| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(m. sg.) Ţrnaśan • (m. pl.) Ţrnaśeń • (f. sg.) Ţrnaśană • (f. pl.) Ţrnaśeńe • Centralni Vlasi • Munćeni • Narečje: subbanatsko | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CRNAJKA (1.256 st.), ratarsko-stočarsko (37,1% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa; na dolinskim stranama zlatonosne Crnajke i SI padinama Deli Jovana (1137 m), 28 km JI od Majdanpeka. Površina atara iznosi 5.151 ha. Naziv je, po predanju, fitogeografskog porekla - od crnog bora (crnogorica). Prostorno se razvija u visinskom pojasu 160-480 m. Povezuje 10 fizionomskih celina: "kulmja" - vlaška reč sa značenjem kosa: vis, breg, padina i sl. (Gol, Bondok, Leva reka, Celo vrba, Peru, Paljevac, Radovica, Šaška - Cerovana, Durač i Ljubovo). Severno od sela: između sastava Šaške i Crnajke u Porečku reku, nalaze se ostaci tzv. Miloševe kule (po predanju, izgrađena u vreme Miloša Obilića). Smatra se da su rudu bakra kod sela eksploatisali još Mavri, a potom je rudnik ponovo bio aktivan za vreme austrougarske okupacije od 1718. do 1739. god. Na austrijskim kartama od 1718. do 1739. označena je nazivom Szernestiza, a u srpskim crkvenim izveštajima kao Crnajšnica. Pominje se 1893, kada broji 194 žitelja. St. je srpsko (slavi Sv. Jovana, Cvete, Sv. Nikolu i dr.; seoska slava Spasovdan; vašari 19. juli. 28. avgust i 1. okgobar), doseljeno krajem XVIII i početkom XIX v. IZ Plavna (Negotin), Bučja (Bor) i Rudne Glave, a ima i Vlaha. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,3 (1961) do 0,9 (1991). Pravoslavna crkva Uspenja Sv. Bogorodice podignuta je 1896. god. Struju dobija 1963. a telefonske veze i vodovod 80-ih god. XX v. Ima četvororazrednu OŠ, dom kulture, na čijoj zgradi je postavljena spomen-ploča žrtvama fašističkog terora u selu 1943. spomen-česmu borcima palim u I i II svetskom ratu, MK, zdravstvenu ambulantu, benzinsku pumpu i dr. Meštani su uglavnom zaposleni u Majdanpeku i Mosni (Rudarsko-topioničarski basen "Bor", "Megaplast". "FEP", drvna industrija "Poreč" i dr.). • Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Crnajka |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
S T A T I S T I K A
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
G E O G R A F I K A
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
LEGENDA: = vlaško = Vlasi i povlašeni Srbi = mešovito = romska mahala = bajaško (Romi) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija sproveden je 1850. godine. Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2) Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3) Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima! | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Broj pogleda : 1081 |
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
|
||||