ŠARBANOVAC (2.161 st.), ratarsko (16:9% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (210 m) obalama Šarbanovačke reke, leve pritoke Crnog Timoka, 18 km južno od Bora. Površina atara iznosi 5.042 ha. Naziv, po predanju, potiče od vlaške reči serv ili šarb - jelen, divokoza (ova divljač se nekada okupljala oko izvora tople vode). Fizionomski povezuje dve osnovne celine: Selo, glavni deo naselja, gde se u centru nalazi termomineralni izvor sumporne vode poznat pod imenom Šarbanovačka banja (30°C), i sedam "pojata", nekadašnjih privremenih stočarskih naselja, koje okružuju selo - Pađina mare (Velika padina), Faca (Prema Suncu), Ogaša sek (Suvi potok), Dubrava, Ogašaa njestaranilor (Nestorov potok), Ogaša punđula (Punđulov potok) i Baba-jona (Preko Timoka). Prvobitno naselje stvoreno je na Selištu, kod sadašnje raskrsnice puteva za Paraćin i Zaječar. Pominje se 70-ih god. XVI v. St. je pretežno srpsko (slavi Trojice, Sv. Iliju i Sv. Arhatela; vašapu - 24. jun: 2. avgust i 23. oktobar), starosedelačko. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,6 (1961) do 1,5 (1991). Pravoslavna crkva Sv. Trojice sazidana je 1925. god. Sistem centralnog (kolektivnog) vodosnabdevanja je u izgradnji. Ima osmorazrednu OŠ, MK, dom kulture, biblioteku, bioskop, zdravstvenu stanicu, poštu, Zemljoradničku zadrugu "Timok" i dr. Većina meštana zaposlena je u Boru.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Šarbanovac
|
