VELJKOVO (316 st.), ratarsko i vinogradarsko (45,3% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (100- 120 m) levoj dolinskoj strani Timoka, desne pritoke Dunava, u istočnom podnožju Rogljevskog brda, pored železničke pruge Zaječar-Negotin, s obe strane puta ka Negotinu (preko Kobišnice). 15,5 km JI od Negotina. Površina atara iznosi 734 ha. Do kraja XIX v., kada dobija sadašnje geografsko ime, nosi naziv Bljuvanovac. Nepravilnog je okruglastog oblika sa izduženom stranom u meridijanskom pravcu. Obuhvata dva "kraja", Gornji i Donji. Ostaci starina su značajni i mnogobrojni, grad Četaće, groblje nepoznatog porekla i starosti i dr. Pominje se u tursko doba (1530. - 28 kuća i 1586. - 10 kuća). Preteču današnjeg sela čine pet "burdelja" - pastirskih naseobina, kojih je bilo krajem XVII i u HVIII v. na lokalitetu Kućača. Kroz istoriju beleži promenljivu naseljenost (1846. - 56 kuća. 1866. - 63 kuće, 1921. - 105 domova i 562 žitelja itd.). St. je pravoslavno (slavi Jovanjdan, Petkovicu, Nikoljdan i dr.; zavetina Spasovdan), a nacionalno se najvećim delom izjašnjava kao srpsko (starosedelačko, preseljeno iz "burdelja", i doseljeno pre i u XIX v. iz Timočke krajine, Bugarske, okolnih sela i dr.). Antropogeografskim i etnološkim ispitivanjima svrstano je u vlaška sela. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 1,2 (1961) do 2,9 (1991). Električno osvetljenje dobija krajem 50-ih god. XX v., a vodosnabdevanje je nndividualno (sopstveni vodovodi - 51,1% domaćinstava, kopani bunari - 42,4%) i kolektivno (6,5%). Ima četvororazrednu OŠ (počela saradom 1899; 2000 2001. - 3 učenika), MZ i MK, zadružni dom i dr.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Veljkovo
|
