|
 |
 |
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (m. sg.) Belaĭśan • (m. pl.) Belaĭśeń • (f. sg.) Belaĭśană • (f. pl.) Belaĭśeńe • Centralni Vlasi • Munćeni • Narečje: subbanatsko | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
BELJAJKA (554 st.), ratarsko-stočarsko (45,8% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa, na dolinskim stranama Prnjavora (Dubnice), leve pritoke Resave, u podnožju Golog (319 m) i Česminog brda (365 m), 2 km istočno od starog puta Despotovac-Ćuprija, 8,5 km južno od Despotovca. Površina atara iznosi 1.200 ha. Po predanju, naziv se trojako tumači: pedološkog je porekla - od bele zemlje; potiče od beljikove kore gore (šume, koje je na mestu današnjeg sela nekada dosta bilo); i po događaju - belaju, koji je ovde snašao Turke. Prostorno se razvija u visinskom pojasu 220-360 m. Deli se na grupe srodničkih kuća (Buzernići, Nedeljkovići, Perići, Brndošani i dr.). Osnovana je na mestu nekog starog naselja (ostaci starog posuđa, oružja, značajno srednjovekovno zdanje Bela Crkea i sl.), najverovatnije, početkom XVIII v.: kada se naseljavaju meštani Vojnika, poreklom iz Erdelja. Prvih decenija XIX v. ima 43 kuće (1819), a po oslobođenju od Turaka 135 kuća i 747 žitelja (1892). St. je pravoslavno (slavi Sv. Nikolu, Sv. Jovana, Petkovicu, Sv. Aranđela, Sv. Đorđa i dr.; litije Spasovdan), preovlađujuće srpsko, doseljeno u XVIII i XIX v. iz Erdelja, Crne Reke, okoline Prilepa i drugih krajeva, a ima i drugih nacionalnosti (Vlasi, Makedonci, Rumuni i dr.). Indeks demografskog starenja (i$) kreće se u rasponu od 0,7 (1961) do 0,9 (1991). Pravoslavna "Bela crkva" posvećena Rođenju Bogorodice, izgrađena u XV v., proglašena je kulturnim dobrom 1969. (restaurirana 1994/95). Električnu energiju dobija 1952, telefonske veze 1988, a vodosnabdevanje je individualno (sopstveni vodovodi - 81,1% domaćinstava, kopani bunari i dr.). Ima četvororazrednu OŠ (počela sa radom 1865), dom kulture, spomen-ploču borcima palim u II svetskom ratu (postavljenu 1948), MK, privatnu veterinarsku ambulantu, benzinsku pumpu, magacin Zemljoradničke zadruge "Sloga" iz Despotovca i dr. Stari rudnik mrkog uglja prestao je sa radom 1950. god. Veliki ekonomski značaj nmaju ovčarstvo, proizvodnja pšenice, kukuruza, povrća i krmnog bilja. • Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Beljajka |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
S T A T I S T I K A
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
G E O G R A F I K A
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
LEGENDA:
 = vlaško
 = Vlasi
i povlašeni Srbi
 =
mešovito 
= romska mahala
 = bajaško
(Romi) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija sproveden je 1850. godine. Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2) Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3) Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima! | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Broj pogleda : 821 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||