PRLITA (250 st.), pogranično (ka Bugarskoj) ratarsko-stočarsko (2% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa, u podnožju Stare planine (2170 m), na dolinskim stranama periodičnog Prlitskog potoka, desne pritoke Belog Timoka, 10 km JI od Zaječara. Površina atara iznosi 1.569 ha. Prostire se u visinskom pojasu 200-340 m. Podeljena je na tri fizionomska dela Prlitu (centar sela), Prlitu Timok i Vršku čuku, od kojih je poslednji rudarska kolonija koju su pre II svetskog rata izgradili Belgijanci za potrebe radnika rudnika, koji je bio u njihovom vlasništvu. God. 1924. broji 112 domova i 600 žitelja. Razvoj naselja je tesno povezan sa razvojnom dinamikom Rudnika kamenog uglja "Vrška čuka". Posle II svetskog rata uprava rudnika premeštena je (zbog bogatijih i kvalitetnijih naslaga uglja) iz Vrške čuke u Avpamicu (Grljan). U ovom periodu P. ima negativan demografski razvoj (1953. - 908.. 1971. - 646, 1981. - 451 žitelj itd.) zbog iseljavanja meštana većinom u susedni Grljan. Današnje st. uglavnom čine penzioneri, koji su radili u pomenutom rudniku, gde su sada zaposleni malobrojni radno aktivni žitelji. St. je pravoslavno (seoska slava Trojice), uglavnom vlaškog porekla, a nacionalno se izjašnjava kao srpsko (98%). Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,7 (1961) do 3,8 (1991). Početna elektrifikacija povezana je sa otvaranjem i radom rudnika, a savremena izvršena je posle II svetskog rata. Vodom se većinom snabdeva sa izvora. Ima MK, granični prelaz "Vrška čuka" i dr.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Prlita
|
