ traśtă (Ranovac) [Mlava]; (Neresnica) [Zvizd]; (Medveđica, Laznica) [Hom.] | Rudna Glava | [Vidi] |
| 1122 | țîța uoĭi | ţiţa-oii | арника | țîța uoĭi [akc. țîța uoĭi] (i. ž.) — (bot.) „ovčja sisa”, arnika, brđanka, veprovac, vrsta lekovite biljke (Arnica montana) ◊ frunḑa lu țîța uoĭi ĭe bună đi durĭare la burtă — list arnike je dobar za bolove u stomaku (Neresnica) [Zvizd] ◊ țîța uoĭi s-a mistakat ku măĭ mulće ĭerburĭ, ku kare la Sînźuorḑ, înainća mulsuluĭ, s-a uns țîțîļi la uoĭ — ova biljka se mešala sa drugim biljkama, kojima su se na Đurđevdan, pre prve muže, ovcama mazale sise (Krivelj, zapis. D. Dragić ) [Crn.] ∞ țîță | Neresnica | [Vidi] | |
Lista kazivača iz mesta: Neresnica
 Id | Ime | Prezime | Nadimak | Godište | Zanimanje | Selo | Oblast | Telefon |
| 64 | Slavoljub | Priulović | Neresnica | Zvižd | ||||
| 182 | Ratko | Čikarević | Neresnica | Zvižd | |||
| ||||||||
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||