Kartica sela:

Šarbanovac Şarbanuţ [072]

(m. sg.) Şîrbovĭan • (m. pl.) Şîrbovĭań • (f. sg.) Şîrbovĭană • (f. pl.) Şîrbovĭańe • Centralni Vlasi • Munćeni • Narečje: subbanatsko

pi/pe/pĭe/pră/pă	đi/đe/ďe/dă	klańe/klaĭe	ḑău/zău	śe/će/če/ťe	ź/đ/ď/ğ
pră	đi	ń	ḑ	ś	ź

ŠARBANOVAC (2.161 st.), ratarsko (16:9% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (210 m) obalama Šarbanovačke reke, leve pritoke Crnog Timoka, 18 km južno od Bora. Površina atara iznosi 5.042 ha. Naziv, po predanju, potiče od vlaške reči serv ili šarb - jelen, divokoza (ova divljač se nekada okupljala oko izvora tople vode). Fizionomski povezuje dve osnovne celine: Selo, glavni deo naselja, gde se u centru nalazi termomineralni izvor sumporne vode poznat pod imenom Šarbanovačka banja (30°C), i sedam "pojata", nekadašnjih privremenih stočarskih naselja, koje okružuju selo - Pađina mare (Velika padina), Faca (Prema Suncu), Ogaša sek (Suvi potok), Dubrava, Ogašaa njestaranilor (Nestorov potok), Ogaša punđula (Punđulov potok) i Baba-jona (Preko Timoka). Prvobitno naselje stvoreno je na Selištu, kod sadašnje raskrsnice puteva za Paraćin i Zaječar. Pominje se 70-ih god. XVI v. St. je pretežno srpsko (slavi Trojice, Sv. Iliju i Sv. Arhatela; vašapu - 24. jun: 2. avgust i 23. oktobar), starosedelačko. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,6 (1961) do 1,5 (1991). Pravoslavna crkva Sv. Trojice sazidana je 1925. god. Sistem centralnog (kolektivnog) vodosnabdevanja je u izgradnji. Ima osmorazrednu OŠ, MK, dom kulture, biblioteku, bioskop, zdravstvenu stanicu, poštu, Zemljoradničku zadrugu "Timok" i dr. Većina meštana zaposlena je u Boru.

• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Šarbanovac

O poreklu stanovništva:

(U pripremi!)

S T A T I S T I K A

1850.¹⁾ (Vlasi)

1866.²⁾ (Vlasi)

1921. (Rumuni)³⁾

2011. (Vlasi)

Kuća

Duša

Svega

Srba

Vlaha

% Vl.

Svega

Srba

Rumuna

% Rum.

Svega

Srba

Vlaha

% Vlaha

Rumuna

153

915

1310

1297

99.01

2286

2259

98.82

1624

772

690

42.49

G E O G R A F I K A

Fizionomske karakteristike			Nadmorska visina u m.		Površina	Tradicionalna
Tip	Oblik	Reljef	Centar	Visinski pojas	ha	privreda

GRAĐA U REČNIKU:

Etnogr. oblast: Crna Reka

LEGENDA:

= vlaško

= Vlasi i povlašeni Srbi

= mešovito

= romska mahala

= bajaško (Romi)

^{1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija
sproveden je 1850. godine.
Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi
Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852}

²⁾Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872

³⁾Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima!

Broj pogleda : 907

aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź