JASIKOVO (822 st.), stočarsko (50,2% agrarnog st.), seosko naselje razbijenog tipa, na ušću Jagnjila u Veliki Pek i SI obroncima Homoljskih planina (940 m), u visinskom pojasu 400-920 m, 24 km južno od Majdanpeka. Površina atara iznosi 3.493 ha. Naziv je, po predanju, fitogeografskog porekla - od jasike. Deli se na 13 fizionomskih delova, "kulmja" - vlaška reč sa značenjem kosa, vis, breg, padina i sl. (Šoš, Lipuca, Lipa, Kraku allat, Čoka mori, Čoka ra, Jagnjilo, Fjaca, Pojenje, Čoka škopoluj, Čoka lazareva, Valja amare i Polom). Osnovano je na mestu sa tragovima starije naseljenosti (rimski radovi na ispiranju zlata kod ušća Lipe u Božinu reku). Na austrijskoj karti iz 1723. označeno je kao "pusto mesto". Obnovljeno je 1818. (15 kuća). Pominje se 1892. kada broji 178 poreskih glava (1921. - 799 žitelja). St. je pravoslavno (slavi Sv. Jovana, Sv. Alimpija, Sv. Nikolu i dr.; litije Đurđevdan; zavetina Sv. Ilija, vašari 10. maj. 25. juni, 9. avgust i 5. oktobar), srpsko i vlaško, doseljeno u vreme formiranja naselja (Krivelj i Bučje) i kasnije (Gornjane, Rudna Glava i dr.). Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,4 (1961) do 1,1 (1991). Električnu energiju dobija 1963, vodovod 1964, a telefonske veze 1971. god. Ima četvororazrednu OŠ (počela sa radom 1891), spomenik poginulim u I svetskom ratu (postavljen 1934), spomenik poginulim u II svetskom ratu (podignut 1955), spomenik desetorici Jasikovčana streljanih 25. juna 1944. zadružni dom, MK, zdravstvenu stanicu, veterinarsku ambulantu, poštu, Zemljoradničku zadrugu "Homoljac" (13 radnika) i dr.
• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Jasikovo
|
