 |
NAPREDNA
PRETRAGA
Lista reči prema signaturi saradnika: D. Balčanović, Samarinovac
| Rb. | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | |
| 1) | a | a | а | а1 (predl.) — 1. kao proklitički član označava svršenu glagolsku radnju ◊ a mînkat — jeo je, završio je sa jelom ◊ a gaćit lukru — završio je posao ◊ grîu a rasarit — pšenica je nikla 2. ispred zamenica označava prisvojnost ◊ a mĭeu — moj, koji pripada meni ◊ a tĭeu — tvoj, koji pripada tebi [Por.] | [Vidi] | |
| 2) | ațîța | aţâţa | потпалити | ațîța (ĭo ațîț, ĭel ațîță) [akc. ațîța] (gl.) — potpaliti, pripaliti, džarati; raspaljivati ◊ nu ațîța foku — ne potpaljuj vatru [Kmp.] ♦ dij. var. ațîțîĭa (ațîîĭe, ațîțîĭ) [akc. ațîțîĭa] ◊ ļamńiļi sînt zîmosăś, nu sa puaće ațîțîĭa fuoku ku ĭaļe — drva su sirova, sa njima se ne može potpaliti vatra [Por.] | (izr.) Draku ńiś nu ară, ńiś nu sapă, numa ațîțîĭe uomu la kur. — Đavo niti ore niti kopa, samo podbada čoveka po guzici. (Rudna Glava, zapis: Durlić) [Por.] | [Vidi] |
| 3) | adăsta | adăsta | чекати | adăsta (ĭuo adăst, ĭel adăsťe) [akc. adăsta] (gl.) — čekati ◊ adastă o țîră — sačekaj malo ◊ adăst pe čińeva — čekam nekoga ♦ sin. așťaptă [Dun.] ♦ dij. sin. așćeta [Por.] | [Vidi] | |
| 4) | aič | aici | овде | aič [akc. aič] (pril.) ● v. aiś [Kmp.] ∞ aiś | [Vidi] | |
| 5) | alčeva | altceva | друго нешто | alčeva [akc. alčeva] (zam.) — drugo nešto [Kmp.] ∞ altśeva | [Vidi] | |
| 6) | aloat | aluat | тесто | aloat (mn. aloaturĭ) [akc. aloat] (i. s.) — testo ◊ aloatu a kreskut mult— testo je mnogo naraslo [Kmp.] ♦ dij. var. aluvat [Crn.] ∞ aluvat | [Vidi] | |
| 7) | altar | altar | олтар | altar (mn. altarе) [akc. altar] (i. s.) — oltar [Kmp.] | [Vidi] | |
| 8) | altui | altoi | калемити | altui (ĭo altuĭesc, ĭel altuĭeșťe) [akc. altui] (gl. p.) — kalemiti [Kmp.] ♦ dij. var. oltańi (oltańașće) [Por.] | [Vidi] | |
| 9) | aluńeka | aluneca | клизати (се) | aluńeka (ĭo aluńek, ĭel aluńekă) [akc. aluńeka] (gl. p.) — klizati (se), okliznuti (se); skliznuti ◊ s-a aluńekat pe gĭață — okliznuo se na ledu [Kmp.] ♦ var. aluńika (ĭuo aluńik, ĭel aluńikă) ◊ đeșkiđe uoki bińe, nu će aluńika kînd vi trĭeśa pi punće — otvori oči dobro, nemoj se okliznuti kada budeš prelazio preko brvna [Por.] | [Vidi] | |
| 10) | aluńekuș | alunecuș | клизалиште | aluńekuș (mn. aluńekușurĭ) [akc. aluńekuș] (i. s.) — klizalište, klizavo mesto, naročito usled poledice ◊ s-a fakut mare aluńekuș pe gĭață în bătătură — napravilo se veliko klizalište na ledu u dvorištu [Kmp.] ♦ var. aluńikuș [Por.] ∞ aluńeka | [Vidi] | |
| 11) | aļina | alina | смирити (се) | aļina1 (ĭo ma aļin, ĭel sa aļină) [akc. aļina] (gl. p. ref.) — smiriti (se), usporavati (se); olakšavati (se) ◊ sa aļină durerĭa — smiruje se bol [Kmp.] ♦ dij. sin. uśuĭa [Por.] | [Vidi] | |
| 12) | amintrîļa | altmintrelea | другачије | amintrîļa [akc. amintrîļa] (pril.) — drugačije, na drugi način [Kmp.] ♦ var. aĭmintrĭa [Por.] | [Vidi] | |
| 13) | amńaz | amiază | подне | amńaz [akc. amńaz] (i. m.) — 1. podne, doba dana 2. jug, strana sveta [Kmp.] ♦ dij. var. amńaḑîț [akc. amńaḑîț] [Por.] ♦ dij. var. nămļaḑîț [Mlava] ∞ amńaḑîț | [Vidi] | |
| 14) | apăra | apăra | бранити | apăra (ĭo apăr, ĭel apără) [akc. apăra] (gl.) — braniti, štititi [Kmp.] ♦ dij. var. apîra (apîră, apîr) ◊ đi źaba sa apîră, đe vină ĭe đi kînd s-a naskut — uzalud se brani, kriv je od kako se rodio [Por.] | [Vidi] | |
| 15) | aprinďe | aprinde | палити | aprinďe (ĭo aprind, ĭel aprinďe) [akc. aprinďe] (gl. p. ref.) — paliti se, zapaliti se [Kmp.] ♦ dij. var. aprinđe [Por.] | [Vidi] | |
| 16) | arğint | argint | сребро | arğint [akc. arğint] (i. s.) ● v. arźint [Kmp.] | [Vidi] | |
| 17) | arďika | ridica | дизати (се) | arďika (ĭuo аrďik, ĭel arďikă) [akc. arďika] (gl. p. ref.) — dizati (se), podizati (se), izdizati (se) ◊ kînd sa kulkă, greu s-arďikă — kad legne, teško se diže [Kmp.] ♦ var. rađikă [Por.] | [Vidi] | |
| 18) | arič | arici | јеж | arič (mn. arič) [akc. arič] (i. m.) — (zool.) jež ◊ kînd kopii bat ďin palme, ariču sa fače gem — kad deca pljeskaju rukama, jež se skupi u klube [Kmp.] ♦ dij. var. ariś [Por.] ∞ ariś | [Vidi] | |
| 19) | arńiğ | arnici | конац | arńiğ (mn. arńiğe) [akc. arńiğ] (i. s.) — konac za vez ◊ a kumpărat la muĭere ață ďe kusut — kupio ženi konac za vez [Kmp.] ♦ dij. var. arńiś [Crn.] ♦ dij. var. arńiź [Por.] | [Vidi] | |
| 20) | astăz | astăzi | данас | astăz [akc. astăz] (pril.) — danas [Kmp.] ♦ dij. var. astîḑ ◊ astîḑ ĭe vrĭamĭă bună — danas je lepo vreme [Por.] | [Vidi] | |
| 21) | astupa | astupa | зачепити | astupa (ĭuo astup, ĭel astupă) (gl. p. ref.) — 1. začepiti, zatvoriti čepom, zapušiti rupu, otvor ◊ astupă gaora-ĭa, să nu măĭ kure — začepi rtu rupu, da više ne curi [Kmp.] 2. (fig.) zatvoriti usta, prestati sa pričanjem ◊ astupîće, uomuļe, nu măĭ latra, kî kapiț pista fļit — začepi, čoveče, ne laj više, jer ćeš dobiti preko njuške [Por.] | [Vidi] | |
| 22) | astupuș | astupuș | запушач | astupuș (mn. astupușurĭ) [akc. astupuș] (i. s.) — zapušač, čep ♦ sin. dop [Kmp.] ♦ dij. sin. duop ◊ mĭ-a dus numa duauă astupușurĭ — doneo mi je samo dva zapušača ◊ a kaḑut astupușu đi la kilă, șî bĭarĭa s-a varsat — otpao je zapušač sa flaše, i piće se prosulo [Por.] ∞ astupa | [Vidi] | |
| 23) | așeza | așeză | намештати (се) | așeza (ĭo așez, ĭel așază) [akc. așeza] (gl. p. ref.) — nameštati (se), smeštati (se) ◊ sa așază la masă — seda (smešta se) za sto ◊ sa așază în pat — seda na krevet, smešta se u krevet ◊ fata așază țoaļiļi pe pat — devojka namešta odeću na krevet [Kmp.] ♦ dij. var. așaḑa [Por.] | [Vidi] | |
| 24) | așkie | așchie | ивер | așkie (mn. așkiĭ) [akc. așkie] (i. ž.) — iver, treska ◊ moșu a čoplit, și ĭ-a dat așkia în okĭ — čiča je tesao, i udario ga iver u oko [Kmp.] ♦ dij. var. ĭașkĭe [Por.] ♦ dij. var. ășke [Tim.] | [Vidi] | |
| 25) | așťepta | aștepta | чекати | așťepta (ĭuo așťept, ĭel așťaptă) [akc. așťepta] (gl.) — čekati, očekivati, sačekivati ◊ nu ma așťepta — nemoj me čekati [Kmp.] ♦ var. așćeta, așćepta [Por.] | [Vidi] | |
| 26) | atîta | atâta | толикo | atîta [akc. atîta] (pril.) — toliko, ovoliko ◊ atîta ĭ-a fuost drag đi ĭa, đi la urmă s-a do luvat — toliko ju je voleo, da su se na kraju uzeli [Por.] | [Vidi] | |
| 27) | atunč | atunci | тада | atunč (var. atunča) [akc. atunč] (pril.) — tada, onda [Kmp.] ♦ dij. var. atunś [Por.] | [Vidi] | |
| 28) | aur | aur | злато | aur (i. s.) — zlato ◊ ĭ-a dat ińel ďe aur — dao joj je prsten od zlata [Kmp.] ◊ fakut đin aur — načinjen od zlata ◊ mară đi aur — zlatna jabuka [Por.] | [Vidi] | |
| 29) | auzi | auzi | чути | auzi (ĭuo aud, ĭel auďе) [akc. auzi] (gl. p.) — čuti, zapažati zvučne signale pomoću čula sluha [Kmp.] ♦ dij. var. auḑî [Por.] | [Vidi] | |
| 30) | azmă | azimă | бесквасни хлеб | azmă (mn. azme) [akc. azmă] (i. ž.) — beskvasni hleb [Kmp.] ♦ up. aḑîmă [Por.] | [Vidi] | |
| 31) | aznoapťe | as-noapte | ноћас | aznoapťe (=astă-noapťe) [akc. aznoápťe] (pril.) — noćas, ove noći ◊ aznoapťe n-a durmit ďe duerea kauluĭ— noćas nije spavao od glavobolje [Kmp.] ♦ dij. var. astanuapće [Por.] | [Vidi] | |
| 32) | ažunğa | ajunge | стићи | ažunğa [akc. ažunğa] (gl.) ● v. aźunźa [Kmp.] | [Vidi] | |
| 33) | bașťa | grădină | башта | bașťa (mn. bașťeļe) [akc. bașťa] (i. ž.) — bašta ◊ ma duk în bașťa să skot ťapă — idem u baštu da izvadim luk [Kmp.] ♦ dij. var. baśauă [Crn.] ♦ dij. var. bașćauă [Por.] | [Vidi] | |
| 34) | băĭat | băiat | момак | băĭat (mn. băĭeț) [akc. băĭat] (i. m.) — momak ◊ băĭat ďe-nsurat — momak za ženidbu [Kmp.] ♦ dij. var. baĭat [Por.] | [Vidi] | |
| 35) | băĭețăl | băieţel | момчић | băĭețăl (mn. băĭețăĭ) [akc. băĭețăl] (i. m.) — momčić ◊ băĭețăl, kopilandru kare aļeargă dupa feťe, ama înga nuĭe kopt ďe însurat — momčić, dečarac koji juri za devojkama, ali koji još nije dozreo za ženidbu [Kmp.] | [Vidi] | |
| 36) | bărbat | bărbat | муж | bărbat (mn. bărbaț) [akc. bărbat] (i. m.) — 1. muž, suprug 2. muškarac [Kmp.] | [Vidi] | |
| 37) | bătîrn | bătrân | стар | bătîrn (bătîrnă) [akc. bătîrn] (prid.) — 1. (za čoveka) star, ostario ◊ uom bătîrn — star čovek ◊ muoș bătîrn — starac 2. (za vreme) staro, zastarelo; davno prošlo ♦ var. bătrîn [Kmp.] ♦ dij. var. batrîn [Por.] ∞ bîtrîńi | [Vidi] | |
| 38) | berbek | berbec | ован | berbek (mn. berbeč) [akc. berbek] (i. m.) — 1. ovan (Aries) ◊ am doĭ berbeč în kîrd — imam dva ovna u stadu [Kmp.] ♦ dij. var. berbĭek (mn. berbĭeś) ◊ berbĭeku tîău ĭe kornut — tvoj ovan je rogat ◊ berbĭeku ĭe ćinîr, sîarĭe pi uoĭ — ovan je mlad, zaskače ovce ◊ aĭ grižă, berbĭeku nuostru înpunźe — vodi računa, naš ovan bode ◊ berbĭek rînkaś — ovan bez testisa 2. (fig.) rogonja, muškarac koga žena vara ◊ ĭa ku altu, da berbĭeku ĭeĭ nu vĭađe ńimika — ona sa drugim, a njen ovan ništa ne primećuje [Crn.] 3. (fig.) tupavko, glupson ◊ tare đi kap ka berbĭeku, ńiś șkuala mikă n-a gaćit — tupav kao ovan, ni osnovnu školu nije završio [Por.] | [Vidi] | |
| 39) | bińișor | binișor | пажљиво | bińișor [akc. bińișor] (pril.) — (demin.) 1. pažljivo, polako ♦ sin. mirior [Kmp.] 2. ♦ dij. var. bińișuor ◊ bińișuor, nu va grabirîț, kă ĭastă vrĭamĭe — polako, nemojte žuriti, ima vremena ♦ (komp.) lakše, sporije, pažljivije ◊ lukraț kîta măĭ bińișuor — radite malo sporije [Por.] ∞ bińe | [Vidi] | |
| 40) | Bîrloaga | Bârloaga | Брлога | Bîrloaga [akc. Bîrloaga] (i. ž.) — (ojk.) Brloga, staro ime vlaškog sela blizu Dunava u Ključu, opština Kladovo, danas Milutinovac ♦ Bîrloağan (mn. Bîrloağeń) — Brložani, vlaški naziv za stanovnike sela Brloga ◊ Bîrloğeńi nu sînt ungureń, nu vorbesk ka și rumâńi ďi la munťe — Brložani nisu Ungurjani, ne govore kao Vlasi sa planine ◊ a vindut moșiĭa la un Bîrloağan — prodao je imanje jednom Brložaninu [Kmp.] ∞ bîrluog | [Vidi] | |
| 41) | blăstăm | blestem | клетва | blăstăm (mn. blăstămĭе) [akc. blăstăm] (i. s.) — kletva, prokletstvo ◊ o fi kăzut ńiskaĭ blăstămĭe pe ĭa — možda su neke kletve pale na nju [Kmp.] ♦ dij. var. blastăm [Por.] ∞ blastîma | [Vidi] | |
| 42) | Boboťază | Bobotează | Богојављење | Boboťază [akc. Boboťază] (i. ž.) — (kal.) Bogojavljanje [Kmp.] ♦ dij. var. Boćaḑă [Por.] ∞ boťeza | [Vidi] | |
| 43) | boťez | botez | крштење | boťez (mn. boťezurĭ) [akc. boťez] (i. s.) — (rel.) krštenje ◊ vin ďi la boťez — dolazim sa krštenja [Kmp.] ♦ dij. var. boćeḑ (mn. boćeḑurĭ) [Por.] ♦ dij. var. boćez (Valakonje, Savinac, Gamzigrad, Lubnica) [Crn.] ∞ bućeḑa | [Vidi] | |
| 44) | boťeza | boteza | крстити (се) | boťeza (ĭo boťez, ĭel boťază) [akc. boťeza] (gl. p. ref.) — (rel.) krstiti (se), nadenuti nekom ime ◊ am boťezat kopilu kînd avut un an — krstili smo dete kada je imalo godinu dana [Kmp.] ♦ dij. var. bućeḑa [Por.] | (izr.) Popa kînd n-are ďe lukru îș boťază koaĭļi. — Pop, kada nema posla, krsti svoja muda. (Zapis: D. Balčanović, Samarinovac) [Kmp.] | [Vidi] |
| 45) | brăbeťe | vrabie | врабац | brăbeťe [akc. brăbeťe] (i. m.) ● v. bribĭaće [Kmp.] | [Vidi] | |
| 46) | brumă | brumă | слана | brumă (mn. brumе) [akc. brumă] (i. ž.) — slana [Kmp.] ◊ a kaḑut bruma — pala je slana ◊ zapada ńinźe, da bruma baće — sneg „sneži”, a slana „bije” [Por.] ◊ la nuapće arĭe sî bată bruma — noćas će biti slane [Crn.] ∞ bruma | (stih) Baće bruma sus la munće, strîg la naĭka, ĭel n-auđe. — Na goru je pala slana,Zalud zovem svog dragana. (Iz ljubavne pesme „Baće bruma sus la munće”, kaz.M. Čulinović (1938.), zapis F. Paunjelović, Šarbanovac 2007.) [Crn.] | [Vidi] |
| 47) | bualkă | ? | млако | bualkă [akc. bualkă] (prid.) — mlako, mlaka ◊ apă bualkă — mlaka voda [Kmp.] | [Vidi] | |
| 48) | buļandră | buleandră | крпа | buļandră (mn. buļendre) [akc. buļandră] (i. ž.) — krpa, stara stvar koja više nema nikakvu vrednost ◊ buļendre ďe oamiń — (fig.) ljudi koji ništa ne vrede ◊ buļendre ďe țoaļe — stara, pocepana ili iznošena odeća ♦ sin. burfă, zdreanță [Kmp.] | [Vidi] | |
| 49) | burik | buric | пупак | burik (mn. burikurĭ) [akc. burik] (i. s.) — 1. (anat.) pupak, deo stomaka; pupčana vrpca ◊ kopilu kînd să fače i-să taĭe buriku, și să ļagă — kad se dete rodi, pupak mu se odseče, i uveže ◊ la noĭ buriku să păstrează, așa ĭe običaĭu — kod nas se pupčana vrpca čuva, takav je običaj [Kmp.] ◊ đemult, aĭ batrîń în Porĭeśa, a taĭat buriku pi rastău — nekada, stari Porečai su sekli pupak na palici jarma [Por.] 2. (anat.) vrh čovekovog prsta, jagodica ◊ buriku ďeșťuluĭ — jagodica prsta [Kmp.] ◊ atîta źier a fuist, đi mi s-a îngĭețat buriku źeĭśtuluĭ — toliki mraz je bio da su mi se zaledila jagodica prsta [Por.] 3. (pedološki) kvalitetna zemlja ◊ akolo ĭe buriku pomîntuluĭ — tamo je najplodnija zemlja [Kmp.] | (pit.) Unđe drakol mik? - La burik! Unđe drakol mare? - Măĭ învaļe! — Gde je mali đavo? - Kod pupka! A veliki? - Malo niže! (Zapis: Durlić, Rudna Glava) [Por.] | [Vidi] |
| 50) | butoĭ | butoi | буре | butoĭ [akc. butoĭ] (i. s.) ● v. butuoń [Kmp.] | [Vidi] | |
| 51) | buturuagă | buturugă | пањ | buturuagă (mn. buturuoğ) [akc. buturuagă] (i. ž.) — panj; glavčina [Kmp.] ◊ s-a dus să skuată vro buturuagă đin drum, să nu-ĭ rastuarńe karu ku fîn — otišao je da iskopa neki panj sa puta, da mu ne preturi kola sa senom ♦ dij. sin. bușćan [Por.] | [Vidi] | |
| 52) | čată | ceată | чета | čată (mn. čeťe) [akc. čată] (i. ž.) — (zast.) četa ◊ vorba „čată” la noĭ a-nbătîrńit și s-a pĭerdut, akușa număĭ să spuńe „čată” — reč „čată” kod nas je zastarela i nestala, sada se više ne kaže „čată” [Kmp.] | (stih) O čată ďe Ungureń - Uoamiń ď-aĭ ikļeń, O čată ďe Arnăuț - Uoamiń ď-aĭ urîț! — Jedna četa Ungurjana - Ljudi smeli, Jedna četa Arnauta - Ljudi ružni! (Stih iz pesme koja nije cela zabeležena, niti joj je zapamćeno ime, zapis po sećanju prema kazivanju Savice Đorđević, rođ. Gidurucić u Radujevcu 1913. godine, udata u Samarinovcu, zapis: D. Balčanović, Samarinovac, 2012) [Kmp.] | [Vidi] |
| 53) | čină | cină | вече | čină (mn. čiń) [akc. čină] (i. ž.) — 1. veče (doba dana) ◊ čina ĭe după če să duče soarele la skapît — veče je posle zalaska sunca 2. večera (obed uveče) ◊ muĭerĭa mîńioasă, n-a sprimit ńimik ďе čină — ljuta žena, nije spremila ništa za večeru 3. naveče slave ◊ čina prazńikuluĭ ĭe seara în oki prazńikuluĭ — naveče je večera u oči slave [Kmp.] ♦ dij. var. śină [Por.] | [Vidi] | |
| 54) | dop | dop | чеп | dop (mn. dopurĭ) (i. m.) — 1. čep, zapušač ♦ sin. astupuș [Kmp.] 2. lopta (s. Radujevac) [Dun.] ♦ dij. var. duop [Crn.] [Por.] | [Vidi] | |
| 55) | ğer | ger | мраз | ğer (mn. ğerurĭ) (i. m.) — mraz ◊ afară ĭe ğer mare — napolju je veliki mraz [Kmp.] ♦ dij. var. źier (mn. źierurĭ) ◊ atîta źier ĭe la śuaka, đi la nuapće o sî duarmă lupu ku kîńiļi într-un bîrluog — toliki je mraz u planini, da će noćas vuk i pas zajedno spavati u brlogu [Por.] | [Vidi] | |
| 56) | ğińere | ginere | зет | ğińere1 (mn. ğińerĭ) [akc. ğińere] (i. m.) — (srod.) zet ◊ ğińere în kasă — zet u kući, domazet [Kmp.] ♦ dij. var. źińirĭe [Por.] | [Vidi] | |
| 57) | ďeparťe | departe | далек | ďeparťe [akc. ďeparťe] (pril.) — dalek, udaljen ◊ ďin ďeparťe — izdaleka ♦ (komp.) măĭ ďeparťe — dalji, udaljeniji [Kmp.] ♦ dij. var. đeparće [Por.] ∞ ďepărta | [Vidi] | |
| 58) | ďepărta | depărta | удаљити (се) | ďepărta (ĭo mă ďepărtez, ĭel să ďepărta) [akc. ďepărta] (gl.) — udaljiti (se); udaljavati (se) ◊ s-a ďepărtat unu ďe altu — udaljili su se jedan od drugog [Kmp.] | [Vidi] | |
| 59) | ďestul | destul | доста | ďestul [akc. ďestul] (pril.) — ● v. đestul [Por.] ∞ đestul | [Vidi] | |
| 60) | ďinaďins | dinadins | намерно | ďinaďins [akc. ďinaďins] (pril.) — namerno ◊ ďinaďins am făkut așa — namerno sam tako uradio [Kmp.] ♦ dij. var. đinadîns [Por.] ∞ adîns | [Vidi] | |
| 61) | flăkău | flăcău | момак | flăkău (mn. flăkăĭ) [akc. flăkău] (i. m.) — momak, neoženjen mlad muškarac; bećar ◊ ș-a găsît pe vrun flăkău, ku zăče ań măĭ ťinăr ďekît ĭa — našla je sebi nekoga momka, koji je deset godina mlađi od nje [Kmp.] ♦ dij. var. (zast.) flakău ◊ avut șî ĭa un flakău, ama a fuost putuare đi ńitrîbuit — imala je i ona jednoga momka, ali je bio smrdljiva lenčuga [Por.] | [Vidi] | |
| 62) | grăďină | grădină | градина | grăďină (mn. grăďiń) [akc. grăďină] (i. ž.) — gradina, bašta ◊ s-a dus kopiĭi ďe a kas, n-a pus ńimik în graďină — deca otišla od kuće, u gradini nije posađeno ništa [Kmp.] ♦ dij. var. građină ◊ građina ĭe bașćauă lînga kasă, îngrađită pintru viće șî puorś — gradina je bašta pored kuće, ograđena zbog stoke i svinja [Por.] ♦ dij. var. garđină [Buf.] ∞ bașćauă | (izr.) Uńe grăďină, nuĭe oďină. — Gde ima bašte, nema odmora. (Kaz. Olga Roškić, Lonka lu Furńigă, zapis: V. Trailović, Prahovo, 2012) [Kmp.] | [Vidi] |
| 63) | kare | care | ко | kare [akc. kare] (zam.) — a. ko, koji, koja ◊ kare să duče după apă? — ko ide po vodu? ♦ sin. čińe [Kmp.] ◊ kare vińe dupa nuoĭ? — ko dolazi po nas? b. koga ◊ la kare va sîmana kopilo-sta — na koga li liči ovo dete? ◊ n-aĭ đi kare să ći ćiemĭ — nemaš koga da se bojiš ◊ la kare aĭ vaḑut aĭa? — kod koga si to video? c. sa kim, sa kojim ◊ ku kare ć-aĭ țukat? — s kim si se ljubila? [Por.] | (zdrav.) ◊ Kare vińe, tot să vină, kaļa busuĭok să-ĭ fie! — Ko je došo, dobro došo, put bosiljak nek mu bude! (Zapis: D. Balčanović, Samarinovac 2011) [Kmp.] | [Vidi] |
| 64) | kuĭerĭ | cuier | чивилук | kuĭerĭ (mn. kuĭerĭe) [akc. kuĭerĭ] (i. s.) — čiviluk [Kmp.] | [Vidi] | |
| 65) | lapoviță | lapoviţă | лапавица | lapoviță [akc. lapoviță] (i. ž.) — lapavica, kiša izmešana sa snegom [Kmp.] | [Vidi] | |
| 66) | mărăčińe | mărăcine | трн | mărăčińe (mn. mărăčiń) [akc. mărăčińe] (i. m.) — trn, bodljika ◊ pļin ďe mărăčiń pe kîmp — polje je puno trnja [Kmp.] ♦ dij. sin. spińe [Por.] ∞ spińe | [Vidi] | |
| 67) | mĭelk | melc | пуж | mĭelk1 (mn. mĭelč) [akc. mĭelk] (i. m.) — (zool.) puž ◊ sa trağe înčet ka mĭelku pe kîmp — vuče se sporo kao puž preko polja [Kmp.] ♦ dij. var. kukumĭelk [Por.] | [Vidi] | |
| 68) | pată | pată | пега | pată (mn. pеťе) [akc. pată] (i. ž.) — pega, mrlja [Kmp.] ∞ pĭată | [Vidi] | |
| 69) | pirișoară | perișoară | сарма | pirișoară (mn. pirișoarе) [akc. pirișoară] (i. ž.) — sarma, jelo od mlevenog mesa pomešanog s pirinčem, i umotano u list kupusa ◊ pirișoară ďe post — posna sarma ◊ pirișoară ku karńe — sarma sa mesom ♦ sin. pară (s. Bukovče, Kobišnica) [Kmp.] ♦ dij. sin. sarmă [Por.] | [Vidi] | |
| 70) | pĭeșťe | pește | риба | pĭeșťe (mn. pĭeșť) [akc. pĭeșťe] (i. m.) — (iht.) riba (Piscis) ◊ pĭeșťe proaspăt — sveža riba ◊ tače ka pĭeșťiļi — ćuti kao riba ◊ zamă ďe pĭeșťe — riblja čorba [Kmp.] ∞ pĭașće | [Vidi] | |
| 71) | plumb | plumb | олово | plumb1 [akc. plumb] (i. m.) — (hem.) 1. olovo ◊ plumbu ĭe rău grĭeu, ama ĭe muaļe șî sa topĭașće ļesńe — olovo je teško, ali je meko i lako se topi ◊ đin plumb s-a turnat dramļiĭ đi pușkă la krĭamińe — od olova su se lile dramlije za puške kremenjače 2. (fig.) oznaka za tvrdoću ◊ s-a-ntărit pîńa ka plumbu — hleb se stvrdnuo kao olovo [Kmp.] 3. grudva brašna u kačamaku ◊ koļașa nuĭe mistakată kalumĭa, pļină ĭe đi plumbĭ — kačamak nije dobro mešan, pun je grudvi (grudve imaju oblik metka) [Por.] | [Vidi] | |
| 72) | porumb | porumb | кукуруз | porumb (mn. porumbĭ) [akc. porumb] (i. m.) — (bot.) kukuruz ◊ boabiļi ďe porumb să mačină și să fače făină ďe porumb — kukuruzna zrna se melju i pravi se kukuruzno brašno ◊ ďin făina ďe porumb lumĭa fače mălaĭ ši mămăļigă — od kukuruznog brašna ljudi prave proju i kačamak ♦ up. porîmb [Kmp.] ♦ dij. sin. kukuruḑ [Por.] ∞ kukuruḑ | [Vidi] | |
| 73) | pťeļe | piele | кожа | pťeļe [akc. pťeļe] (i. ž.) ● v. pĭaļe [Kmp.] | [Vidi] | |
| 74) | sănğir | singir | синџир | sănğir [akc. sănğir] (i. s.) ● v. sanźir [Kmp.] ∞ sanźir | [Vidi] | |
| 75) | skuťală | scuteală | склониште | skuťală [akc. skuťală] (i. ž.) — sklonište, utočište, pribežište [Kmp.] | [Vidi] | |
| 76) | tăčuńe | tăciune | пламењача | tăčuńe (mn. tăčuń) [akc. tăčuńe] (i. m.) — plamenjača, biljna bolest koja najčešće napada žito (puccinia graminus) ◊ ano-sta grîu ĭeste pļin đe tăčuńe — ove godine žito je puno plamenjače [Kmp.] ♦ dij. var. taśuńe, [Por.] ♦ dij. var. bastră [Hom.] | [Vidi] | |
| 77) | ťindă | tindă | трем | ťindă (mn. ťinďe) [akc. ťindă] (i. ž.) — trem, nadstrešnica [Kmp.] ♦ dij. var. ćindă ◊ la muoș măĭ mult iĭ drag sî șadă-n ćindă — čiča najviše voli da sedi na tremu [Por.] | [Vidi] | |
| 78) | uĭta | uita | заборавити | uĭta [akc. uĭta] ● v. zuĭta [Kmp.] ∞ zuĭta | [Vidi] | |
| 79) | unkĭ | unchi1 | ујак | unkĭ1 (mn. unkĭ) [akc. unkĭ] (i. m.) — ujak, majčin brat ◊ și la fraťiļi lu tată și la fraťiļi lu mumă la noĭ să spuńe unkĭ — i očevom bratu i majčinom bratu kod nas se kaže „unkj” ◊ am doĭ unkĭ, unu ďi la tată și unu ďi la mumă — imam dva „unkja”: jednog po majci, drugog po ocu ◊ întrăbaĭ pe unkĭu Pătru, unďe mătușa Stanka — pitao sam ujaka Petra, gde je ujna Stanka [Kmp.] ♦ dij. sin. uĭkă [Por.] ∞ ńam | [Vidi] | |
 | ||||||
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||