RUDNA GLAVA (2.549 st.) ratarsko-stočarsko (25,1% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa, na dolinskim stranama Šaške reke i JI padinama Liškovca, u visinskoj zoni 180-690 m, 24 km JI od Majdanpeka. Naziv dobija po specifičnim oblicima reljefa kupastog oblika - glave, i utvrđenih tragova ranijeg rudarstva. Površina atara iznosi 11.556 ha. Povezuje dva zaseoka, Krš i Bliznu. Na rečici Prerast, 3 km uzvodno od ušća u Šašku reku, nalazi se jedna od šest prerasti u našoj zemlji. Kulturno-istorijskim značajem se ističe arheološko nalazište (ranoeneolitski rudokop, najstariji rudnik bakra u centralnoj Evropi, čija eksploatacija datira još od 4. milenijuma pre nove ere), koje je 1981. proglašeno kulturnim dobrom. Nastala je u drugoj polovini XVIII v. Dinamičan demografski porast ima na prelazu XIX u XX v. (1893. - 270. a 1921. - 1.712 žitelja). St. je pravoslavno (slavi Sv. Stefana, Sv. Jovana, Sv. Nikolu i dr.; seoska slava Petrovdan; vašari 15. maj. 12. juli; 2. avgust i 18. septembar), doseljeno u vreme osnivanja naselja iz Poreča i početkom XIX v. iz istočnog dela Timočke krajine i rumunskog Banata. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,2 (1961) do 0,9 (1991). Pravoslavni hram posvećen Sv. Savi izgrađen je 1899. (osvećen 1901). Električnu energiju dobija 1938/39. kada je izgrađena mini centrala na drva (savremena elektrifikacija 1955/56), vodovod 1977. (vodovod Biger-Rudna Glava), a telefonske veze u dva perioda, 1959. i 1979. god. Ima osmorazrednu OŠ "Branko Perić" sa dve četvororazredne škole, u zaseocima Blizna i Krš, dom kulture, spomenike borcima poginulim u I i II svetskom ratu, spomenik poginulim partizanima i crvenoarmejcima na Bukovoj Glavi, spomenik Tiki Strainovnću, MK, zdravstvenu stanicu, veterinarsku ambulantu, poštu. Zemljoradničku zadrugu "Deli Jovan” (25 radnika), otkupnu stanicu i sušaru lekovitog bilja "Miroč-bilje" (menta, tamjan i lavanda), lokalnu pijacu (pazarni dan - nedelja) i dr. Od 1968. održava se "Seoska sportska olimpijada" (poslednje nedelje u maju). Većina meštana ekonomsku egzistenciju ostvaruje u Majdanpeku.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Rudna Glava
|
