|
U muzeju u Majdanpeku danas su prvi put izloženi
predmeti otkriveni u potopljenom arheološkom lokalitetu 'Vlasac',
koje potiče iz srednjeg kamenog doba [mezolit], oko sedmog
milenijuma pre nove ere. Izložba je otvorena povodom 18. maja
svetskog Dana muzeja, kao i obeležavanja dve decenije razvoja
muzejske delatnosti u Majdanpeku.
Ovo nalazište na obalama Dunava, tri kilometara nizvodno od
Lepenskog Vira, lokaliteta iz istog doba, otkrila je sredinom 1970.
godine geolog Jelena Marković-Marjanović, a prva arheološka
istraživanja započeli su akademik Dragoslav Srejović i Zagorka
Letica.
Uz pomoć desetak arheologa, za četiri meseca na Vlascu su otkrivena
i obradjena 43 stambena objekta, 87 grobova i više od 35.000
arheoloških predmeta. Ispod gustog spleta kupina tada su otkriveni i
ispitani detalji koji ukazuju na kulturu tadašnjih stanovnika,
otkriveni su brojni grobovi i pokretni arheloški nalazi koji su
pokazali da je Vlasac jedan od najzačajnijih mezolitskih lokaliteta
u jugoistočnoj Evropi i sa mnogim sličnostima naselju Lepenski Vir.
Objašnjavajući čudan splet okolnosti u procesu istraživanja
lokaliteta Vlasac, direktor majdanpečkog muzeja Paun Es Durlić rekao
je da je Dunav potopio lokalitet Vlasac 1971. godine, ali da je
vredne predmete avgusta 2002. godine otkrio Momčilo Đordjević, ribar
iz Donjeg Milanovca.
'Predmeti su 2003. godine predati našem muzeju, pa je te i naredne
godine naša ustanova izvršila više rekognosciranja terena a predmeti
su poslati u Konzervatorski centar 'Dijana' Narodnog muzeja u
Beogradu', objasnio je Durlić. Prema njegovim rečima, ovi nalazi
imaju izuzetno veliki značaj za bolje poznavanje mezolitske kulture
Đerdapa i bacaju 'snažno svetlo na vreme nastanka evropske
civilizcije.
'Štaviše, grafizmi na jednom od žrtvenika toliko su zanimljivi i
provokativni da nagone na pretpostavku da je reč o simbolima koji
će, gotovo neizmenjeni, kasnije postati slova nekih poznatih
pisama', kazao je Durlić. Arheolog Narodnog muzjeja u Požarevcu
Dragan Jacanović rekao je da je ovo karika koja nedostaje i koja
potvrdjuje ideju da je civilizacija Lepenskog vira poznavala i
pismenost.
'Nastanak pismenosti je do sada datirano u četvrti milenijum pre
naše ere, a ovaj nalaz ga pomera tri hiljade godina ranije', kazao
je Jacanović. Samim tim, tvrdi on, ovo nalazište spada u sam vrh
evropske kulturne baštine. |
