Br | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | Mesto | Vidi |
351 | adurmi | adormi | заспати | adurmi (ĭuo aduorm, ĭel aduarme) [akc. adurmi] (gl. p. ref.) — zaspati, uspavati se ◊ uomu aduarmĭe askultînd la ćińe — čovek se uspava slušajući tebe ◊ muma aduarme kopilu — majka uspavljuje dete [Crn.] ◊ nu-m adurmi înbrakat, kă ći pumeńesk ku bataĭe — nemoj mi zaspati odeven, jer ću te probuditi batinama [Por.] | (usp.) Vinu mîță đi dăĭ țîță, Vinu pĭașće đi mĭel krĭașće, Vinu suamńe đi-l aduarme! — Đođi maco, podoji ga, Dođi ribo, podigni ga, Dođi sanče, uspavaj ga! (Vlaška uspavanka, zapis: Durlić, Rudna Glava) [Por.] | Osnić | [Vidi] |
174 | armasarĭ | armăsar | пастув | armasarĭ (mn.) (i. m.) — (zool.) pastuv ◊ kal ńiskopit — neuškopljen konj ◊ kal zburatuorĭ, labduruos — poletan, konj za ponos [Crn.] ∞ kal | (stih) Ăći naĭka, trĭaśe đalu, Ș-ăĭ kunuașće daĭka kalu. Kalu ńegru, armasarĭ, Naĭka ćinîr șî kurvarĭ. — Evo momka, brdom prođe, Prepozna mu draga konče! Konče crno, alatasto, Momče mlado, švalerasto. (Vlaška ljubavna pesma, zapis: Durlić, Rudna Glava 1985) [Por.] | Osnić | [Vidi] |
1045 | țară | ţară | држава | țară1 (mn. țîărĭ) [akc. țară] (i. ž.) — država, zemlja ◊ đi șasă ań am trekut triĭ raturĭ, pistă triĭ țîărĭ, ș-am ažuns đi unđe am pļakat — za šest godina prošao sam kroz tri rata, preko tri države, i vratio se odakle sam krenuo [Crn.] ◊ țară strină — tuđa zemlja, druga država; inostranstvo ◊ Țara rumîńaskă — Vlaška [Por.] | (stih) Kîntă pasarika-n duos, Voĭńiśi sî pun în vuoz. Pļakă vuozu piońind, Ramîn muĭkițîļi plîngînd. Ardo fuoku đi mașînă Kî ńi dusă-n țară strină. — Iz šume se ptica čuje, Voz vojnike transportuje. Voz polazi uz pištanje, Majke stoje uplakane. Vatro spali tu mašinu Što nas vozi u tuđinu. (S tih iz pesme „Pļakă ćeta đi soldaț” — Polazi četa vojnika, kaz. M. Čulinović, zapis F. Paunjelović, Šarbanovac 2007.) [Crn.] | Osnić | [Vidi] |
1209 | dîrzarĭ | dârzar | дрзар | dîrzarĭ (mn. dîrzari) [akc. dîrzarĭ] (i. m.) — (zast.) drzar, konjanik koji je na svadbi prenosio devojačku spremu do mladoženjine kuće ◊ dîrzarĭu a mĭers kalîărĭ pi kal ș-adus dîrzîļi guovi — drzar je jahao konja, i nosio mladinu spremu [Crn.] ◊ n-a putut să fiĭe nuntă fara dîrzarĭ, iĭ a mĭers pi kaĭ înainća lu nuntașî — nije mogla da bude svadba bez drzara, oni su išli na konjima ispred svadbara ◊ dîrzarĭu nu numa śe adus dîrzîļi, numa ĭel șî ļ-aratat, sî vadă lumĭa-n sat kît ĭe mirĭasa đi sprimită — drzar ne samo što je prenosio darove, nego ih je on i pokazivao, da vide ljudi u selu koliko je mlada spremna [Por.] ◊ dupa numîru lu dîrzarĭ s-a vaḑut kît ĭe guovĭa găzdoćină — prema broju drzara videlo se koliko je mlada bogata ◊ dîrzari sa măĭ țînut într-o vrĭame șî dupa Oslobođeńe, ama pĭe urmă înkuaśa s-a pĭerdut — drzari su se držali još neko vreme posle Oslobođenja, ali su se posle naovamo izgubili (Jaisikovo) [GPek] ∞ dîrză | dîrzarĭ — raspînđirĭa vuorbi GORNJI PEK [GPek] ♦ Jasikovo POREČ [Por.] ♦ Rudna Glava, Crnajka, Tanda KRAJINA [Kmp.] ♦ Prahovo CRNA REKA [Crn.] ♦ Topla, Bučje, Osnić ĆUPR. POMORAVLJE [Mor.] ♦ Vlaška („a dus stagu la nuntă”) POŽ. POMORAVLJE [Pom.] ♦ Vrbnica („vrodată a mĭers ku dîrzîļi prîn sat”) | Osnić | [Vidi] |
1941 | fuće | fute | јебати | fuće (ĭuo fut, ĭel fuće) [akc. fuće] (gl. p. ref.) — (vulg.) jebati, vršiti seksualni čin ◊ futuĭ nakazu-n kur — ’bem ti muku u dupe ◊ fuće kît puoț, kînd nu măĭ puoț, atîrnă-ț pula-n kuń, șî taś — jebi kol’ko možeš, kad više ne možeš, okači kurac o klin, i ćuti [Por.] | (izr.) Sluaga sîrbiluor ĭe în patru „S”, da lu rumîń în patru „F”: Fuće Fraće Fara Frikă! — Srpska sloga je u četiri „S”, a Vlaška u četiri „F”: Jebi Brate Bez Straha! (Vlaška šala na sopstveni račun, zapis: Durlić, Rudna Glava, 1974) (izr.) Fuće saraka, ama kato la uokĭ. — Jebi sirotici, ali je gledaj u oči. (Kaz. Adam Krišanović, zapis: Durlić, Rudna Glava 1984) [Por.] | Rudna Glava | [Vidi] |
25 | iļiļak | liliac | јоргован | iļiļak (mn. iļiļaś) [akc. iļiļak] (i. m.) — 1. (bot.) jorgovan (Syringa) ◊ muĭerļi s-a dus să kuļagă iļiļak — žene su otišle da beru jorgovan 2. (ornit.) slepi miš (Plecotus auritus, Nyctalus noctula) ◊ kopiĭi s-a dus în pĭeșćiră, să prindă iļiļaś — deca su otišla u pećinu, da hvataju slepe miševe [Por.] up. pîtpalak | Područje reči iļiļak = jorgovan: Poreč [Por.] ◊ Rudna Glava, Tanda Crna Reka [Crn.] ◊ Topla, Krivelj, Lubnica, Šarbanovac Ključ [Dun.] ◊ Korbovo Padurenji ◊ Jabukovac [Pad.] Homolje ◊ Sige, Laznica [Hom.] Mlava [Mlava] ◊ Kladurovo, Ranovac Stig [Stig] ◊ Vrbnica, Porodin Resava [Res.] ◊ Bobovo (ļiļak) Gornji Pek [GPek] ◊ Leskovo Morava [Mor.] ◊ Vlaška | Tanda | [Vidi] |
24 | pîtpalak | liliac | слепи миш | pîtpalak2 (mn. pîtpalaś) [akc. pîtpalak] (i. m.) — (ornit.) slepi miš (Plecotus auritus, Nyctalus noctula) ◊ pîtpalaśi traĭesk pin pĭeșćire, ḑîua duorm da sara ĭasă șî zbuara să prindă mușć — slepi miševi žive po pećinama, danju spavaju a uveče izlaze i lete da hvataju mušice (Rudna Glava, Crnajka) [Por.] up. iļiļak, potrńiśe | Lingvistički atlas S r b i j a Ključ [Dun.] ◊ piftalak (Korbovo) ◊ pîtpalak (neka kladovska sela) Padureńi [Pad.] ◊ iļiļak (Plamna, Jabukovac) ◊ plutogarĭ (Plamna) Poreč [Por.] ◊ pîtpalak (Rudna Glava, Crnajka, Klokočevac, Topolnica) ◊ iļiļak (Tanda) ◊ potlogarĭ (Boljetin) Gornji Pek [GPek] ◊ pîtlaźan (Leskovo) ◊ iļiļak (Debeli Lug) Homolje [Hom.] ◊ potlogarĭ (Sige) ◊ liliak (Laznica) Crna Reka [Crn.] ◊ potlogarĭ (Krivelj, Brestovac, Šarbanovac) ◊ iļiļak (Lubnuca, Topla, Dobro Polje, Osnić) ◊ șokîće uorb (Bučje) Mlava [Mlava] ◊ potlogarĭ (Ranovac, Kladurovo) ◊ potlagarĭ (Rašanac) Braničevo [Bran.] ◊ potlogarĭ (Snegotin, Doljašnjica) Zvižd [Zvizd] ◊ potlogarĭ (Turija, Radenka, Voluja) ◊ putlogarĭ (Neresnica) Stig [Stig] ◊ îrće kĭuor (Vrbnica) ◊ potlogarĭ (Porodin) Resava [Res.] ◊ îrće uorb (Jasenovo) ◊ ļiļak (Bobovo) Morava [Mor.] ◊ bradîăț kĭuor (Vlaška) R u m u n i j a ◊ pâtpălac (Borloveni Vechi, Almăj) / dr Petrica Zamelca B u g a r s k a, V i d i n ◊ lililiu (Rabova) / Danail Bricău | Rudna Glava | [Vidi] |
2764 | śerśel | cercel | минђуша | śerśel (mn. śerśiĭ) [akc. śerśel] (i. m.) — minđuša ◊ am avut șasă ań, kînd muma mĭ-a pus śerśiĭ în urĭekĭ — bilo mi je šest godina, kada mi je majka stavila minđuše u uši [Por.] | ♦ śerśel: Orljevo [Mlava], Proštinac [Res.] ♦ śarśel: Vlaška [Mor.] ♦ śorśel: Isakovo [Mor.], Subotica [Res.], Rašanac [Mlava], Porodin [Pom.] | Rudna Glava | [Vidi] |
2362 | źeĭśt | deget | прст | źeĭśt (mn. źeĭśće) [akc. źeĭśt] (i. s.) — (anat.) prst, deo šake ◊ uomu are śinś źeĭśće la o mînă — čovek ima pet prstiju na jednoj ruci ◊ fi mĭarńik, să nu-ț frîng źeĭśćiļi — budi miran, da ti ne polomim prste ◊ tuot źeĭśtu la mînă are numiļi luĭ — svaki prst na ruci ima svoje ime [Por.] | (izr.) Iĭ daĭ źeĭśto-l mik, da ĭel kată mîna tuată! — Daš mu mali prst, a on traži celu ruku! (U Gornjem Poreču, zapis: Durlić, druga pol. XX veka). [Por.] Varijante ♦ źeĭśt (mn. źeĭśće) (Vlaška) [Mor.], (Tanda) [Por.] ♦ źeĭt (mn. źeĭće) (Crnajka) [Por.], (Plavna) [Pad.] ♦ źaźit, (mn. źaźiće) (Topla, Luka, Bučje) [Crn.], (Rudna GLava, deo: Beli Izvor) ♦ đeșt (mn. đeșće) (Prahovo, M. Kamenica) [Kmp.] ♦ đeĭśt (mn. đeĭśće) (Isakovo) ♦ đeđit (mn. ?) (Medveđica) [Hom.] ♦ đađit (mn. đađiće) (Subotica) [Res.], (mn. đađiśe, Češljeva Bara) [Bran.] | Rudna Glava | [Vidi] |
Id | Ime | Prezime | Nadimak | Godište | Zanimanje | Selo | Oblast | Telefon |
36 | Dušan | Milovanović | 1930 | Vlaška, Ćuprija | Pomoravlje | 035/843-7893 | ||
50 | Mirjana V. | Filipović | Vlaška, Ćuprija | Pomoravlje | 035 843 7864 | |||
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
|
||||