Kartica sela:

Mosna Muosna [087]

(m. sg.) Mosńan • (m. pl.) Mosńeń • (f. sg.) Mosńańă • (f. pl.) Mosńeńe • Centralni Vlasi • Munćeni • Narečje: subbanatsko

pi/pe/pĭe/pră/pă	đi/đe/ďe/dă	klańe/klaĭe	ḑău/zău	śe/će/če/ťe	ź/đ/ď/ğ
pi	đi	ĭ	ḑ	ś	ź

MOSNA (920 st.), ratarsko-stočarsko (22,2% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa, 9 km južno od ušća Porečke reke u Dunav, u visinskom pojasu 80-420 m, 42 km istočno od Majdanpeka. Površina atara iznosi 3.799 ha. Prvobitno naselje je potopljeno 1968, kada je premešteno 2 km uzvodno, zbog izgradnje HE "Đerdap I". Objedinjuje osam fizionomskih delova, "kulmja" - vlaška reč sa značenjem kosa, vis, breg, padina i sl. (Kornjet, Mosna, Selište, Kormatura, Priod, Dumbrava, Bauca i Paprenica) i vikend- naselje Obljaga Mare. Pominje se u austrijskom izveštaju 1739. (11 domova) i popisu 1893. (104 žitelja). St. je srpsko (slavi Petkovicu, Mitrovdan i Sv. Aranđela, seoska slava Spasovdan; vašari 25. maj i 10. oktobar), doseljeno u drugoj polovini XVIII v. iz Timočke krajine. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,2 (1961) do 0,6 (1991). Pravoslavna crkva Sabora srpskih Prosvetitelja izgrađena je od 1967. do 1970. god. Električnu energiju, vodovod i telefonske veze dobija u periodu 1968-1970. god. Ima četvororazrednu OŠ, MK, dom kulture, spomenik borcima palim u II svetskom ratu (izgrađen 1970), tri fabrike u kojima radi ukupno 1,6 hilj. radnika - za produkciju elektroproizvoda "FEP", za proizvodnju metalne galanterije "Megaplast" i drvna industrija "Poreč", otkupne stanice Zemljoradničke zadruge "Sloga" iz Donjeg Milanovca i "Miroč-bilje" (šumski plodovi, vuna i dr.).

• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Mosna

O poreklu stanovništva:

(U pripremi!)

S T A T I S T I K A

1850.¹⁾ (Vlasi)

1866.²⁾ (Vlasi)

1921. (Rumuni)³⁾

2011. (Vlasi)

Kuća

Duša

Svega

Srba

Vlaha

% Vl.

Svega

Srba

Rumuna

% Rum.

Svega

Srba

Vlaha

% Vlaha

Rumuna

318

375

348

92.8

570

570

100

720

912

8.47

G E O G R A F I K A

Fizionomske karakteristike			Nadmorska visina u m.		Površina	Tradicionalna
Tip	Oblik	Reljef	Centar	Visinski pojas	ha	privreda
razbijeno	izduženo	brdsko-plan.	80	80-420	3799	stočarsko-ratarska

GRAĐA U REČNIKU:

Etnogr. oblast: Poreč

LEGENDA:

= vlaško

= Vlasi i povlašeni Srbi

= mešovito

= romska mahala

= bajaško (Romi)

^{1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija
sproveden je 1850. godine.
Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi
Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852}

²⁾Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872

³⁾Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima!

Broj pogleda : 900

aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź