Vlaški jezik je popularni srpski naziv za rumunske
dijalekte, kojima kao svojim maternjim jezikom govore Vlasi istočne
Srbije. To je jezik
samo u etno ili socio-lingvističkom smislu, ne i po naučnim
lingvističkim kriterijumima, prema kojima su kategorisani savremeni
književni jezici i njihova narečja. Prema tim kriterijumima, vlaški
jezik pripada rumunskom književnom jeziku, i odnosi se prema njemu kao i
svako narečje prema svom normiranom jezičkom idiomu. To nesvesno
priznaje i svaki Vlah, ma koliko priprost bio, kada na svom maternjem
dijalektu kaže za sebe ko je i šta je, i kako mu se zove jezik koji je
upio sa majčinih usana! Ta rečenica na književnom rumunskom glasi:
Eu sunt român care vorbeşte româneşte!
A na
vlaškim dijalektima glasi ovako:
Ĭuo sînt
rumîn kare vorbĭaşće rumîńaşće /
Ĭo sînt rumîn kare
vorbĭeşťe rumîńеşťe!
Vlaški
jezik je, zapravo, narodni rumunski jezik, čija je specifičnost u tome
što već nekoliko vekova živi u osami, van rumunske matice, i bez ikakvog
dodira sa njom, a u okrilju i pod snažnim uticajem nesrodnog srpskog
jezika, pred kojim je na kraju i potpuno poklekao. Ovaj rečnik, nazvan
Vorbar u duhu narodnoga govora Vlaha, jeste poduhvat
jednog etnologa,
Vlaha, sa grupom entuzijasta, koji golim rukama vade vlaške reči ispod
jezičke ruševine, pomno ispituju koja sećanja u naroda budi njihov
poslednji šapat, i pažljivo ih slažu u otvorenu riznicu vlaške duhovne
kulture, koja je do sada bila tajanstvena i nepoznata, a od sada je na
internetu otvorena svakom, i dostupna svima!
|