MOKRANJE (1.140 st.): ratarsko (57,2% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na stranama Sikolske reke, leve pritoke Timoka, s obe strane asfaltnog puta ka Negotinu, 5 km zapadno od železničke pruge Negotin-Zaječar, 10 km južno od Negotina. Površina atara iznosi 2.538 ha. Izvesno vreme krajem XX v. nosi naziv Milanovo, pa nakon toga ponovo sadašnje (staro) geografsko ime. Prostorno se razvija u visinskom pojasu 80-120 m. Objedinjuje tri "male": Gornju, Srednju i Prekorečku, od kojih se jedan fizionomski deo u poslednjoj naziva Srbija. Pripada starim naseljima. Navodi se u tursko doba kao jedno od sela u hasu formiranom između 1491. i 1521. i kasnije (1530. - 34 kuće i 1586. - 23 kuće). Kroz istoriju pominje se više puta i beleži promenljivu naseljenost (1723-1725. kao Mokreny, 1783: kada je "većina kuća pod zemljom" - "burdelji": 1846. - 188 kuća, 1866. - 266 kuća, 1921. - 420 domova i 1.922 žitelja itd.). Izvesno vreme, "zbog turskog zuluma", meštani su se raselili, pa potom ponovo naselili. St. je pravoslavno (slavi Petkovicu, Nikoljdan, Aranđelovdan, Sv. Alimpija, Veliku Gospojinu i dr.; zavetina Uskrs), a nacionalno se izjašnjava kao srpsko i vlaško (starinačko i doseljeno do kraja XIX v. - Kosovo, Rumunija: Bugarska, okolna sela i dr.). Antropogeografskim i etnološkim ispitivanjima svrstano je u vlaška sela. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,7 (1961) do 1,5 (1991). Pravoslavni hram Sv. Trojice izgrađen je 1872. god. Vodom se snabdeva preko sopstvenih vodovoda (46,6% domaćinstava), iz kopanih bunara (36,8%), preko javnog vodovoda (15,6%) i dr. Ima četvororazrednu OŠ (2000 2001. - 18 učenika), MZ i MK, zdravstvenu ambulantu, železničku stanicu i dr.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Mokranje
|
