GORNJANE (1.446 st.), stočarsko (58,6% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa, na (350 m) padinama Velikog (1148 m) i Malog krša (1048 m), između kojih je moguć prelaz iz Porečke reke u Homolje kroz tzv. "Vrata", 12 km severno od Bora (preko Krivelja i Bučja), a 40 km preko Miloševe kule (put Bor-Majdanpek). Površina atara iznosi 9.034 ha. Fizionomski objedinjuje 15 delova: Centar (Staro selo) i 14 zaselaka (nekadašnjih "kotuna" - sezonskih stočarskih naselja): Ogašu hajdukuli (Hajdučki potok), Baltu mare (Veliku 6aru), Krušar, Fundonje (Dno), Dubravu, Vizak, Kraku floresku, Veliku kulmu, Malu kulmu, Selište, Srbulešti, Manastir, Garvan i Prekokrš. Od starina, u blizini naselja, utvrđeni su ostaci crkve. Pretpostavlja se da prvobitno predstavlja deo ("selište") susednog Krivelja. Kao posebno naselje prvi put se pominje u XIX v. St. je srpsko većinom i vlaško (slavi Sv. Jovana, Trojice i Sv. Nikolu; eašari - 1. maj, 20. jun, 7. juli i 14. oktobar), poreklom iz Krivelja i prekodunavskih krajeva. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,5 (1961) do 1,4 (1991). Pravoslavni hram Sv. Trojice podignut je 1900. god. Vodovod dobija 1977. god. Ima četvororazrednu OŠ: dom kulture, biblioteku, zdravstvenu i veterinarsku ambulantu, dve zemljoradničke zadruge - "Poljoprom" i "Gornjanku": i dr. Ovčarstvo je vodeća stočarska grana.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Gornjane
|
