Br | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | Mesto | Vidi |
307 | aldan | aldan | летња конопља | aldan (mn. aldań) [akc. aldan] (i. m.) — (bot.) letnja konoplja, oprašivač; muška biljka konoplje koja nema seme (Cannabis sativa) ◊ aldanu sî kunuașće pi nalțîmĭe, mîĭ nalt ĭe đi kĭt kîńipa — letnja konoplja se poznaje po visini, viša je od jesenje ◊ aldanu ĭe omeńesk, da kîńipa muĭerĭaskă — letnja konoplja je muška, a jesenja ženska ◊ aldańi sî kuļeg dupa śe ļagă kîńipa — muška konoplja se bere posle oprašivanja ◊ vuorba aldan ĭe kunoskută în Osńiśa, Vaļakuańa, Savinîț, Șarbanuț, Podguorț, Izvuoru al mik, Dobropuoļa, ka kîńipa đi vară — reč „aldan” je poznata u selima Osnić, Valakonje, Savinac, Šarbanovac, Podgorac, Mali Izvor, Dobro Polje kao letnja konoplja [Crn.] ♦ dij. var. aldań ◊ aldań ĭe kîńipa ku samînță — aldanj je konoplja sa semenom (Rudna Glava) [Por.] | (izr.) A kreskut ka aldanu-n kîńipă. — Izrastao je kao letnja konoplja. (Zapis: F. Paunjelović, Osnić) [Crn.] (opis) Kînd a-nflurit kîńipa, mama sî duśa sî skuturĭe aldańi „sî nu ramînă kîńipa starpă, sî fakă samînță". — Kad je cvetala konoplja, baba je odlazila da protrese mušku konoplju „da konoplja ne bi bila jalova, da da seme". (Zapis: F. Paunjelović prema postupku Milice Brkić iz Osnića) [Crn.] | Osnić | [Vidi] |
443 | Antońeșći | Antonești | Антонијевци | Antońeșći [akc. Antońeșći] (i. m.) — (antr.) Antonijevci, Antonijevići, vlaško prezime familija u Podgorcu i Brestovcu, čiji se predak zvao Anta, hip. od Antonije ◊ alu Anta — Antini [Crn.] ∞ Anta | Podgorac | [Vidi] | |
441 | Arsenuońi | Arsenovici | Арсенијевци | Arsenuońi [akc. Arsenuońi] (i. m.) — (antr.) Arsenijevci, Arsenijevići, vlaški porodični nadimak jedne familije srpskog porekla u Podgorcu ◊ Arsenuońi sînt una đin śinś fameļiĭ sîrbĭeșć, karĭe a trait în Podguorț — Arsenijevići su jedna od pet srpskih familija, koje su živele u Podgorcu [Crn.] ∞ Arseńiĭe | Podgorac | [Vidi] | |
1513 | Arseńiĭe | Arsenie | Арсеније | Arseńiĭe [akc. Arseńiĭe] (i. m.) — (antr.) Arsenije, l.i. kalendarskog porekla ◊ ńepuoțî alu vrun Arseńiĭe a trait în Podguorț — potomci nekoga Arsenija živeli su u Podgorcu [Crn.] | Podgorac | [Vidi] | |
440 | Avrameluońi | Avrameloni | Аврамеловци | Avrameluońi [akc. Avrameluońi] (i. m.) — (antr.) Avramići, Avramelovići, vlaško prezime familije u Podgorcu, čiji se predak zvao Avramjel, imenom od milja izvedenog kao deminutiv od l.i. Avram ♦ / Avram + -el — (demin.) mali Avram, Avramić ◊ đin Avrameluoń în Podguorț a ramas numa o kasă — od Avramelovića u Podgorcu ostala je samo jedna kuća [Crn.] ∞ Avram | Podgorac | [Vidi] | |
691 | Baluțuońi | Băluţeanu | Балуцани | Baluțuońi [akc. Baluțuońi] (i. m.) — (antr.) Balucani, vlaško prezime familije u Podgorcu, čiji je predak bio Vlah po nadimku Baluca ♦ / Baluță < (demin.) Bîălu < bîăl — plave kose, plavušan ◊ Baluțuońi au kîrd marĭe đi uoĭ la baśiĭe — Balucani imaju veliko stado ovaca na bačiji [Crn.] ∞ bîăl | Podgorac | [Vidi] | |
584 | bauțarĭ | teren stâncos | камењар | bauțarĭ (mn. bauțarĭе) [akc. bauțarĭ] (i. m.) — kamenjar, neplodan teren pretežno pokriven belucima ◊ bauțarĭu nuĭe ńiś akuĭ, kî pi ĭel nu rođașće ńimika — kamenjar nije ničiji, jer na njemu ništa ne rađa [Crn.] ∞ bauță | (izr.) În bauțarĭ, nuĭeș pakurarĭ. — U kamenjaru nisi pastir. (Zapis F. Paunjelović, Podgorac) [Crn.] | Osnić | [Vidi] |
4277 | Bauță | Bauţă | Бауца | Bauță [akc. Bauță] (i. ž.) — (top.) Bauca, područje planine Malinika koje pripada Podgorcu ◊ Bauța ĭe o pĭatra marĭe la Maļińik pi karĭe nu krĭașće ńimika — Bauca je veliki kamenjar na Maliniku po kome ne raste ništa [Crn.] ∞ bauță | Podgorac | [Vidi] | |
695 | Boĭuońi | Boioni | Бојони | Boĭuońi [akc. Boĭuońi] (i. m.) — (antr.) Bojoni, vlaško prezime familije Bojić u Podgorcu, i Mirić u Osniću, kojima je predak bio Vlah sa nadimkom Boja ◊ Boĭuońi đin Podguorț ku aĭ đin Osńiśa, nu sînt rudă — Bojoni iz Podgorca sa onima iz Osnića, nisu u srodstvu [Crn.] ∞ Buoĭa | Podgorac | [Vidi] | |
698 | Buțuļeșći | Buţulică | Буцулешти | Buțuļeșći [akc. Buțuļeșći] (i. m.) — (antr.) Buculešti, vlaško prezime familije u Podgorcu, po pretku čiji je nadimak bio Bucu ♦ ? / < (hip.) Buțu < (demin.) Barbuțu < (antr.) Barbu ◊ Buțuļeșći fak zavĭećină la Ńiđiĭa Ispasuluĭ — Buculešti slave zavetinu „Spasovdanska nedelja” [Crn.] ∞ barbă | Podgorac | [Vidi] | |
730 | Buļubașuоńi | Bulubașu | Буљубашани | Buļubașuоńi [akc. Buļubașuоńi] (i. m.) — (antr.) Buljubašani, Buljubašini, vlaško prezime familije u Podgorcu, po pretku koji je imao nadimak Buljubaša [Crn.] ∞ buļubașă | Podgorac | [Vidi] | |
1520 | Buoĭa | Boia | Боја | Buoĭa [akc. Buoĭa] (i. m.) — (antr.) Boja, skraćeni oblik l.i. bugarskog, odnosno slovenskog porekla ◊ ńepuoțî lu Buoĭa sa kĭamă Boĭuońi or Boĭeșći, da pi srbĭașće Boĭić — Bojini potomci zovu se Bojoni ili Boješti, a na srpskom Bojići [Crn.] | Podgorac | [Vidi] | |
1306 | dudaĭală | duduială | истеривање | dudaĭală (mn. dudaĭelurĭ) [akc. dudaĭală] (i. m.) — isterivanje, proterivanje ◊ sî șćiĭ kî dudaĭala buaļi ku ļekurĭ nuĭe în tuot đi una ku ļak — da znaš da isterivanje bolesti lekovima nije uvek uspešno [Crn.] ∞ dudai | Podgorac | [Vidi] | |
1900 | flomînd | flămând | гладан | flomînd (flomîndă) (mn. flomînḑ, flomînđe) [akc. flomînd] (prid.) — gladan ◊ saraku ĭe flomînd đi tuaće — siromah je gladan svega ◊ la-l flomînd sînt uoki marĭ — u gladnog su velike oči ◊ flomînd ka lupu — gladan kao vuk [Por.] ♦ dij. sin. ńemînkat (Slatina) [Crn.] ∞ fuame | I Porečka Reka ◊ flomînd (Rudna Glava) ◊ flămînd (Tanda) ◊ flamînd (Crnajka, Topolnica, Boljetin) II Crna Reka ◊ flomînd (Zlot, Osnić, Šarbanovac, Lubnica, Dobro Polje) ◊ flămînd (Krivelj, Valakonje, Slatina) ◊ flamînd (Šarbanovac, Gamzigrad, Metovnica, Mali Izvor, Podgorac) III Mlava ◊ flamînd (sva sela ?) IV Homolje ◊ flamînd (Sige) IV Braničevo ◊ flămînd (Žitkovica) V Negotinska Krajina ◊ flămînd (Prahovo) VI Gornji Pek ◊ flamînd (Jasikovo) ◊ flomînd (Leskovo) VII Zvižd ◊ flamînd (Voluja, Duboka) VIII Padurenji ◊ flamînd (Plavna) IX Ključ ◊ flămînd (Davidovac) | Rudna Glava | [Vidi] |
4084 | pașćiță | păștiţă | жута шумарица | pașćiță (mn. pașćiț) [akc. pașćiță] (i. ž.) — (bot.) žuta šumarica (Anemone ranunculoides) ◊ la Pașći domaćinu să spală pe okĭ șî să duśe șî ĭa o floarĭe đe măr, ș-o urḑîkă, șî floarĭe đe kuorn, ș-o buruĭană, pașćiță o kĭamă — na Uskrs domaćin se umije, i ode da uzme cvet jabuke, jednu koprivu, cvet drena i jedan cvet koji se zove žuta šumarica ◊ șî ĭa un ou roșu șî puńe aśi în strakină, șî puńe kîta vin, șă mursîkă, șî tokĭaḑă tot, sî să fakă papară în strakină — i uzme jedno crveno jaje i stavi ga u panicu i sipa malo vina, i sve to zgnječi da se u panici napravi kaša ◊ dupa aĭa puńe un ou roșu în sîn, ĭa sakurĭa șî sa duśe în livađe, puńe sakurĭa žos, stă pe ĭa ku piśoarļi, sa întoarśe kătră răsărit șî faśe kruśe — posle toga stavi jedno crveno jaje u nedra, uzme sekiru i ode na livadu, stavi sekiru na zemlju, stane na nju nogama, okrene se ka istoku i prekrsti ◊ șî pļakă un paș înainće ku piśoru ăl đirept șî ĭar faśe kruśe, đe tri orĭ așa — i krene jedan korak napred desnom nogom, i opet se prekrsti, i tako tri puta [Crn.] ∞ Pașć | Podgorac | [Vidi] | |
4963 | śob | ciob | саксија | śob (i. s.) ● v. śuob [Crn.] ∞ śuob | Podgorac | [Vidi] | |
3853 | śuob | ciob | саксија | śuob (mn. śoburĭ) (i. s.) — 1. saksija, zemljani sud ◊ śuob ĭe vas đe pomînt đe florĭ — saksija je zemljani sud za cveće ♦ var. śob [Crn.] ◊ are pļin đi śuoburĭ ku fluorĭ — ima puno saksija sa cvećem (Rudna Glava) [Por.] 2. kadionica ◊ kînd să pļakă đi la morminț după śe să-ngruapă uomu, śuobu să sparźe đi kruśe — kad se polazi sa groblja posle ukopa pokojnika, kadionica se razbije o krst (Osnić) [Crn.] | Podgorac | [Vidi] | |
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
|
||||