RAŠANAC (1.264 st.), ratarsko (47,6% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (205 m) kosi i obalama (veći deo na desnoj) Rašanačkog potoka, desne pritoke Mlave, 13 km SZ od Petrovca. Površina atara iznosi 1.902 ha. Objedinjuje tri "kraja", Mlavu, Rašanac i Pribić. Pod imenom Rašanica pominje se u turskom popisu 1467. (36 kuća), kao Ražanci (šanac) 1733. (30 domova), a pod nazivom Rašanci 1820. (78 kuća). St. je vlaško (slavi Sv. Aranđela, Petkovicu, Sv. Jovana, Sv. Nikolu, Đurđic, Sv. Stevana, Veliku Gospojinu, Sv. Alimpija, Mitrovdan i dr.; zavetina Trojice; do 70-ih god. XX v. održavao se vašar na Todorovu subotu), starinačko i doseljeno iz Timočke krajine, Vlaške, Crne Reke, Brzohoda u Moravi, okoline Majdanpeka, Cerovice u Zviždu i Šumadije. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,7 (1961) do 1,4 (1991). Izgradnja pravoslavne crkve Sv. Trojice započeta je 1992. na mestu starog groblja. Struju dobija 1956/57, telefonske veze 1992, a vodom se snabdeva iz kopanih bunara i sa izvora (Fantana lu mošu Rista alu Dobrijanj, Izvoru lu Markonj, Izvoru lu Bunšjonj, Fantana lu mošu Mjajl, koji se smatra lekovitim, i Šjušuru lu Škodrijanj). Ima osmorazrednu OŠ "Prof. Brana Paunović" (počela sa radom 1865), Dom kulture "Đura Jakšić" (1948), zdravstvenu stanicu (1948), poštu (1948), veterinarsku ambulantu (1955), Zemljoradničku zadrugu "Zajednica" koja je osnivač Štedno-kreditne službe, lokalnu pijacu (pazarnn dan - nedelja) i dr. Predstavlja gravitaciono središte za tri naselja - Starčevo, Orljevo i Dubočku.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Rašanac
|
