VORBAR - REČNIK
(separat)

zabală (mn. zabaļe) [akc. zabală] (i. ž.) — (tehn.) žvala, deo konjske opreme ∎ zabaļiļi sînt ļegaće đi uzgiń, șî sa pun la kal în gură, đi sî puată kalu sî sa puarće — žvale su vezane za uzde, i stavljaju se konju u usta, da bi konj mogao da se vodi ♦ sin. žvală, mn. žvaļe ♦ up. frîu [Por.] ♦ rum. zabală ♦ etim. < slov. zombŭ

zađină (mn. zađiń) [akc. zađină] (i. ž.) — smetnja, ometanje, zadržavanje ∎ numa ńi faśe la zađiń, nu pućem să lukrăm đi ĭel — samo nam pravi smetnje, ne možemo da radimo od njega [Por.]

zafla (ĭuo zaflu, ĭel zaflă) [akc. zafla] (gl. p. ref.) — (folk.) naći, pronaći, otkriti ∎ apsanźiu mi-l zafla, ăl luva șă-l înkiđa — apsandžija mi ga nađe, uhvati ga i zatvori ♦ sin. gasî [Por.] ♦ rum. zafla

zaĭkă (mn. zăĭś) [akc. zaĭkă] (i. ž.) — (ornit.) sojka, kreja (Garrulus glandarius) ∎ zaĭka ĭe pasîrĭe kare șî ĭarnă ramîńe în padure, đes zbuară pi-nga kasîļi nuaștre katînd mînkare, ș-atunśa ļesńe o prind kopiĭi în laț — sojka je ptica koja i zimi ostaje u šumi, često leti oko naših kuća tražeći hranu, i tada je deca lako hvataju u zamku ∎ într-o vrĭame zaĭka gata s-a pĭerdut, rar s-a putut veđa ĭarnă, ama akuma ĭară s-a mulțît — jedno vreme sojka se gotovo bila izgubila, retko se mogla videti zimi, ali sada se ponovo namnožila [Por.] ♦ rum. zaică

zapadă (mn. zapĭeḑ) [akc. zapadă] (i. ž.) — sneg ∎ ĭarna kad flotaśi đin nuvîr șă astrukă pomîntu ku zapadă albă — zimi padaju pahuljice iz oblaka i pokrivaju zemlju belim snegom ∎ đin zapadă kopiĭi fak kukoluașă — od snega deca prave grudve ∎ kînd ĭe zapada mare șî baće vîntu, sa fak namĭeț — kad je sneg veliki i duva vetar, prave se smetovi ∎ ńinźe zapada — pada sneg ∎ kopiĭi sa kară ku săĭńiļi pi zapadă — deca se sankaju na snegu ∎ pin zapadă mare s-a mĭers numa ku vîrzuabiļi — po dubokom snegu išlo se samo sa krpljama [Por.] ♦ dij. sin. ńavă [Kmp.] ♦ dij. var. ńao [Mlava] ♦ rum. zăpadă ♦ etim. < slov. zapadati

zapatuit (zapatuită) (mn. zapatuiț, zapatuiće) [akc. zapatuit] (prid.) — zaštićen; osiguran, obezbeđen ∎ nu ma ćem đi ĭarnă, am zapatuit kasa: tuată am ĺipito pi đin afară — ne plašim se zime, zaštitio sam kuću: celu sam je oblepio spolja ∎ dîlmu ĭe zapatuit ku zîd đi pĭatră, đi sî nu sa mîĭ suduamă în drum — uzvišenje je obezbeđeno kamenim zidom, da se više ne urušava na put [Crn.]

zapri (ĭuo ma zaprĭesk, ĭel sa zaprĭașće) [akc. zapri] (gl. p. ref.) — (med.) zatvoriti, otežati stolicu ∎ uoiļi s-a zaprĭesk măĭ đes kînd pask dîtaļină — ovce se najčešće zatvore kad pasu detelinu [Por.] ♦ rum. zăpri ♦ etim. < slov. zaprĕti

zaprĭală (mn. zaprĭaļe) [akc. zaprĭală] (i. ž.) — (med.) zatvor (opstirpacija) ∎ zaprĭală ĭe buală kînd uomu nu puaće sî sa dukă pintru ĭel — zatvor je bolest kad čovek ne može da vrši nuždu ∎ đi zaprĭală nu sa bulnavĭesk numa uamińi, numa șă vićiļi — od zatvora ne oboljevaju samo ljudi, nego i stoka ∎ zaprĭala s-a ļikuit ku ḑamă đi varḑă, or ku spumă đi sapun — zatvor se lečio rasolom, ili sapunicom [Por.] ♦ rum. zăpreală

zapsî (ĭuo zapsăsk, ĭel zapsașće) [akc. zapsî] (gl. p. ref.) — iznenaditi, isprepadati ∎ s-a vaĭtat kă veśinu l-a zapsît ńisprimit — žalio se da ga je sused iznenadio nespremnog [Zvizd] ♦ rum. zăpsi

zapuk (mn. zapukurĭ) [akc. zapuk] (i. s.) — *vruće* ∎ ♦ rum. zăpuc

zapușală (mn. zapușălurĭ) [akc. zapușală] (i. ž.) — vrućina, vrelina, zapara ∎ vara-sta ĭe prĭa mare zapușală, nu sa puaće sufla — ovog leta je prevelika vrućina, ne može se disati ♦ sin. fertuare [Por.] ♦ rum. zăpușală

zastrug (mn. zastruź) [akc. zastrug] (i. m.) — zastrug ∎ zastrug ĭe vas đi ļemn, kare l-a fakut țîgańi la strug, ș-în kare s-a țînut sarĭa — zastrug je drveni sud, koji su izrađivali Cigani na strugu, i u koji se držala so [Por.] ♦ dij. sin. kovățao (Brodica) [Rom.] ♦ rum. zăstrugă ♦ etim. < srb. zastrug

zatkă (mn. zătke) [akc. zatkă] (i. ž.) — (tehn.) povraćača, povratač, zatezaljča, zatezaljka, motka kojom se otpušta osnova sa zadnjeg vratila razboja ∎ zatka ĭe un bît lung, învîrat în kapu sululuĭ al đinapuoĭ, ku kare țîsatuarĭa slubuađe urḑala kînd sa umpļe spațu — povraćača je dugačak štap, uvučen u glavu zadnjeg vratila, kojim tkalja otpušta osnovu, kada se napuni „spac” [Por.] ♦ rum. zatcă ♦ etim. < Stsl. *zadka

zatuor (mn. zatuară) [akc. zatuor] (i. s.) — (anat.) zator, krmačino vime ∎ pulpĭa skruofi are țîță șî zatuor, în kare s-adună lapćiļi — krmačino vime ima sisu i zator, u koji se skuplja mleko ∎ skruafa slubuađe zatuară kînd trăbă sî fĭaće — krmača dobija zatore kad treba da se oprasi ∎ dakă skruafa are doasprîaśe zatuară, da fată trisprîaśe purśiĭ, al đi trisprîaśe muare đi fuame kî n-are zatuor — ako krmača ima dvanaest zatora, a oprasi trinaestoro prasadi, trinaesto prase lipsava od gladi jer nema svoj zator [Por.] ♦ rum. zător ♦ etim. < srb. zator

zavĭelkă (mn. zavĭelś) [akc. zavĭelkă] (i. ž.) — kecelja, deo ženske nošnje ∎ zavĭelkă ku bĭaće — kecelja sa vodoravnim šarama ∎ zavĭelka dă fuĭuor — lanena kecelja ♦ sin. pristaĭkă [Hom.] ♦ rum. zăvelcă ♦ etim. < bug. zavivka; zavijalka

zavuoĭ (mn. zavuaĭe) [akc. zavuoĭ] (i. s.) — (geog.) zavoj, zemljište pored reke ∎ zavuoĭ ĭe luok poļažńik în kare rîu faśe koveĭ, șî unđe ĭastă kîća ļamńe — zavoj je ravnica u kojoj reka pravi okuku, i gde ima malo drveća ∎ măĭ drag mĭ-a fuost vara să pazăsk faśiļi pi zavuoĭ, pănă vaśiļi pask, ĭo ma skald or prind la pĭeșć — najviše sam voleo leti da čuvam krave u zavoju, dok krave pasu, ja se kupam ili lovim ribu [Por.] ♦ rum. zăvoi ♦ etim. < srb. zavoj

zăbik (mn. zăbiśe) [akc. zăbik] (i. s.) — (nutr.) krljanica ? ∎ zăbik să faśe đin malaĭ uskat șî fărîmat marunt, kare să friźe în untură — krljanica se pravi od suve i sitno mrvljene proje, koja se prži na masti [Pad.] ♦ dij. sin. pufă (Rudna Glava) [Por.] ♦ rum. zăbic ♦ etim. < tur. ?

zăđina (ĭuo ma zăđin, ĭel sa zăđină) [akc. zăđina] (gl. p. ref.) — zadražavati se, ometati koga u poslu ∎ nu ma zăđina, kă grabĭesk — nemoj me zadržavati, jer žurim ∎ nu șću đi śe s-a fi zăđinat ĭel atîta-n sat — ne znam zašto li se on toliko zadržao u selu ∎ đ-adauară nu ma zađina atîta, ma ruog đi ćińe — drugi put me nemoj zadržati toliko, molim te ♦ sin. zîbovi [Por.]

zămărlău (mn. zămărluaĭe) [akc. zămărlău] (i. s.) — (nutr.) nadev ∎ zămărlău ĭe mistakatura đе uauă șî brînḑă, kare sa puńe în plaśinț — zamarlau je nadev od jaja i sira kojim se pune plačinte ∎ la Tanda, Gorńana șî Krivĭeļ zămărlău đe plaśinț s-a fakut đen uou, brînḑă șî śapă — u Tandi, Gornjani i Krivelju nadev za plačinte pravio se od jaja, sira i luka ♦ sin. kofrțău [Por.]

zăvîrńit (mn. zăvîrńiće) (i. s.) — zapad ∎ zăvîrńit ĭe parća lumi unđe zovîrńașće Suariļi — zapad je strani sveta na kojoj zalazi Sunce ♦ var. zovîrńit ♦ sin. la đal [Por.] ♦ rum. zăvârnit

zbaća (ĭuo ma zbat, ĭel sa zbaće) (gl. ref.) — ① batrgati se, koprcati se ∎ kînd ĭ-a-nțapat kuțîtu-n gît, puorku sa măĭ zbatut tare într-un vrau, ama lumĭa l-a țînut țapîn, șî ĭel, saraku, la urmă a do murit — kad su svinji zarili nož u vrat, ona se batrgala snažno još neko vreme, ali su je ljudi čvrsto držali, i ona je na kraju, sirota, izdahnula ② snažno lupati ∎ atîta đi tare mi s-a zbatut ińima-n pĭept, đi m-am spumîntat kă o să-m krîape pĭeptu — toliko mi je jako lupalo srce u grudima, da sam se uplašio da će mi grudi prsnuti [Por.] ♦ etim. < lat. pop. exbattere (= battuere)

zbăg (mn. zbăgurĭ) [akc. zbăg] (i. s.) — zbeg ∎ zbăgu ĭe gramada đi lumĭe kare đi vrĭamĭa đi raturĭ fuźe-n padure, sî sa pituļe đi rău dușmańilor — zbeg je grupa ljudi koja za vreme ratova beži u šumu, da se sakrije od neprijateljskog zla ∎ zbăg sa kĭamă șî luok pitulat unđe lumĭa sa pitulă đi vrĭamĭa đi rat — zbeg se zove i skrovito mesto, gde se ljudi kriju za vreme rata [Por.] ♦ etim. < srb. zbeg

zbera (ĭuo zbĭer, ĭel zbĭară) [akc. zbera] (gl. p. ref.) — ① (o čoveku) vikati, govoriti povišenim glasom ∎ sa zbĭară adîns s-o audă tuoț — namerno viče da je čuju svi ∎ mîńiuos, zbĭară pi kopiĭ — ljutit, viče na decu ② (o stoci) javljati se, oglašavati se ∎ zbĭară vićiļi đi fuame, vrĭamĭa ĭe sî sa slubuadă la pașuńe — javlja se gladna stoka, vreme je da se pusti na pašu [Por.] ♦ rum. zbera ♦ etim. < lat. *ex - verrare < vĕrres, vĭer

zbiśi (ĭuo zbiśesk, ĭel zbiśașće) [akc. zbiśi] (gl. p. ref.) — prosušiti, osušiti ∎ sa zbiśașće śuava śe sa uskă numa kîta, or numa pi o parće — prosušuje se nešto što se osušilo samo malo, ili samo na jednoj strani ∎ a ĭeșît suariļi, șî pîkurari așćată numa kîta ĭarba sî sa zbiśaskă đi ruauă, șî sî mîńe uoĭiļi — izašlo je sunce, i čobani čekaju samo malo trava da se prosuši od rose pa da poteraju ovce ♦ var. zbiśula ♦ sin. zvînta [Por.] ♦ rum. zbici

zbiśit (zbiśită) (mn. zbiśiț, zbiśiće) [akc. zbiśit] (prid.) — (o vlazi) suv, osušen ∎ a dat suariļi ș-akuma pomîntu ĭe zbiśit kalumĭa, ruaua s-a dus — izašlo je Sunce, i sada je zemlja sasvim suva, rosa je isparila ♦ var. zbiśulat ♦ sin. uskat, zvîntat [Por.] ♦ rum. zbicit

zbîrn! [akc. zbîrn] (uzv.) — (onom.) ① „zbrn!” zvuk zujanja krupnijeg insekta ∎ un gîrgauńe ĭeșî đin butuarkă, șî „zbîrn!” đirĭept la mińe în păr — izađe stršljen iz šupljike, i „zbrn!” pravo kod mene u kosu ② „tandr!”, zvuk landaranja nekog labavog dela ∎ s-a đisprins șîna la kar, șî numa „zbîrn! zbîrn!” dupa nuoĭ — otpala šina na kolima, i samo „tandr! tandr!” za nama ③ „fiu!” fiuk, zvuk preleta metka ili odbačenog kamena ∎ naruodu, trasă đin șlaĭdîr kîtra mińe, șî pĭatră „zbîrrrn!” la mińe pi lînga urĭake — ludak, potegao praćku na mene i kamen „fiuuu!” pored moga uva [Por.] ♦ rum. zbârn

zbîrśi (ĭuo ma zbîrśesk, ĭel sa zbîrśașće) [akc. zbîrśi] (gl. p. ref.) — zbrčkati se, naborati, dobiti bore ∎ la bîtrîńață la uom sa zbîrśașće pĭaļa pi față — u starosti čoveku se zbrčka koža na licu ♦ sin. înkrețî [Por.] ♦ rum. zbârci ♦ etim. < ? srb. zbrčiti (exp. Durlić)

zbîrśit (zbîrśită) (mn. zbîrśiț, zbîrśiće) [akc. zbîrśit] (prid.) — (anat.) naboran, pun bora ∎ muma-n bătrîńit, șî-m kađe greu kînd văd kît ĭe đi zbîrśită pi firĭe — majka mi je ostarila, i teško mi pada kad vidim koliko je naborana u licu ♦ sin. înkrețît [Por.] ♦ rum. zbârcit

zbîrśitură (mn. zbîrśiturĭ) [akc. zbîrśitură] — ① (anat.) bora na koži ∎ muĭare ćinîră, da pļină đi zbîrśiturĭ pi lînga uokĭ — mlada žena, a puna bora oko očiju ② nabor na odeći ∎ zbîrśitură la krețan s-a kĭemat krĭeț — nabor na suknji zvao se krec ♦ sin. înkrețîtură [Por.] ♦ rum. zbârcitură

zbĭarît (mn. zbĭarîće) [akc. zbĭarît] (i. m.) — vika, galama; graja ∎ mare zbĭarît s-auđe pi vaļe, sigurat ńiskaĭ veśiń s-a luvat la sfadă — velika se vika čuje u dolini, sigurno su neki susedi zapodeli svađu ∎ lukră la șkuală da rău sufîră zbĭarîtu kopiĭilor — radi u školi, a teško podnosi dečju graju ♦ sin. zgomît [Por.] ♦ rum. zberet

zbura (ĭuo zbuor, ĭel zbuară) [akc. zbura] (gl. p.) — ① leteti, kretati se po vazduhu, (ptica, avion) ∎ zbuară ka pasîrĭa — leti kao ptica ∎ zbuară pi sus — leti na visini ② hitati, žuriti, kretati se brzo ∎ la prispit nakazu, șă nu aļargă, numa zbuară — pritisla ga muka, pa ne trči, nego leti ③ raditi nešto velikom brzinom ∎ trasă sabĭa, iĭ zbură kapu — manu sabljom, odseče mu glavu [Por.] ♦ rum. zbura ♦ etim. < lat. *exvŏlāre

zburatuorĭ (zburatuare) [akc. zburatuorĭ] (i. m.) — ① letač, koji ima sposobnost letenja, koji leti ∎ pasîrĭe zburatuare — ptica letačica ② (mitol.) zmaj ∎ la zmîău nu kućieḑ să-ĭ ḑîś pi nume, numa iĭ ḑîś „al-zburatuorĭ” — zmaja ne smeš da pomeneš po imenu, nego ga osloviš sa „letač” ♦ up. zmău, zmiu [Por.] ♦ rum. zburător

zburda (ĭuo ma zburđieḑ, ĭel sa zburđiaḑă) [akc. zburda] (gl. p. ref.) — (za decu) ludirati se, ponašati se razuzdano; preterano skakati u igri ∎ kopiĭi đemult nu sa zburda la źuakă așa ka akuma — deca nekad nisu tako ludovala u igri kao sada ∎ nu zburda kopiĭi — ne podstiči decu na ludorije ♦ sin. đizmĭerda ♦ up. đizburda [Por.] ♦ rum. zburda ♦ etim. < lat. *imburdāre < burdus

zburdațîĭe (mn. zburdațîĭ) [akc. zburdațîĭe] (i. ž.) — ludiranje, raskalašno ponašanje, razbacivanje imetkom ∎ la ńima n-a fuost așa zburdațîĭe ku bańi ka la iĭ, đ-aĭa a ramas guoĭ ka žîpu, fara ńimika — ni kod koga nije bilo takvog ludiranja sa parama kao kod njih, zato su ostali goli k’o pištolj, bez ičega [Por.]

zburdaļńik (zburdaļńikă) (mn. zburdaļńiś, zburdaļńiśe) [akc. zburdaļńik] (prid.) — razmetljivac, raspikuća ∎ nu sa șćiĭe kare ĭe măĭ rău đin iĭ duoĭ: ĭel ĭe zburdaļńik la mĭană, ĭa nare marźină ku labdaturĭ, șî đin iĭ pănă la urmă n-o să fiĭe ńimika — ne zna se ko je gori od njih dvoje: on je razmetljivac u kafani, ona nema granicu u hvalisanju, i od njih do kraja neće biti ništa [Por.] ♦ rum. zburdalnic

zburdat (zburdată) (mn. zburdaț, zburdaće) [akc. zburdat] (prid.) — (za decu) razuzdan, raskalašan, obesan; nemiran; nevaspitan ∎ kopiĭi-luor sînt zburdaț, kî au đi tuaće — njihova deca su razuzdana, jer imaju svega ♦ var. đizburdat [Por.] ♦ rum. zburdat

zdrențuruos (zdrențuruasă) (mn. zdrențuruoș, zdrențuruasă) [akc. zdrențuruos] (prid.) — dronjav, odrpan, u ritama ∎ uom zdrențuruos ĭe aăla kare mĭarźe ku țuaļe rupće — dronjav čovek je onaj koji ide u pocepanoj odeći [Por.] ♦ rum. zdrenăros

zdrîmbuoļ [akc. zdrîmbuoļ] (i. m.) ● v. drîmb [Crn.]

zdrĭanță (mn. zdrĭanță) [akc. zdrĭanță] (i. ž.) — dronjak, krpa, rita; froncla ∎ zdrĭanța ĭe un parśel đin țuală ruptă — dronjak je deo pocepane odeće ∎ đemult s-a purtat țuala tuot pănă nu s-a fakut zdrĭanță — nekad se odelo nosilo sve dok se nije pretvorilo u dronjke ♦ sin. trĭanță, druanță, truanță, torofļoanță [Por.] ♦ rum. zdreanță ♦ etim. < slov. sŭdranŭ

zdrĭențuruos [akc. zdrĭențuruos] (prid.) ● v. țurfuruos [Por.] ♦ rum. zdrenţăros

zdump (uzv.) — (onom.) tras! tres! zvuk treska ∎ zdump s-auđe kînd śeva lovĭașće șî sună — tras! se čuje kad nešto udara i odjekuje ∎ „zdump” s-auđe kînd uomu mîńiuos dă ku ușa tare — „tres” se čuje kad ljutit čovek jako lupne vratima [Por.] ♦ rum. zdup

zdumpańală (mn. zdumpańaļe) [akc. zdumpańală] (i. ž.) — treskanje, udaranje predmeta o predmet uz tresak ∎ nu puaće să duarmă đi frikă kă đi kînd s-a rapus muoșu, s-auđe kînd șî kînd o zdumpańală pin kasă, đi la podrum pănă-n puod — ne može da spava od straha jer od kad je umro starac, čuje se kadkad neko treskanje po kući, od podruma do tavana [Por.] ♦ rum. zdupăială

zdumpańi (ĭuo zdumpăn, ĭel zdumpăńe) [akc. zdumpańi] (gl. p. ref.) — (onom.) treskati, jako udarati o nešto uz tresak ∎ s-a mîńiĭat pi muĭare, mĭarźe đin suobă-n suobă, șî numa zdumpîńe ku ușîļi, parke sînt ușîļi đevină — naljutio se na ženu, ide iz sobe u sobu i samo treska vratima, kao da su mu vrata kriva ∎ s-a dus să vadă śe zdumpîńe-n puod, kă kopiĭi sa ćem să nu fiĭe vrun moruoń — otišao je da vidi šta to treska na tavanu, jer se deca boje da nije neki vampir ♦ var. (ret.) zdumpai [Por.] ♦ rum. zdupăi

zgaĭbă (mn. zgaĭbe) [akc. zgaĭbă] (i. ž.) — (med.) krasta ∎ zgaĭbă ĭe kuažă śe sa prinđe pi bubă kînd sa vinđikă — krasta je pokorica koja se hvata na rani, kada zarasta [Por.] ♦ rum. zgaibă ♦ etim. < lat. scabia (=scabies)

zgardă (mn. zgărḑ) [akc. zgardă] (i. ž.) — (za psa) ogrlica, povodac ∎ zgardă ĭe śerk đi kuruă kare sa puńe la kîńe la gît kînd vrĭeĭ să skuoț kîńiļi în proumblare — ogrlica je kožni povodac koji se stavlja psu oko vrata, kad hoćeš da izvedeš psa u šetnju [Por.] ♦ rum. zgardă

zgîțai (ĭuo zgîțîĭ, ĭel zgîțîĭe) [akc. zgîțai](gl. p. ref.) — tresti, drmati ∎ đi kînd iĭ zgîțîĭe patu să-l pumeńaskă, ama ĭel duarme bat muort, șă nu sîmće ńimika — otkad mu trese krevet da ga probudi, ali on spava mrtav pijan, i ne oseća ništa ♦ sin. klăćina [Por.] ♦ rum. zgâțâi

zgîțaĭală (mn. zgîțaĭelurĭ) [akc. zgîțaĭală] (i. ž.) — trešenje, drmanje; drmusanje ∎ s-a karat tota vrĭamĭa k-o spartură đi tomobil, pi kadîlmă pļină đi găuruańe, șî la urmă ĭ-a kaḑut grĭață đi atîta zgîțaĭală — putovao je sve vreme nekom krntijom od automobila po kaldrmi punoj rupčaga, pa mu je na kraju pripala muka od tolikog drmusanja [Por.] ♦ rum. zgâlțială

zgîi (ĭuo ma zgîĭesk, ĭel sa zgîĭașće) [akc. zgîi] (gl. ref.) — zijati, ceriti se, keziti se ∎ sa zgîĭașće kîtra lumĭe ku gura kaskată, ka un prostovan — zija u ljude otvorenih usta, kao neki prostak ∎ nu ći zgîi așa kîtra mińe, kă-ț zdau o palmă — ne zijaj tako u mene, jer ću ti opaliti šamar ∎ ĭ-a spus frumuos să nu sa zgaĭaskă, da ĭel tot sa zgaĭașće șî sa strîmbă ka kînd ĭe plesńit — lepo mu je rekla da se ne kezi, ali on se i dalje kezi i bekelji kao da je blesav ♦ var. zgai (zgaĭesk, zgaĭașće) ♦ sin. zgîmboĭa, bîzgoĭa [Por.] ♦ rum. zgâi ♦ etim. < ? slov. zijati; ? lat. excăvīre

zgîĭe (mn. zgîĭ) [akc. zgîĭe] (i. ž.) — (pej.) zijavko, kezavko; blenta ∎ zgîĭe ĭe uom kam pruost kare askultă ku gura kaskată, kă nu înțaļaźe ńimika — zijavko je priprost čovek koji sluša otvorenih usta, jer ne razume ništa ♦ var. zgîĭtură [Por.]

zgîmboĭa (ĭuo ma zgîmbuoĭ, ĭel sa zgîmbuaĭe) [akc. zgîmboĭa] (gl. ref.) — ceriti se, keziti se ∎ đizvață kopilu pănă ĭe mik să nu sa zgîmbuaĭe așa, kî ĭe tare urît — odvikni dete dok je malo da se ne cereka tako, jer je jako ružno ♦ sin. zgîi [Por.] ♦ rum. zgâmboia ♦ etim. < slov. sŭ - gombovati, d. gomba, buză.

zgîrgori (ĭuo zgîrgorĭesk, ĭel zgîrgorĭașće) [akc. zgîrgori] (gl. p. ref.) — kovrdžati, uvijati se ∎ đi mik luĭ s-a zgîrgorit păru — kosa mu se od malena kovrdžala [Por.] ♦ rum. zgârgori

zgîrgorit (zgîrgorită) (mn. zgîrgoriț, zgîrgoriće) [akc. zgîrgorit] (prid.) — kovrdžav ∎ atîta ĭe păru luĭ đi zgîrgorit đi nu sa puaće pipćena ńiś tunźa — toliko mu je kosa kovrdžava da se ne može češljati ni šišati [Por.]

zgîrgur (mn. zgîrgurĭ) [akc. zgîrgur] (i. m.) — kovrdža ∎ grĭeu sa pĭapćină păru pļin đi zgîrgurĭ — teško se češlja kosa puna kovrža [Por.] ♦ rum. zgârgor

zgîrîĭa (ĭuo zgîrîĭ, ĭel zgîrîĭe) [akc. zgîrîĭa] (gl. p. ref.) — grebati, ogrebati, grepsti ∎ mîțu zgîrîĭe ku ungiļi kînd ĭe mîńiĭuos — mačak grebe noktima kad je ljut [Por.] ♦ rum. zgâria ♦ etim. < lat. *scaberare (< scaber)

zgîrîĭat1 (zgîrîĭată) (mn. zgîrîĭaț, zgîrîĭaće) [akc. zgîrîĭat] (prid.) — (med.) ogreban ∎ a veńit la kasă tuot zgîrîĭat, ama n-a vrut să spună unđe șî kare l-a zgîrîĭat — došao je kući sav ogreban, ali nije hteo da kaže gde i ko ga je ogrebao [Por.] ♦ rum. sgâriat

zgîrîĭat2 (mn. zgîrîĭaturĭ) [akc. zgîrîĭat] (i. m.) — grebanje ∎ kopilu nu s-a lasat đi zgîrîĭat ku piruońu, dakă a kîpatat bataĭe đi la ta-su — dete nije manulo grebanje ekserom, iako je dobilo batine od oca [Por.] ♦ rum. sgâriat

zgîrîĭtură (mn. zgîrîĭturĭ) [akc. zgîrîĭtură] (i. ž.) — (med.) ogrebotina, rana ∎ a trekut pin ruź, șî ĭ-a ramas zgîrîĭturĭ adînś pi mîń șî pi piśuare — prošao je kroz trnje, i ostale mu doboke ogrebotine po rukama i nogama [Por.] ♦ rum. sgârietură

zgîrś (mn. zgîrśurĭ) [akc. zgîrś] (i. s.) — (med.) grč ∎ a notat ustańit, șî la prins zgîrśu, sa fi fuost apa măĭ adînkă, sa fi îńekat sigurat — plivao je umoran i uhvatio ga grč, da je voda bila dublja, udavio bi se sigurno [Por.]

zgîrśi (ĭuo ma zgîrśesk, ĭel sa zgîrśașće) [akc. zgîrśi] (gl. p. ref.) — zgrčiti se, skupiti se, stegnuti ∎ mi s-a zgîrśit mațîļi đi fuame — zgrčila su mi se creva od gladi ∎ s-a zgîrśit đi frig, șî trămură tuot — zgrčio se od hladnoće, i sav se trese [Por.] ♦ rum. zgârci ♦ etim. < slov. sŭgrŭčiti

zgîrśitură (mn. zgîrśiturĭ) [akc. zgîrśitură] (i. ž.) — (pej.) tvrdica, cicija; sebičnjak ∎ zgîrśitură grĭa, pļin đi bań da nu dă la ńima ńiś în prumut — teška tvrdica, pun para, a ne da nikom ni na zajam ♦ var. zgîrśit [Por.] ♦ rum. zgârcitură

zgorńaĭkă (mn. zgorńeĭś) [akc. zgorńaĭkă] (i. ž.) — (izob.) (pej.) izgonac ∎ zgorńaĭkă s-a kĭemat koļașa ku kare la nuntă a dudait nașu ś-a șaḑut prĭamult șă n-a vrut să pļaśe, dakă s-a gaćit tuaće ađeturļi nunțășć — izgonac se zvao kačamak kojim se sa svadbe terao kum koji je sedeo predugo i nije hteo da pođe, iako su svi svadbeni običaji bili svršeni [Por.] ♦ rum. zgornire

zgorńi (ĭuo zgorńesk, ĭel zgorńașće) [akc. zgorńi] (gl. p. ref.) — isterati, oterati; izgnati ∎ vrĭamĭa sî sa zgorńaskă uoĭļi la pașćuńe — vreme je da se isteraju ovce na pašu ♦ sin. dudai, skoća [Por.] ♦ rum. zgorni ♦ etim. < bug, skorna, ukr. skornjaty

zgribĭenț (mn. zgribĭențurĭ) [akc. zgribĭenț] (i. m.) — zagrebenci, zagrebenće; grebenac, ostaci kučine ∎ zgribĭențu ĭe otpadu dî la kîlț śe uđașće-n darak, bun dă străkurat rakiĭa kînd sa friźe la kazan — zagrebenac je otpad sa kučine koji ostaje na grebenu, dobar je za proceđivanje rakije kad se peče na kazanu ∎ dăn ĭel sa fakut șă baćală dă kuśimă — od njega se pravila i osnova za ponjavu [Mlava] ♦ dij. var. zgrĭebiń (Tanda) [Por.] ♦ up. gibură [Por.] ♦ rum. zgrebenţ ♦ etim. < srb. zagrebenci (exp. Durlić)

zguomît (mn. zguomîće) (i. s.) — *galama, vika; buka* ♦ etim. < srb. glomot ?

zgurav (zguravă) (mn. zguravĭ, zgurave) [akc. zgurav] (prid.) — sipkav, mrvljiv ∎ kolaśel zgurav, sa maśină în gură — sipkav kolač, mrvi se u ustima ∎ pară zguravă — sipkava kruška ∎ ĭastă pĭapin zgurau, șî ĭastă pĭapin apuos — ima dinja sipkava, i ima dinja sočna ♦ supr. apuos, kļiuos [Por.] ♦ rum. zgurav ♦ etim. < srb. (z)gurav

zgură (mn. zgurĭ) [akc. zgură] (i. ž.) — ① zgura, gar, smolasta materija koja ostaje iza sagorevanja ∎ dupa śe faś fuoku ku ćumuru dîn maĭdan, să faśe multă zgură în ćionk or în șporiĭet — kada se loži vatra drvenim ugljem iz rudnika, u čunku ili šporetu nahvata se mnogo zgure ∎ zgura nuĭe ka fuńiźina, ĭa ĭe ka smuala ńiagră șî ļipiśuasă — zgura nije kao gar, ona je crna i lepljiva kao smola ∎ kînd să skutură ćuonku, fuńiźina ĭasă kî ĭe ușuară, dar zgura uđiașće, șî ćuonku trăabuĭe ćistît k-un bît — kada se čunak trese, gar izlazi jer je lagan, a zgura ostaje, pa čunak treba da se čisti nekim štapom [Hom.] ② otpadak ili sporedni proizvod pri topljenju, paljenju metalne rude; šljaka, troska, drozga (Речник МС) ③ čest toponim u rudarskim mestima istočne Sbije ♦ (top.) Zgurĭ, luok pi Kulmĭa mikă, în Arnaglaua, unđe vrodată s-a topit ruda — Zgure, zvano mesto na Maloj kulmi u ataru Rudne Glave, gde se nekada topila ruda ④ zagorelo mesto na dnu kuhinjske posude ∎ muĭarĭa a zuĭtat ćigańa pi fuok, șî s-a prins zgură pi fund — žena je zaboravila tiganj na vatri, i tiganj je zagoreo [Por.] ♦ rum. zgură

zîaśe [akc. zîaśe] (br.) ● v. ḑîaśe [Crn.] ♦ rum. zece

zîbovi (ĭuo ma zîbovĭesk, ĭel sa zîbovĭașće) [akc. zîbovi] (gl. ref.) — zabaviti se, zamajati se, zadržati se ∎ s-a zîbovit ku fîrtațî pin kafană, șî sa amînatat la lukru — zadražao se sa pajtašima u kafani, i zakasnio na posao ♦ sin. zăđina [Por.] ♦ dij. var. zîbavi (Šarbanovac) [Crn.] ♦ rum. zăbovi ♦ etim. < slov. zabaviti

zîdańiță (mn. zîdańiț) [akc. zîdańiță] (i. ž.) — (zast.) zidanica, sud za semenje ∎ zîdańiță a fuost vas đin obadă đi butuarkă, fakut đi pazît marunțîșu — zidanica je bila drveni sud od šupljike drveta, napravljen da se u njemu čuva zrnevlje ∎ zîdańița avut fund đi blană rotată, prins đi ĭa ku kuńe đe ļemn — zidanica je imala dno od okrugle daske, pričvršćene za nju drvenim čavlima ∎ fundu zîdańițî a fuost îngăurit la mižluok — dance zidanice bilo je probušeno na sredini ∎ î-n gaură la fundu zîdańițî a fuost înțapată đinuntru o furkă ku triĭ kuarńe, fakută đin kuorn uskat — u rupu na dnu zidanice bila je iznutra ubodena račka sa tri roga, izrađena od suvog drena ∎ furka ku tri kuarńe înțapată đinuntru în zîdańiță a rarit buobiļi să nu sa izgorĭaskă đi vlagă — troroga račka umetnuta u zidanicu iznutra razređivala je zrnevlje da se ne upali od vlage ♦ sin. butuarkă [Por.] ∎ zîdańiță la nuoĭ s-a kĭemat vas đi ļemn în kare s-a țînut oțătu, fakut ka źubanu, ku gaură largă đ-aputut oțătu sî sa ĭa ku śuoĭu — zidanica je kod nas bio sud u kome se držalo sirće, sličan žbanu, sa velikim otvorom da je sirće moglo da se zahvati čašom (Topla) [Crn.] ♦ dij. sin. baniță (Šipikovo) [Tim.]

zîmbak (mn. zîmbaśe) [akc. zîmbak] (i. s.) — (zast.) (bot.) krin, ljijan (Lilium candidum) ∎ zîmbak ĭe fluare đin građină, ku fluorĭ albe — krin je baštensko cveće, sa belim cvetovima ♦ sin. krin [Por.] ♦ rum. zambac ♦ etim. < tur. zambak

zîmbră (mn. zîmbre) [akc. zîmbră] (i. ž.) — (vet.) zazubica, upala desni kod konja (Gingivitis), ili bolne izraslice na usnama goveda ∎ zîmbră ĭe buala vićilor, kînd la vită krĭesk ńișći rînḑă miś pi buḑa, șî ĭa nu puaće sî paskă ńiś sî bĭa apă — izraslica je goveđa bolest, kad govedu izrastu neke male rese na usnama, pa govedo ne može ni da pase, ni da pije vodu ∎ (med.) zîmbrîļi la vită sa ļekuĭe ku fuarfiśiļi: kum ĭaļe krĭesk, așa uomu ļi taĭe — izraslice se kod goveda leče makazama: kako one rastu, tako ih čovek seče [Por.] ♦ rum. zâmbre ♦ etim. < slov. zonbŭ

zîmosîăk (mn. zîmosîăś) [akc. zîmosîăk] (prid.) — (za drvo) polusuvo, koje je izgubilo vlagu; sirovo ∎ ļiemnu gata s-a uskat, s-a fakut zîmosîăk, amunka sa sparźe ku sakurĭa — drvo se gotovo osušilo, polusuvo je i teško se cepa sekirom ♦ / zîmo < lat. semi — „pola” + sîăk < lat. siccus „suv” (exp. Durlić) [Por.] ♦ etim. < lat. semi- + siccus

zîrță [akc. zîrță] (i. ž.) — (med.) naočare ∎ mama a purtat zîrță đi mikă — majka je nosila naočare od malena ∎ am numa o parĭake đi zîrță, ļi duk kînd lukru ku aku — imam samo par naočara, nosim ih kad radim sa iglom ∎ sa vaĭtă kă ńiś ku zîrțîļi nu măĭ vĭađe — žali se da ni sa naočarima više ne vidi [Por.] ♦ dij. sin. okĭeț [Buf.] ♦ dij. sin. oćilă, naośiri (Urovica) [Pad.] ♦ rum. zarțale

zmău (mn. zmăĭ) [akc. zmău] (i. m.) — (demon.) zmaj, (astr.) kometa, bolid ∎ zmău ĭe o viđarĭe kare zbuară pista śerĭ — zmaj je svetlost koja leti preko neba ∎ zmău tună pi kuoș în kasă unđe traĭașće vro văduvă ćinîră, sa profaśe voĭńik ș-o ia đi ibomńikă — zmaj ulazi kroz odžak u kuću u kojoj živi mlada udovica, pretvara se u muškarca i uzima je za ljubavnicu ♦ sin. al zburatuorĭ [Por.] ♦ rum. zmeu ♦ etim. < slov. zmij

zminćală (mn. zminćaļe) [akc. zminćală] (i. ž.) — ① smetnja, ometanje ∎ ńiś o dobîndă nuĭe đin ĭel, numa zminćală la tuot lukru — nikakva korist od njega, samo smetnja na svakom poslu ∎ zminćală la vuorbă — smetnja u govoru ② (med.) mentalna bolest ∎ s-a fakut ku zminćală la kap, lovit — rodio se sa nekom mentalnom smetnjom, ćaknut ♦ var. sminćală [Por.] ♦ rum. sminteálă

zminći (ĭuo zminćesk, ĭel zminćașće) [akc. zminći] (gl. p. ref.) — ① smetati, ometati ∎ fuź, nu ma zminći đin lukru — beži, nemoj mi smetati u poslu ② pogrešiti ∎ a zminćit drumu, ș-a pļekat în parća strîmbă — pogrešio je put, i krenuo na krivu stranu ∎ a zminćit la numîr — pogrešio u brojanju ♦ var. sminći ♦ sin. greșî [Por.] ♦ rum. zminti

zminćit (zminćită) (mn. zminćiț, zminćiće) [akc. zminćit] (prid.) — ① ometen, sa smetnjama ∎ zminćit đin vrĭame rîa, s-a pĭerdut în munće — ometen lošim vremenom, zalutao je u planini ② (med.) ćaknut, lud ∎ nu țîńe minće ńimika, kî ĭe đin vro buală în kopilariĭe kîta zminćit la kap — ne pamti ništa, jer je od neke bolesti u detinjstvu malo udaren u glavu ♦ var. sminćit [Por.] ♦ rum. smintit

zmintă (mn. zminće) [akc. zmintă] (i. ž.) — smetnja ∎ numa a fakut la zminće, șî l-a lupadat afară — samo je pravio smetnje, pa su ga izbacili napolje ∎ kum n-ažuns pănă akuma, are vro zmintă vrunđiva — čim nije stigao do sada, ima neku smetnju negde ♦ / skr. < zminćală [Por.] ♦ rum. smintă ♦ etim. < srb. smetnja

zmîk (uzv.) — **

zmîkńi (ĭuo zmîkńesk, ĭel zmîkńașće) [akc. zmîkńi] (gl. p. ref.) — trgnuti, cimnuti, povući unazad; uzmaknuti ∎ vaka s-a spumîntat, a zmîkńit înapuoĭ, șî la gazît pi piśuor — krava se uplašila, cimnula unazad i nagazila ga na nogu ♦ / < zmîk ♦ up. stokńi [Por.] ♦ rum. smâcni ♦ etim. < srb. uzmaknuti, exp. Durlić

zmĭaură (mn. zmĭaurĭ) [akc. zmĭaură] (i. ž.) — (bot.) malina ∎ zmĭaura ĭe buruĭană ku buobe marunće ka mura, numa sînt ruoșe — malina je biljka sa sitnim bobicamae kao kupina, samo su crvene [Mlava] ♦ dij. sin. maļină [Por.] ♦ rum. zmeură

zmĭeura (ĭuo zmĭaur, ĭel zmĭaură) [akc. zmĭaura] (gl.) — (onom.) maukati, mijaukati ∎ pănă kînd va zmĭeura mîțo-la în puod? — dokle će maukati ona mačka na tavanu? ∎ mîrtanu zmĭeură într-o vrĭame tare, ka kînd s-a ńekat ku vro žuavină — mačor je maukao jedno vreme jako, kao da se davio sa nekom životinjom ♦ up. mîrońa [Por.] ♦ rum. mieuna

zmĭeurat (mn. zmĭeuraturĭ) [akc. zmĭeurat] (i. ž.) — (onom.) maukanje ∎ sa uśuĭat mîțî, a gaćit zmĭeuratu — mačke su se smirile, završile su maukanje ∎ în marta nu sa puaće trai đi zmĭeuratu mîțîlor — u martu se ne može živeti od mačjeg maukanja [Por.]

zmuaćik (mn. zmuaćiśe) [akc. zmuaćik] (i. s.) — smotuljak; pramen ∎ a tuors kairu gata tuot, ĭ-a ramas numa un zmuaćik đi lînă — isprela je gotovo celu kudelju, ostajo joj je samo jedan smotuljak vune ♦ sin. biț [Por.] ♦ rum. smoatic

znam (mn. zname) [akc. znam] (i. s.) — spomenik ∎ ș-am dus akolo, am taĭat purśiel, ș-am dat znamu, să aĭbe znam la groapă, la kasă ĭeĭ, să aĭbe dă vĭek, dă veśiĭe — i odnela sam tamo, zaklala sam prase, i namenila spomenik, da ima na grobu, kod njene kuće za vek, za večnost ♦ / skr. < znamîn [Bran.] ♦ dij. var. znamîn [Por.] ♦ rum. znamă

znamîn (mn. znamîń) [akc. znamîn] (i. m.) — (rel.) nadgrobni spomenik ∎ în Porĭeśa, znamînu la mormîntu muortuluĭ sa puńe pănă nu sa-npļińașće anu đi la muarće — u Poreču se spomenik na grobu pokojnika postavlja pre isteka godišnjice smrti ∎ dakă uomu nu puaće să pună znamîn la parinț pănă la anu, ăl puńe pănă la triĭ ań — ako čovek ne može roditeljima da postavi spomenik do godinu dana, onda ga postavlja do treće godine ∎ dakă nu sa puńe znamînu pănă la triĭ ań, đ-aśi înkolo nu sa măĭ puaće puńa ńiśkînd — ako se spomenik ne postavi do treće godine, posle toga se ne može postaviti nikad ∎ moșîĭa lu parinț la kare kopiĭi n-a pus znamîn, pĭarđe birekĭetu, șî moșćeńitori n-o sî pouată arańi ku ĭa — imovina roditela kojima deca nisu podigla spomenik, gubi plodnost, i naslednici neće moći da se prehrane sa nje ♦ sin. pĭatră [Por.] ♦ rum. znamăn ♦ etim. < slov. znamen

znobiu (znobiuă) (mn. znobiț, znobiće) [akc. znobiu] (prid.) — zloban, sklon zlu i drugim nedelima; zloća; zlobnik ∎ ma nu-m puvestă dă ĭel, așa uom znobiu nu vreau să văd ku uoki — ma nemoj mi pričati o njemu, takvog zlobnika ne želim da vidim očima [Mlava] ♦ rum. zlobiu

znobiuluĭ [akc. znobiuluĭ] (pril.) — zlobnički ∎ nu ĭ-anvaț ńima, iĭ lukre tuot znobiuluĭ kî așa sînt fakuț — niko ih nije učio, oni sve rade zlobnički jer su tako rođeni ♦ var. (skr.) znobiu [Mlava] ♦ rum. zlobiu

znuabă (mn. znuabe) [akc. znuabă] (i. ž.) — ① zloba, nedelo, zločin; spletka, intriga; smicalica ∎ bugari a fakut mare znuabe dă vrĭamĭa dă rat, da ńima nu ĭ-a suđit prăntu aĭa — Bugari su činili velika zla za vreme rata, a niko im nije sudio zbog toga ∎ nuĭe uom kum trăbe, numa faśe la znuabe, alta nu șćiĭe — nije čovek kako treba, samo pravi smicalice, drugo ne zna [Mlava] ② (o deci) nestašluk ∎ aldrakuluĭ kopilo-sta, a krĭeskut, da nu sa măĭ lasă đi znuabe — đavolasto dete, odraslo je, a nije se manulo nestašluka (Tanda) [Por.] ♦ rum. zloabă ♦ etim. < srb. zloba

zobară (mn. zobare) [akc. zobară] (i. ž.) — (zast.) zobnica ∎ zobară ĭe o trastă în kare sa puńe zuob, șî sa atîrna la kal la kap sî manînśe kalu đin ĭa — zobnica je torba u koju se stavalja zob, i kači se konju na glavu da konj iz nje jede zob ♦ sin. zomńiță [Por.]

zomńiță (mn. zomńiț) [akc. zomńiță] (i. ž.) — zobnica ∎ trasta đin kare sa arańiașće kalu ku zuob — torba iz koje se konj hrani zobom ♦ var. zuomńița ♦ sin. zobară [Por.] ♦ etim. < srb. zobnica

zubun (mn. zubuńe) [akc. zubun] (i. s.) — zubun ∎ zubun a fuost țuală śe s-a purtat đisupra, pista alalće țuaļe, fakut đi śuarik gruos, ku mîńiś skurće, or fara mîńiś — zubun je gornji haljetak koji se nosio preko druge odeće, skrojen od debljeg sukna, sa kratkim rukavima, ili bez rukava ∎ zubunu a purtat șî muĭeriļi, șî uamińi — zubun su nosili i muškarci i žene ∎ zubunu s-a pĭerdut întra raturĭ, kînd l-a skimbat burka — zubun se izobičajio izmedju dva rata, kada ga je zamenio kaput [Por.] ♦ rum. zăbun ♦ etim. < tur. zibin < arap. ğubbä

zuĭta (ĭuo zauĭt, ĭel zauĭtă) [akc. zuĭta] (gl. p. ref.) — zaboraviti, zaboravljati (se) ∎ aĭa ś-a fuost, trăbe zuĭta — to što je bilo, treba zaboraviti ∎ răotaća nu sa zauĭta ļesńe, or ĭuta — zločin se ne zaboravalja lako, ili brzo [Por.] ♦ dij. var. uĭta [Kmp.] ♦ rum. zăuita

zuĭtare (mn. zuĭtărĭ) [akc. zuĭtare] (i. ž.) — zaborav ∎ dupa șapće ań, al muort trĭaśe în zuĭtare, tuoț ăl zauĭtă — posle sedam godina, pokojnik prelazi u zaborav, svi ga zaborave [Crn.] ♦ rum. zăuitare

zuĭtat (zuĭtată) (mn. zuĭtaț, zuĭtaće) [akc. zuĭtat] (prid.) — zaboravljen, koji je pao u zaborav ∎ mulće ađeturĭ batrîńe sînt astîḑ zuĭtaće — mnogi stari običaji su danas zaboravljeni [Por.]

zuĭtatură (mn. zuĭtatuorĭ) [akc. zuĭtatură] (i. s.) — zaboravko, onaj koji lako i često zaboravlja ∎ la fakut muĭkî-sa ka o zuĭtatură grĭa, đ-aĭa șkuala nu ĭ-a mĭers — rodila ga je majka kao teškog zaboravka, zato mu škola nije išla [Por.]

zuort (mn. zuorturĭ) [akc. zuort] (i. s.) — ① žurba, zort ∎ lukru ku zuort — rad u žurbi ∎ a dat mare zuort, ama ĭară n-a gaćit lukru — zapeli su iz sve snage, ali opet nisu svršili posao ② frka, nevolja ∎ ńima nu șćiĭe śe zuort a dat pista lumĭe kînd a veńit mńamțî — niko ne zna kakva je nevolja snašla ljude kada su došli Nemci ∎ a kriśit kă nu puaće să vină, kă are vrun zuort — poručio je da ne može doći, jer ima neku frku ♦ var. zort ♦ sin. grab, vuraĭală, dura [Por.] ♦ rum. zor ♦ etim. < tur. zor

zvînta (ĭuo zvînt, ĭel zvîntă) [akc. zvînta] (gl. p. ref.) — prosušiti, osloboditi se vlage ∎ sî măĭ așćetăm kîta ku sapatu, sa va măĭ zvînta pomîntu — da sačekamo malo sa okopavanjem, možda će se prosušiti zemlja ∎ la strîbatut pluaĭa, ș-a pus burka la kamîn sî sa zvînće — probila ga je kiša, i stavio je kaput kraj kamina da se prosuši ♦ sin. zbiśula [Por.] ♦ rum. zvânta ♦ etim. < lat. *exventare

zvîntat (zvîntată) (mn. zvîntaț, zvîntaće) [akc. zvîntat] (prid.) — prosušen; suv ∎ sa ḑîśe kî ĭe śuava zvîntat kînd a fuost ud, da s-a uskat măĭdo tuot la vînt or la suare — kaže se da je nešto prosušeno kad je bilo mokro, a osušilo se gotovo sasvim na vetru ili suncu ∎ măĭ đes sa ḑîśe đi pomînt rîveńit kî s-a zvîntat — najčešće se kaže za vlažnu zemlju da se prosušila [Por.] ♦ rum. zvântat